examenvoorbereiding V6 Domein C: Aarde


Vandaag
- oefenen domein Wereld
- Uitleg domein Aarde
1 / 40
suivant
Slide 1: Diapositive
AardrijkskundeMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 6

Cette leçon contient 40 diapositives, avec diapositives de texte.

Éléments de cette leçon


Vandaag
- oefenen domein Wereld
- Uitleg domein Aarde

Slide 1 - Diapositive

Vandaag
  • Opgave 1 - Wereld
  • Opgave 2 - Wereld
  • Opgave 3 - Aarde (klimaten)
  • Opgave 4 - Aarde (Endogene en Exogene processen)
  • Opgave 5 - Zuid-Amerika (sociale geografie)
  • Opgave 6 - Zuid-Amerika (fysische geografie)
  • Opgave 7 - Leefomgeving (rivieren) 
  • Opgave 8 - Leefomgeving (stad)

Slide 2 - Diapositive

Aarde: wat moet je kunnen? Aandachtspunten
  • Het actualiteitsbeginsel: the present is the key to the past. (Het uitgangspunt dat fysische processen zoals die nu plaatsvinden in het verleden ook zo plaatsvonden).
  • Platentektoniek is een systeem van interacties tussen delen van de aardkorst. De beweging en de interactie worden veroorzaakt door de interne hitte van de aarde.
  • Plaatbewegingen zijn het resultaat van een duwkracht vanuit de (mid)oceanische rug (ridge push) en een trekkracht als gevolg van het wegduiken van de oceanische korst bij een
  • subductiezone (slab pull). Door endogene processen ontstaan vulkanen, aardbevingen en
  • gebergten en de bijbehorende geomorfologische verschijnselen. Het eruptietype van een vulkaan weerspiegelt zich in de vorm.

Slide 3 - Diapositive

Aarde: wat moet je kunnen? Aandachtspunten
  • Door verwering en erosie worden gesteenten afgebroken. Het verweringsmateriaal wordt getransporteerd en elders gesedimenteerd.
  • De verweringsvorm die overheerst in een gebied wordt hoofdzakelijk bepaald door de klimatologische omstandigheden.
  • In de aride zone overheerst in het algemeen mechanische verwering.
  • In de aride zone wordt verweringsmateriaal door gebrek aan vegetatie minder goed vastgehouden dan in de gematigde zone.
  • Stroomsnelheid en transportmechanisme bepalen de korrelgrootte(verdeling) van het sediment.

Slide 4 - Diapositive

Aarde: wat moet je kunnen? Aandachtspunten
  • Veranderingen van het aardoppervlak ontstaan door de opbouwende werking van endogene processen en de afbrekende werking door exogene processen.
  • Door platentektoniek ontstaan gebergten. De gesteenten in deze gebergten worden onder invloed van met name de hydrologische kringloop afgebroken.
  • Het verweringsmateriaal uit gebergten wordt onder invloed van met name de hydrologische kringloop getransporteerd naar lager gelegen gebieden en daar gesedimenteerd.
  • Stollings- en sedimentgesteenten kunnen onder langdurige invloed van hoge druk en/of warmte omgezet worden tot metamorfe gesteenten.
  • Platentektoniek, de gesteentekringloop en de hydrologische kringloop spelen zich af op verschillende tijd- en ruimteschalen.

Slide 5 - Diapositive

Stukje theorie

Slide 6 - Diapositive

Platentektoniek
3 soorten bewegingen
- convergent
- divergent
- transform

Slide 7 - Diapositive

Divergente bewegingen 

Slide 8 - Diapositive

transforme bewegingen 

Slide 9 - Diapositive

 Convergente bewegingen

Slide 10 - Diapositive

 Vulkanen
Vulkanen bij divergente en convergente plaatgrenzen...

maar die zijn niet hetzelfde...

waarom soms effusief en waarom soms explosief

Slide 11 - Diapositive

Schildvulkaan
  1. Divergente plaatgrens
  2. ontstaan opening
  3. uitvloeien magma met weinig gas
  4. weinig druk
  5. rustige uitvloeiende lava
  6. vlakke helling, schildvormig 

