leesvaardigheid leerjaar 1 theorie h.3 en 4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

h.4 LEZEN klas 1

Wat doen we deze les?

• Bekijken van de theorie van LEZEN h.3 en h.4

• We bekijken opdracht 1 (blz.102)
• Jullie gaan aan de slag met opdr. 2 (blz. 104 en 105)

In de inleiding wordt duidelijk gemaakt waar de tekst over gaat. Vaak gebeurt dat met: 

1. een voorbeeld, 

2. een (grappig) verhaaltje (anekdote) of

3. een bijzondere situatie.

Daarmee wordt de lezer nieuwsgierig naar de rest van de tekst.

Inleiding

• een conclusie 
• een korte samenvatting
• er wordt naar de toekomst gekeken 
• er wordt aangesloten bij de inleiding, zodat het verhaal mooi ‘rond’ is.

Slot

• Hoofdgedachte: is één volledige zin, die samenvat wat in de tekst over het onderwerp gezegd wordt.
  
• Je vindt de hoofdgedachte vaak in de inleiding of het slot.
  
• Soms moet je die zelf formuleren.

Hoofdgedachte

• Om de hoofdgedachte van de tekst te bepalen, moet je de tekst precies lezen.
  
• Je leest de tekst van het begin tot het eind heel nauwkeurig.

Precies lezen

Tegenstellend verband

Er wordt iets gezegd en daarna wordt het tegenovergestelde beweerd.   

Signaalwoorden

maar, daarentegen, echter, integendeel, enerzijds … anderzijds, daar staat tegenover

 

Evert is een ontzettend avontuurlijke vent. Zijn vriend daarentegen is een enorme huismus die er geen behoefte aan heeft bijzondere dingen te beleven.

Chronologisch verband

De gebeurtenissen worden in de juiste tijdsvolgorde verteld

 

Signaalwoorden

Vroeger, later, nu, eerst, daarna, toen, vervolgens, voordat, nadat, tenslotte, in 1980..

 

We begonnen met een handjevol mensen. Daarna meldden zich een aantal vrijwilligers. Nu is ons gebouw al te klein

Opsommend verband

Na een uitspraak of bewering worden verschillende dingen achter elkaar opgenoemd.    

 

Signaalwoorden

ook, verder, bovendien, nog, daarnaast, niet alleen … maar ook, ten eerste … ten tweede

Mijn vrije tijd gebruik ik voor leuke dingen. In de eerste plaats sport ik graag. Verder houd ik van televisiekijken. Ook vind ik het heerlijk om een spannend boek te lezen.

Toelichtend verband

Iemand doet een uitspraak en legt die uit of licht die toe. Vaak gebruikt hij bij de uitleg of de toelichting een voorbeeld. 

 

Signaalwoorden

dat wil zeggen, zo, met andere woorden, bijvoorbeeld, ter toelichting, neem nou, denk aan, zoals.

Het lijkt me niet verstandig die cd nieuw te kopen. Je zou bijvoorbeeld eens op Marktplaats kunnen kijken, waar veel cd’s voor lage prijzen worden aangeboden..

Tekst 3: Hobby XL

Hobby XL

[1] Maikel van Hoof is fan van de kermis, in het bijzonder van de Turbopolyp oftewel Octopus. ‘Als jong mannetje namen mijn ouders mijn broer en mij al mee naar de kermis. Ik genoot van de lichtjes, de geluiden, de geur van suikerspinnen en oliebollen. Het sfeertje is zo speciaal.

onderwerp van de tekst:

iemand (Maikel) met een bijzondere hobby.

[2] Van april tot oktober bezoek ik zo veel mogelijk kermissen. Het liefst alleen, zodat ik met niemand rekening hoef te houden. Als ik bij de Turbopolyp aankom, maak ik eerst altijd een praatje met Hans van Tol, de eigenaar en mijn idool. Daarna koop ik tien penningen; vervolgens neem ik plaats in de gondel en tot slot maak ik gauw de beugel vast: hoe eerder we vol zitten, hoe eerder we draaien. Heerlijk, je hoeft alleen maar te zitten, de rest gaat vanzelf.

Welke vier dingen doet Maikel als hij op de kermis komt?

1. praatje met Hans Tol (eigenaar)

2. koopt hij 10 penningen

3. neemt plaats in de gondel

4. maakt de beugel vast

signaalwoorden: eerst, daarna, vervolgens, tot slot

[3] Ik luister goed naar de muziek die Hans draait en naar hoe hij er met bepaalde teksten een spektakel van maakt: ‘Let it go, nice and slow!’ Met een echo klinkt dat geweldig. Thuis oefen ik zelf met het geven van zulke showtjes. Ik heb er met technisch Lego de kermis nagebouwd, met attracties als de Turbopolyp, de Booster Maxxx en de Autoscooter. Ze hebben lichtjes en kunnen echt bewegen.

indrukwekkende show

 

[4] Vorig jaar heb ik mijn verkering uitgemaakt. We waren een jaar samen. Mijn ex beweerde dat ze ook een Polypfan was, maar toen puntje bij paaltje kwam, durfde ze er niet in. Zij bleef kijken, maar al na mijn tweede rit werd ze ongeduldig: ‘Maikel, hoelang blijf je nog zitten?’ Mijn record is veertig keer na elkaar, dus ik zei dat ze alvast maar een broodje braadworst moest halen. Als je verkering met iemand hebt, moet je wel dezelfde dingen leuk vinden.’

signaalwoord: tegenstelling

Wat vind je nog lastig?