3H SK NOVA katern les 9 - 3.3 Massa deel 2

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

NOVA overgangskatern

3.3 Massa  - les 2

Nodig: 

schrift en rekenmachine  

kaartje periodiek systeem

Programma

• Leerdoelen
• Uitleg en opdrachten afgewisseld (in totaal zijn er 16 opdrachten)
• Evaluatie

Leerdoelen

Je kan de massa van een molecuul berekenen met behulp van de atoom-massa’s uit het PS. 

Je kan zelf bij een chemische reactie de massaverhouding afleiden uit de molecuulmassa’s.

Differentiatie

groen = basisstof, deze opdrachten maakt iedereen

oranje = extra oefening, kies deze opdrachten als je meer wil herhalen

paars = verdieping, kies deze opdrachten als je meer uitdaging wil

Massaverhouding

Eerst even herhalen hoe je daar ook alweer mee rekent.

Het werkt het beste om de open vragen in je schrift te maken. Upload een foto van je uitwerking.

Opdracht 12a.
Als zink met zuurstof reageert ontstaat een nieuwe witte vaste stof, zinkoxide.

Zinkoxide is een wit pigment dat in sommige zonnebrandcrèmes voorkomt.
Wat is de juiste reactievergelijking?

1. Zn(g) + O2 (g) -> ZnO (g)
2. Zn(s) + O2 (g) -> ZnO (s)
3. 2 Zn (s) + O2 (g) -> ZnO(s)
4. 2 Zn (s) + O2 (g) -> 2 ZnO (s)

Opdracht 10 vervolg 

Twee leerlingen bepalen uit een aantal experimenten in welke massaverhouding zink en zuurstof reageren. Ze nemen steeds 8,0 gram zink en laten dat met verschillende hoeveelheden zuurstof reageren. Na afloop wegen ze de totale hoeveelheid vaste stof. De resultaten staan in het diagram. 

Opdracht 10b.
zink (s) + zuurstof (g) -> zinkoxide (s)

De leerlingen nemen steeds 8,0 gram zink.

In welk deel van de grafiek is zink in overmaat aanwezig?

1. het stijgende deel
2. bij de knik
3. het horizontale deel

Uitleg Opdracht 10b

De leerlingen nemen steeds 8,0 gram zink. Bij 1,0 gram zuurstof zie je dat er meer vaste stof is gekomen, er is een beetje zinkoxide (s) ontstaan.

 In dit punt is er nog zink over maar de 1,0 gram zuurstof reageert op.  Bij de knik reageren 8,0 gram zink en 2,0 gram zuurstof  precies helemaal op. Er ontstaat 10,0 gram zinkoxide. 

Opdracht 10c.

zink (s) + zuurstof (g) -> zinkoxide (s)

De leerlingen nemen steeds 8,0 gram zink.
In welk deel van de grafiek is zuurstof in overmaat aanwezig?

1. het stijgende deel
2. bij de knik
3. het horizontale deel

Opdracht 10d.
zink (s) + zuurstof (g) -> zinkoxide (s)

De leerlingen nemen steeds 8,0 gram zink.

Leidt met behulp van de grafiek af in welke
massaverhouding zink en zuurstof reageren.

1. zink : zuurstof = 10,0 : 2,0
2. zink : zuurstof = 2,0 : 10,0
3. zink : zuurstof = 8,0 : 2,0
4. zink : zuurstof = 8,0 : 10,0

De volgende vraag gaat over de verbranding van een metaalpoeder

Opdracht 3a
Fijn verdeeld aluminium is zeer brandbaar.
Bij de verbranding reageert aluminium met zuurstof.
Uit 0,054 gram aluminium ontstaat 0,102 gram aluminium oxide.
Geef het reactieschema in woorden.

Opdracht 3b
Uit 0,054 gram aluminium ontstaat dus 0,102 gram aluminium oxide.
Het reactie schema is:
aluminium (s) + zuurstof (g) -> alumiuniumoxide (s)
Bereken hoeveel zuurstof er heeft gereageert.

aluminium (s) + zuurstof (g) -> alumiuniumoxide (s)
0,054 0,048 0,102
Deze massaverhouding geldt ook voor de elektrolyse van gesmolten aluminiumoxide. Bereken hoeveel ton aluminium gemaakt kan worden uit 1,0 ton (=1000 kg) alumiunmoxide

Massaverhouding 

Je gaat nu leren hoe je zelf de massaverhouding kan afleiden uit de molecuulformules bij de reactievergelijking

De atoommassa

(of atoomgewicht) meet je niet in gram

maar met de eenheid

unit afkorting: u

De massa van een H-atoom = 1,008 u

 

1u=1,66⋅10​−24​​g

1u=0,00000000000000000000000166g

Welk atoom is zwaarste? Een waterstofatoom, een magnesiumatoom of een zuurstofatoom?

