Cette leçon contient 26 diapositives, avec diapositives de texte et 4 vidéos.
La durée de la leçon est: 60 min
Éléments de cette leçon
Cultureel-mentale ontwikkelingen in
Nederland na 1945
2. Een luxer leven
Slide 1 - Diapositive
Leerdoel
Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe de welvaart in Nederland in de jaren 50 en 60 groeide en welke gevolgen dit had.
Slide 2 - Diapositive
Het gezin
Het leven van de meeste mensen speelde zich af in het gezin.
De rollen waren duidelijk: vader, moeder en (veel) kinderen
Vader was de baas, moeder de huisvrouw, kinderen gehoorzaam
Echtscheidingen kwamen maar weinig voor (vrouwen hadden vaak geen eigen inkomen)
Het leven was zuinig en vrije tijd werd thuis doorgebracht
Vrouwen zijn tot 1956 handelingsonbekwaam
Tot 1956 moesten getrouwde vrouwen hun man om geld en toestemming vragen als ze bijvoorbeeld kleding of apparaten wilden kopen. Ook konden ze geen verzekeringen afsluiten of geld van de bank halen. Vrouwen waren ‘handelingsonbekwaam’, zoals dat indertijd werd genoemd
Tot 1955 werden vrouwen op de dag van hun huwelijk ontslagen uit overheidsfuncties.
Slide 3 - Diapositive
Verzuiling
De verdeling van de Nederlandse samenleving in 4 groepen (zuilen): protestanten, katholieken, liberalen, socialisten
Eigenlijk werd het van je verwacht dat je alleen omging met mensen binnen je eigen zuil
Er was veel sociale controle: familie, vrienden en de buurt controleerden of je je wel aan de 'regels' van de zuil hield.
Slide 4 - Diapositive
VERZUILING : EIND 19e EEUW
= VERDELING VAN DE SAMENLEVING IN GROEPEN MET EEN EIGEN POLITIEKE EN GODSDIENSTIGE OVERTUIGING "ZUILEN" IEDERE ZUIL HAD ZIJN EIGEN POLITIEKE PARTIJ, KRANT EN VERENIGINGEN
Slide 5 - Diapositive
0
Slide 6 - Vidéo
Katholieken
Christenen met de bijbel als
uitgangspunt!
Partij: CDA.
Omroep: KRO.
Krant: Volkskrant.
Slide 7 - Diapositive
Protestanten.
Christenen met de bijbel als
uitgangspunt!
Zij doen dit anders dan de katholieken (strenger, somberder)
Partij: Christen Unie/ SGP.
Omroep: NCRV/ VPRO.
Krant: Trouw.
Slide 8 - Diapositive
Socialisten.
Zij nemen het op voor de positie van de arbeiders
Partij: PVDA.
Omroep: Vara.
Krant: Het Parool.
Slide 9 - Diapositive
Liberalen.
Zij hebben vrijheid hoog in het vaandel staan. De overheid mag niet een hele grote invloed hebben.
Partij (nu): VVD/ PVV.
Omroep: AVRO.
Krant: Telegraaf.
Slide 10 - Diapositive
0
Slide 11 - Vidéo
Slide 12 - Diapositive
SAMENLEVING
VERZUILING HEEFT GROTE IN VLOED OP HET DAGELIJKS LEVEN:
Boodschappen bij eigen zuil
Sporten bij club van eigen zuil
Geen contact met mensen van andere zuilen
Nooit trouwen met iemand van een andere zuil!
Slide 13 - Diapositive
Seks? Bah!
Tot ver in de jaren 60 werd er bijna niet over seksualiteit gesproken
Seks was bedoeld om kinderen te krijgen en 'bestond' niet buiten het huwelijk
Er was weinig kennis over geboortebeperking
Voorbehoedsmiddelen waren bijna niet te koop
Homoseksualiteit was taboe: het 'mocht niet', dus je trouwde maar gewoon met iemand van het andere geslacht.
