Herhaling T4 KGT

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Thema 4: Stevigheid en beweging

B1 - Het skelet van de mens

Skelet

Wij zijn een gewerveld dier met een inwendig skelet

Een ander woord voor skelet is geraamte

De mens bestaat uit 206 botten

Een ander woord voor botten is beenderen

Wat is een ander woord voor het skelet? 

Wat is een ander woord voor botten? 

Functies skelet:

bescherming

Vorm

stevigheid

beweging mogelijk maken

De romp

De romp bestaat uit:

1 De schoudergordel (sleutelbeenderen en twee schouderbladen)

2 De borstkas (borstbeen + ribben)

3 Het bekken (twee heupbeenderen)

4 De wervelkolom

Schoudergordel: sleutelbeenderen + schouderbladen

1

Schoudergordel: sleutelbeenderen + schouderbladen

1

Borstkas: borstbeen + ribben

2

Het bekken: twee heupbeenderen

3

Het bekken: twee heupbeenderen

3

De wervelkolom: halswervels, borstwervels en lendenwervels

4

Je moet kunnen opnoemen uit welke botten de schoudergordel, de borstkas, het bekken en de wervelkolom bestaan

De ellepijp ligt aan de kan van de pink

Botten van het been

Ledematen

Je moet het verschil tussen de ellepijp en de spaakbeen kennen

Schedel

De botten van je hoofd zijn samen de schedel

Bij de schedel horen de schedelbeenderen, bovenkaak en onderkaak

De wervelkolom

• De wervelkolom bestaat uit: halswervels, borstwervels en lendenwervels  
• Onder de lendenwervels zit het heiligbeen -> aan het heiligbeen zit het staartbeen (stuitje) vast -> geen beweging mogelijk

Je moet deze afbeelding leren + de onderdelen

Thema 4: Stevigheid en beweging

B2 - De bouw van botten

De bouw van botten

Botten bestaan uit kalkzouten en lijmstof

• Kalkzouten geven stevigheid/hardheid
• Lijmstof zorgt voor de buigbaarheid

Hierdoor zijn botten stevig maar 

breken ze niet snel

Uit welke twee stoffen bestaan botten? 

Wat is de functie van deze stoffen? 

Waar zijn botten van gemaakt?

Plaatje 1: als alle kalk uit het botje is gehaald

                    buigt het botje

Plaatje 2: als alle lijmstof uit het botje

                     is gehaald breekt het botje

Wat gebeurt er als er kalk uit de botten wordt gehaald? 

Wat gebeurt er als lijmstof uit de botten wordt gehaald? 

Lijmstof

Kraakbeen bestaat veelal uit lijmstof. Dit geeft het kraakbeen zijn flexibiliteit.

Bot bevat minder lijmstof

Kraakbeen

flexibel 

veel lijmstof 

weinig kalkzouten

veel bij kinderen

Beenweefsel

minder flexibel

weinig lijmstof

veel kalkzouten

veel bij ouderen

Waar kan je kraakbeen vinden?

Baby's

Hebben veel lijmstof en weinig kalk in hun botten. 

Bejaarden

Hebben veel kalk en weinig lijmstof in hun botten. 

Hoe is de botsamenstelling bij ouderen en baby's?

Thema 4: Stevigheid en beweging

B3 - Gewrichten

Beenverbindingen

Botten in je lichaam zijn met elkaar verbonden. Dit noem je de beenverbindingen. Er zijn vier soorten beenverbindingen. 

Bij welke beenverbindingen is beweging niet mogelijk 

Gewrichten

Sommige botten zitten aan elkaar met gewrichten.

Door gewrichten kan je lichaam soepel bewegen.

ellenboog-gewricht

De bouw van gewrichten

De gewrichtskogel kan in de gewrichtskom bewegen. 

-> omringd door een kraakbeenlaagje 

• bescherming tegen slijting. 

Afbeelding onderdelen van een gewricht + de functies leren

De bouw van gewrichten

Gewrichtskapsel: stevige vlies om het gewricht. 

• houdt het gewricht bij elkaar. 
• maakt gewrichtssmeer ->  soepele beweging.  

Afbeelding onderdelen van een gewricht + de functies leren

Thema 4: Stevigheid en beweging

B4 - Spieren

De werking van spieren

Aanspannen van het spier: korter en dikker. 

• armbuigspier (biceps)

Ontspannen van het spier: langer en dunner. 

• armstrekspier (triceps)

De bicep en tricep zijn een antagonisch paar = spieren die de tegengestelde werking hebben. 

armbuigspier

armstrekspier

Thema 4: Stevigheid en beweging

B5 - Gezond bewegen

Iedereen is anders

Iedereen heeft zijn eigen houding en manier van bewegen. 

Als kind leer je een lichaamshouding aan en die kun je later 

bijna niet meer veranderen. 

Waarom is dit moeilijk?

Hou die rug recht!

Je wervelkolom heeft een dubbele S-vorm.

Hoe moet je zitten bij een goede zithouding?

Bewegen is gezond

Hoe vaker je het doet, 

hoe langer je het volhoud: 

Je krijgt een betere conditie

Voordelen van lichaamsbeweging: 

• goed voor spieren
• ontspanning 
• minder snel een blessure = beschadiging van een spier, bot of gewricht