Gebruik het kaartje van het PS.

1. waterstofatoom
2. magnesiumatoom
3. zuurstofatoom

Bereken de massa van een
molecuul (denk aan de eenheid en rond af op twee decimalen).

H​2​​O

Bereken de massa van een zuurstofmolecuul.

Herhaling: MOLECUUL MASSA
Bereken mbv het PS kaartje de massa van:
a) b) 2 c) 3

 We gaan nu kijken naar de massa van de moleculen bij een chemische reactie. 

Voorbeeld 1:   koolstof (S) + zuurstof (g) -> koolstofdioxide (g)

             C(s)        +           O₂ (g)    ->     CO₂(g)

We berekenen van alledrie de moleculen de massa:

          C                              O₂                           CO₂ 

                                                                    2 x 16,00                   1x 12,01 + 2 x 16,00 

                     12,01 u                       = 32,00 u                    = 44,01 u

Wat valt je op als je de massa van C en O₂ vergelijkt met die van CO₂?

Precies, de massa van C + O₂ is gelijk aan de massa van CO₂.

Dat is weer de wet van behoud van massa!

vervolg voorbeeld 1

koolstof (s) + zuurstof (g) -> koolstofdioxide (g)

C (s) + O₂ (g) -> CO₂ (g)

12,01 u     +    32,00 u      =   44,01 u

Conclusie:

Het aantal atomen links en rechts van de pijl is gelijk 

De massa links en rechts van de pijl is gelijk

We weten nu:

12,01 u + 32,00 u = 44,01 u
Je kunt de massa's ook omzetten in een verhouding.
Welke massaverhouding voor is juist?

C(s)+O​2​​(g)−>CO​2​​(g)

C:O​2​​

1. 1,0 : 2,0
2. 1 : 1
3. 1,00 : 2,66

Uitleg van het antwoord op de vorige vraag

                                    koolstof (s) + zuurstof (g) -> koolstofdioxide (g)

                                                      C (s)   +   O₂ (g)   ->   CO₂ (g)

                                                   12,01 u       32,00 u               

massaverhouding               1,00      :      2,66                                               

Bij de reactie reageren koolstof en zuurstof dus in de massaverhouding 1,00 : 2,66.

Als je 5,00 gram koolstof wil laten reageren, hoeveel gram zuurstof heb je dan nodig?

C(s)+O​2​​(g)−>CO​2​​(g)

1. 5,00 g zuurstof
2. 13,3 gram zuurstof
3. 2,66 gram zuurstof

IJzeroxide

 Je gaat net zo'n soort berekening maken voor de vorming van roodbruin ijzeroxide.

Opdracht a.
Maak een kloppende reactievergelijking voor de reactie van ijzer met zuurstof.
Er ontstaat ijzeroxide, (FeO(s)).

Opdracht 1b

Reactievergelijking:
Zet onder elke formule de massa.

Opdracht 1c.
We hebben nu:
massa's: 111,70 u 32,00 u 143,70 u

Hoe kan je nu zien of aan de Wet van Behoud van massa voldaan is?

Opdracht 1d. Stel je wil 100 gram ijzeroxide maken.
Bereken hoeveel ijzer en hoeveel zuurstof je nodig hebt.

111,70 u 32,00 u 143,70 u
? gram ? gram 100 gram

De volgende vraag gaat over de vorming van salmiak

Opdracht 2a.

Maak een kloppende reactievergelijking voor de vorming van salmiak
uit waterstofchloride (g) en ammoniak.

Opdracht 2b

Reactievergelijking:
Zet onder elke formule de massa.

Opdracht 2c. Je laat 9,0 gram waterstofchloride reageren.
Bereken hoeveel ammoniak je nodig hebt en hoeveel salmiak er ontstaat.

36,46 u 17,02 u 53,48 u
9,0 gram ? gram ? gram

Yes, je hebt de les nu bijna afgerond ...

 

in de volgende dia ga je verder met de evaluatie.

Schrijf drie dingen op die je deze les hebt geleerd.

Schrijf één of twee dingen op die je deze les nog niet zo goed hebt begrepen.

EINDE