Perspectieven op literatuur

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Perspectieven op literatuur

Perspectieven op Literatuur: Hoe beoordelen we boeken?

• Iedereen vormt een mening over een boek: spannend of saai, herkenbaar of ongeloofwaardig.

• Recensenten en critici doen dit als dagelijks werk.

• Hoe kijken zij naar boeken?

Vier perspectieven om boeken te beoordelen:

1. Mimetisch

2. Pragmatisch

3. Expressief

4. Autonoom

1. mimetisch perspectief

Focus: Relatie tussen het boek en de werkelijkheid.

Belangrijke vragen: 

1. Geeft het boek de werkelijkheid realistisch weer?

2. Snijdt het belangrijke thema’s aan uit de wereld om ons heen?

• Voorbeeld: Een boek over klimaatverandering dat de gevolgen nauwkeurig en geloofwaardig beschrijft.

2. pragmatisch perspectief

Focus: Relatie tussen het boek en de lezer.

Belangrijke vragen:

1. Ontroert, vermaakt of grijpt het boek de lezer aan?

2. Leert de lezer iets van het verhaal?

Voorbeeld: Een spannende thriller die je niet kunt wegleggen of een boek dat je aan het denken zet over maatschappelijke kwesties.

3. expressief perspectief

Focus: Relatie tussen het boek en de schrijver.

Belangrijke vragen:

1. Drukt de schrijver zijn of haar persoonlijkheid uit in het werk?

2. Zijn emoties en overtuigingen van de schrijver voelbaar in het verhaal?

Voorbeeld: Een autobiografische roman waarin de schrijver zijn eigen ervaringen verwerkt.

4. autonoom perspectief

Focus: Het literaire werk op zichzelf.

Belangrijke vragen:

1. Is het boek goed geschreven?

2. Zijn de structuur, stijl en taal van hoge kwaliteit?

Voorbeeld: Een roman die een prijs wint vanwege de originele opbouw en taalgebruik.

Conclusie: Waarom zijn perspectieven belangrijk?

- Verschillende perspectieven helpen ons boeken op meerdere manieren te waarderen.

- Elk perspectief benadrukt een ander aspect: werkelijkheid, lezer, schrijver of tekst zelf.

-Je kunt je eigen visie ontwikkelen en jouw eigen oordeel over een boek aanscherpen.

Het perspectievenspel

- Iedereen schrijft vier zinnen met de vier perspectieven op vier losse blaadjes.

- Lever ze in bij mevrouw Berendsen

Aan de slag!

Maak oefening 3 t/m 8 vanaf blz. 66.