Slide 12 - Diapositive

Stratovulkaan
  1. subductie 
  2. een combinatie van smeltende korsten, sediment, gas
  3. stroperige en gasrijke magma
  4.  hoge druk 
  5.  explosieve uitbarstingen
  6. steile vulkaan

Slide 13 - Diapositive

Endogene en Exogene processen

Endogene processen = vormen het landschap op aarde 
                                                   
    (zoals bergen)

Exogene processen = breken het landschap af 
                                           (door verwering en erosie)

Slide 14 - Diapositive

Processen staan niet los van elkaar --> systeem aarde 

Slide 15 - Diapositive

Een jong plooiingsgebergte, ontstaan door endogene krachten
Een oud gebergte, de spitse toppen zijn afgevlakt door verwering en erosie

Slide 16 - Diapositive

Ontstaan van type stenen:

Gesteentekringloop

  • Sedimentgesteente
  • Stollingsgesteente
  • Metamorfe gesteente

Slide 17 - Diapositive

  • Mechanische en chemische verwering

  • Verweringsmateriaal wordt getransporteerd door wind/water/ijs 

  • Erosie = schurende werking van materiaal, transport

  • Sedimentatie = materiaal wordt ergens neergelegd  

Slide 18 - Diapositive

Endogene processen
Exogene processen

Slide 19 - Diapositive

Aardkorst
Basalt -> oceanische korst -> zwaar
Graniet -> continentale korst -> lichter
Midoceanische rug -> onderwatergebergte
Diepzeetroggen -> oceanische korst duikt onder continentale korst

Slide 20 - Diapositive

 Vulkanisme

Slide 21 - Diapositive


Divergerende platen
  • Effussief


Convergerende platen
  • Explosief



Intrusies
  • In vast gesteente
  • Niet aan oppervlakte
 
Hotspots
  • Zwakke plekken in aardkorst
  • Magma komt naar boven

Slide 22 - Diapositive

Hotspot

Slide 23 - Diapositive

 Aardbevingen

Slide 24 - Diapositive

Trillingen in de aarde
Hypocentrum
Epicentrum
Schaal van Richter -> Magnitude
Schaal van Mercalli -> Intensiteit

Slide 25 - Diapositive

Gesloopt gesteente

Slide 26 - Diapositive

Verwering
Fysische verwering: 
  • Vorstverwering
  • Insolatie
  • Biologische verwering

 Chemische verwering:
  • H2O -> oplossen
  • CO2 -> oplossen in zuur water
  • O2 -> oxideren

Slide 27 - Diapositive

Fysische en chemische verwering
Fysische verwering
Verbrokkelen van gesteente
bevriezen van water / temperatuurwisseling / werking van wortels
Chemische verwering
Oplossen van gesteente
inwerking water / zuren / zuurstof

Slide 28 - Diapositive

Invloed van het klimaat

Slide 29 - Diapositive

Verweringsmateriaal in beweging

Slide 30 - Diapositive

Verweringsmateriaal in beweging?
Door zwaartekracht.

Soorten aardverschuivingen:
  • Vallend gesteente
  • bergstorting
  • puinlawine
  • modderstroom

Slide 31 - Diapositive

Verweringmateriaal op transport
Transporteurs
  • Rivierstelsels
  • IJs
  • Wind
  • Zeestromingen en golven 

Slide 32 - Diapositive

Erosie
Uitschuren gesteente

riviererosie: bovenloop rivier
middenloop rivier


Slide 33 - Diapositive

Erosie
U en V-dal

Gletsjer: morene

Slide 34 - Diapositive

riviererosie: horizontale erosie
Verticale erosie

Slide 35 - Diapositive

Sedimentatie

Slide 36 - Diapositive

Delta
Estuarium

Slide 37 - Diapositive

Sedimentgesteente
Te herkennen aan:
  • Laagjes
  • Fossielen

Grind -> conglomeraat
Zand -> zandsteen
Klei -> schalie -> leisteen
kalkskeletjes/schelpen -> kalksteen

Slide 38 - Diapositive

Soorten gesteente

- Stollingsgesteente
      -> afkoelen en stollen van magma
- Sedimentgesteente
      -> Ophoping van verweringsmateriaal
- Metamorf gesteente
     -> gesteente blootgesteld aan druk en hitte

Slide 39 - Diapositive

Systeem Aarde

Slide 40 - Diapositive