Leren reflecteren

• SB & Traject
• HBO
• Studiejaar 2

Leren reflecteren

Studiebegeleiding PLV2

na de geschiedenisles

Lisa, een 2e jaars pabo-student, staat voor haar eerste les geschiedenis met groep 7 over de Tweede Wereldoorlog. Ze heeft hard gewerkt aan een interactieve presentatie met boeiende afbeeldingen, video's en quizvragen om de betrokkenheid van de leerlingen te vergroten. Tijdens de les merkt Lisa dat sommige leerlingen geïnteresseerd en actief deelnemen aan de activiteiten, terwijl anderen moeite hebben om zich te concentreren. Ze ziet dat enkele leerlingen verward lijken over bepaalde begrippen en afgeleid zijn door hun omgeving. Ondanks haar inspanningen om de les levendig en interactief te maken, voelt Lisa zich een beetje overweldigd door de verschillende reacties en dynamiek in de klas. 

Reflectie door Lisa

Na de les is Lisa ontevreden en denkt zij na over de vraag wat zij had kunnen doen om de les beter te laten verlopen. Zij concludeert dat zij de volgende keer strenger moet zijn en kinderen eerder tot de orde wil roepen. 

Opdracht

Wat vind je van de reflectie van Lisa? 

Ben je het eens met haar conclusie? 

Als je haar zou willen stimuleren om haar reflectie te verdiepen, welke vraag of vragen zou je haar dan stellen?

 

1. Wat wilde ik bereiken? 

2. Waar wilde ik op letten? 

3. Wat wilde ik uitproberen?

Professionele kaders, bijv. theorie, bekwaamheidseisen, onderwijsconcept

1. Wat wilde ik bereiken?

2. waar wilde ik op letten?

3. Wat wilde ik uitproberen?

Jesse heeft problemen met zijn mentor

Jesse loopt stage op een basisschool. Hij had zich daarop verheugd. maar de realiteit valt hem tegen. Lang niet al zijn lessen verlopen naar wens. Hij vindt het daarbij extra lastig dat zijn mentor hem allerlei aanwijzingen geeft die niet zo bij hem passen. Hij ergert zich daaraan en ook aan het feit dat de mentor iets uitstraalt als 'dat doe je toch gewoon zo', alsof de gegeven tips zo gemakkelijk uit te voeren zijn. Jesse begint steeds meer op te zien tegen de gesprekken met zijn mentor. 

complete casus deelt docent uit op papier. Zie pagina 43 uit boek Korthagen.

Opdracht

Lees de casus van Jesse aandachtig door.

Is casus van Jesse herkenbaar voor je? Hoe?

 

oefenen met jouw gekozen situatie

vervangen door: 

mijn collega

mijn mentor

mijn ......

Professionele kaders, bijv. theorie, bekwaamheidseisen, onderwijsconcept

1. Wat wilde ik bereiken?

2. waar wilde ik op letten?

3. Wat wilde ik uitproberen?

Opdracht

• pak je eigen situatie / moment van afgelopen stagedag erbij
  
• heb met je buurman/vrouw een gesprek over de situatie; stel elkaar verdiepende vragen
• schrijf ten slotte een reflectieve tekst waarbij de de 5 stappen van het reflectiemodel volgt

Als huiswerk hebben studenten via de app de volgende opdracht mee gekregen (voor tijdens hun stagedag):

Goedmorgen! Voor vandaag geef ik jullie een kleine opdracht mee: kies deze dag een moment / situatie uit in je stage waarbij je je verbaasd / heel blij / onzeker / gefrustreerd / onzeker / trots / etc. voelde. Een situatie tussen jou en de kinderen of jou en je mentor of een andere leerkracht of ouder. Mag over een les gaan die je gaf of juist een moment tussen de lessen of buiten schooltijd. Kortom, kies een moment dat opviel vandaag. Maak daar dan kort een notitie over, zodat je deze morgen naar de Hogeschool mee kunt nemen.

We gaan namelijk bij studiebegeleiding verder met 'leren reflecteren'. Het is nodig dat iedereen dan een eigen casus heeft om mee te oefenen.

Je hoeft dus nog geen reflectieve tekst te schrijven over jouw gekozen situatie of moment. dat ga je in de les pas doen.

Een geweldige stagedag gewenst! Zet 'em op!

Voorbeeld van eigen reflectie 

Lees jouw eigen gekozen reflectietekst door

Er zijn zeven fases van reflecteren.

In welke fase zit jij denkt je?

Reflecteren: 7 fasen

Fase 1: De reflecties zijn enigszins oppervlakkig, bijvoorbeeld in de vorm ‘ik was (on)tevreden over deze les’ of ‘het ging wel goed’  

Fase 2: De leraar besteedt bij het terugblikken aandacht aan doen, denken, voelen, en willen van zichzelf en van de leerlingen.  

Fase 3: De leraar is in staat om met behulp van de negen vakjes uit schema 1 zelfstandig verbanden op te sporen, zodat de essentie ontdekt wordt van wat er gebeurde (stap 3). Idealiter legt de leraar ook verbanden met theorie of een professioneel kader.  

Fase 4: De leraar blikt terug, spoort verbanden op, komt tot de essentie en ontwikkelt op basis daarvan handelingsalternatieven (stap 2+3+4).  

Fase 5: De leraar leert bewust volgens een spiraal: nieuwe reflecties bouwen voor op de vorige reflectiecyclus.  

Fase 6: De leraar kan datgene wat geleerd is van de reflectie, bewust generaliseren naar andere situaties, ook in de toekomst. 

Fase 7: De leraar kan op basis van reflectie bewuste stappen zetten in de eigen professionele ontwikkeling en ook op die ontwikkeling reflecteren. 

Opdracht

Welke van de stappen van het reflectiemodel krijgen in jouw reflecties meestal veel aandacht en welke krijgen minder of geen aandacht? 

Als je beschikt over een geschreven reflectie van jezelf, bijvoorbeeld een lesverslag, noteer dan eens in de kantlijn de reflectiestappen die je in je eigen tekst herkent. Vraag je daarbij ook steeds af hoe grondig je elke stap doorliep.