De vrouw wordt door een agent aangesproken omdat zij 'te bloot' over straat loopt. Deze foto is uit 1960.
Slide 14 - Diapositive
De jaren 50
kenmerkten zich door Vlijt,Zuinigheid en Gehoorzaamheid!
Slide 15 - Diapositive
Slide 16 - Diapositive
De welvaart stijgt
Geleide loonpolitiek wordt losgelaten (eerst deels, daarna volledig in 1963)
Er komt een loongolf: een stijging van lonen, soms wel met 10%
Uitkeringen zijn gekoppeld aan lonen, dus ook deze stijgen mee.
Door de ontdekking gasveld in Slochteren (1959) kunnen de hogere lonen makkelijker worden gefinancierd: het gas wordt aan het buitenland verkocht.
Nederland wordt een consumptiemaatschappij
Slide 17 - Diapositive
Met z'n allen voor de buis
Televisies bestaan al voor de oorlog, maar pas na de oorlog worden ze betaalbaar en komen ze ook steeds vaker voor in Nederland
Met de televisie kunnen mensen zien wat er in andere delen van de wereld gebeuren.
Uiteraard mocht je alleen kijken naar de programma's die bij de omroep van je eigen zuil hoorde....
De eerste televisie-uitzendingen waren in zwartwit. Ook werd er maar een paar uur per dag uitgezonden, en niet zoals nu, 24 per dag.
Als je de programma's van toen bekijkt zal je vooral merken dat alles veel minder flitsend en snel was. Vermoedelijk zou je het zelfs vreselijk traag vinden!
In de achtergrond van deze slide zie je het jeugdprogramma Dappere Dodo (1955-1964). Dit was de eerste kinderserie op de Nederlandse televisie en werd uitgezonden door de KRO.
Slide 18 - Diapositive
Slide 19 - Vidéo
Slide 20 - Vidéo
Mobiliteit en vrije tijd
Door de toenemende welvaart krijgen steeds meer gezinnen in de jaren 50 en 60 een auto
Hierdoor neemt de mobiliteit toe
Mensen trekken er vaker op uit en kunnen op vakantie gaan.
Meestal is dat kamperenin het eigen land, maar ook steeds meer mensen gaan met het vliegtuig op vakantie.
Slide 21 - Diapositive
Een auto, vakantie en een sigaar...
...wat een luxe!
Slide 22 - Diapositive
Lege kerken
Doordat mensen mobieler werden gingen ze hun vrije tijd anders besteden: op zondag kon je ook andere dingen doen dan naar de kerk gaan.
Door de televisie hoorden en zagen mensen ook andere denkbeelden die in de wereld speelden. Ze werden hierdoor ook kritischer op wat bijvoorbeeld de kerk zei.
Meer mensen gaan in de stad wonen, waar ze minder naar de kerk gaan.
Slide 23 - Diapositive
Amerikanisering
De invloed van Amerika in Europa neemt niet alleen politiek toe: na de oorlog komen ook bedrijven als Coca Cola en Levi Strauss naar Nederland.
Hierdoor nemen ook in het dagelijks leven, zoals bijvoorbeeld in de kleding of de muziek, veel Nederlanders Amerikaanse gebruiken over.
Dit heeft amerikanisering.
De Amerikaanse acteur James Dean wordt vaak genoemd als rolmodel voor de opstandige tiener: vetkuif, spijkerbroek en roken. Niet alleen de Amerikaanse jeugd nam zijn uiterlijk (en gedrag) over.
Ook de Nederlandse jongeren, die zijn films in kleur in de bioscoop konden bekijken, vonden hem 'stoer'. De ouders spraken er, uiteraard, schande van!
Lang heeft James Dean niet van zijn succes kunnen genieten: op 24-jarige leeftijd kwam hij bij een auto-ongeluk om het leven.