Memo §7.1 Industriële Revolutie H4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Industriële Revolutie

1750-1900

H7 De economische voorsprong van Europa

§7.1 De industriële revolutie 

Leerdoelen

- Je kan uitleggen wat de Industriële revolutie inhoudt;

- Je kan de factoren noemen die bijdroegen aan de groei en verandering van de Britse economie vanaf 1750;

- Je kan een aantal economische en sociale gevolgen van de industriële revolutie noemen;

Vandaag

Korte terugblik

Start uitleg §7.1

Herhalingsvragen

Aan de slag! 

Wat was het belangrijkste kenmerk van de Verlichting?

1. De nadruk op militaire macht
2. De nadruk op geloof en bijgeloof
3. De nadruk op rede en wetenschap
4. De nadruk op aristocratische waarden

Wat is het Verlicht Absolutisme?

1. Een politiek systeem waarbij de vorst probeert hervormingen door te voeren op basis van Verlichtingsidealen
2. Een economisch systeem waarbij de handel volledig vrij is
3. Een religieus systeem waarbij de kerk alle macht heeft
4. Een politiek systeem waarbij de vorst alle macht heeft zonder enige beperkingen

Wat is het belangrijkste kenmerk van een democratische revolutie?

1. De heersende macht blijft ongewijzigd
2. De revolutie wordt geleid door een dictator
3. De economie blijft onaangetast
4. Het volk komt in opstand tegen de heersende macht

Rond 1800: Revoluties!

Snel, onverwachte wendingen, dramatische gebeurtenissen en spannende ideeën

Rond 1800: Revolutie!

Geleidelijk en traag, maar wel enorm ingrijpend

Industriële Revolutie

1750-1900

• Door de komst van de machines verandert de manier waarop mensen produceren: van handmatig naar machinaal
• De verandering noemen we de Industriële Revolutie
• Begint bij GB

Niet alleen de manier van produceren verandert enorm: ook de komst van stoomtreinen brengt grote veranderingen in het vervoer van mensen en goederen.

van kleinschalige handmatige productie in de huisnijverheid...

... naar grootschalige machinale productie in fabrieken

Groei Engelse economie

• Opbrengsten landbouwproductie steeg spectaculair door nieuwe kennis en landbouwwerktuigen 
• Bevolkingsgroei door ziektebestrijding, grote vraag naar textiel en voedsel
• Britse koloniale overheersing: grondstoffen e.d. importeren uit kolonies, bijv. katoen uit India. 
• Huisnijverheid kon de grote vraag naar textiel niet aan 
• Ondernemers & uitvinders: investeren in uitvindingen zoals 'the spinning Jenny' door o.a. de wetenschappelijke kennis

Van waterkracht naar stoomkracht

• Om het Waterframe (waterrad) te laten draaien heb je stromend water nodig, anders draait het rad tenslotte niet. Vooral in de zomer is er niet altijd voldoende stromend water beschikbaar. 
• Zodoende werkten uitvinders aan een andere oplossing. Deze oplossing  was stoomkracht.  Door de verbetering die James Watt in 1776 aan de stoommachine toevoegde kon stoomkracht voortaan worden ingezet bij het weven. En bij vervoer.  Machines konden nu zelf bewegen, zolang er maar stoom was...

Je kan drie uitvindingen noemen die van belang zijn voor de Industriële Revolutie en uitleggen hoe deze uitvindingen werken.

Gevolgen van Industriële revolutie

Het boeren leven is niet meer rendabel

Mensen trekken massaal naar de stad waar werk te vinden is (Urbanisatie)

Ontstaan arbeidersklasse

Arbeidersklasse

• Grootste klasse, onderaan de samenleving.
• Geen bezit.
• Konden alleen iets verdienen door te werken.

Let op: De weekinkomsten van een mannelijke arbeider

was ongeveer 900 cent (9 gulden)

De klassenmaatschappij

In de 19e-eeuwse klassenmaatschappij waren er 3 klassen:

1. ondernemersklasse, 
2. de middenklasse,
3. de arbeidersklasse.

Lees pagina 154 - 155 

Maak vraag 4 t/m 7

Werkomstandigheden

• Saai (door arbeidsdeling/lopende band)
  

• Lange werkdagen (14 uur per dag)
• Gevaarlijk

• Geen enkel recht

• Lage lonen (bij fouten: loon inhouden)

Woonomstandigheden

• Slechte woningen (snel gebouwd dus: haastige spoed...)

• Panden die niet als woning zijn bedoeld (zoals kelderwoningen)

• Dichtbij fabrieken

• Slechte hygiëne, riolering en watervoorzieining

Kinderarbeid

• Goedkope arbeidskrachten

• Ze zijn nog jong: je hebt er nog lang wat aan

• Ze zijn goedkoper

• Hun kleine handen kunnen beter op plekken tussen machines

De overheid deed niets aan de problemen van arbeiders. Zij vond dat ondernemers alle ruimte moesten krijgen om zoveel mogelijk winst te maken. Hierdoor zou de economie groeien -> economisch liberalisme.

MERCANTILISME

- staatsbemoeienis in de economie

- Belasting en invoertarieven 

ECONOMISCH LIBERALISME 

- zo weinig mogelijk staatsbemoeienis

- Vrijhandel en concurrentie

Economisch Liberalisme

Adam Smith

Overheid moet zich zo min mogelijk bemoeien met de economie.

Kleine overheid, veel vrijheid voor ondernemers.

Geen wetten die de arbeiders beschermden.

Vrije concurrentie --> betere producten en lagere prijzen

De economie als een natuurwet: de economie regelt zichzelf.

HANDELSKAPITALISME

- winst werd gemaakt door handel te drijven.

MODERN KAPITALISME

- winst werd gemaakt door het produceren van goederen in fabrieken. 

Kapitalisme werd dus modern door industrialisering.