1MH voorbereiding PW hf. 3 & 4

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Voorbereiding proefwerkweek 

Onderdeel: Lezen

Wat moet ik kunnen?

Ik kan oriënterend lezen om het onderwerp van een tekst te vinden.

Ik kan een alinea herkennen in een tekst.

Ik weet wat een deelonderwerp is.

Ik weet wat een tussenkopje is.

Ik kan zelf een passend tussenkopje bedenken.

Ik weet wat globaal lezen is.

Wat moet ik kunnen?

Ik weet wat zoekend lezen is.

Ik kan zoekend lezen om informatie in een korte tekst te vinden.

Ik kan de inleiding, het middenstuk en het slot van een tekst herkennen.

Leesmanieren

oriënterend

globaal

zoekend

Bij oriënterend lezen:

1. zoek ik gericht naar informatie
2. bekijk ik wat het onderwerp van een tekst is
3. lees ik de tekst grondig en aandachtig

Bij globaal lezen:

1. let ik vooral op tussenkopjes
2. zoek ik alleen het stukje tekst dat ik nodig heb
3. wil ik snel de belangrijkste informatie uit een tekst halen

Bij zoekend lezen:

1. wil ik snel iets opzoeken in een tekst
2. lees ik een tekst heel precies
3. bekijk ik vooral het onderwerp van de tekst

Ik wil weten hoe laat mijn favoriete tv-programma begint. Ik lees:

1. oriënterend
2. globaal
3. zoekend

Ik wil weten of ik een tekst kan gebruiken voor een verslag. Ik lees:

1. oriënterend
2. globaal
3. zoekend

Ik wil weten waar een tekst over gaat. Ik lees:

1. oriënterend
2. globaal
3. zoekend

Filmmaker Robert Oey, de partner van de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema, accepteert toch de veertig uur taakstraf voor verboden wapenbezit. Dit meldt zijn advocaat Peter Plasman dinsdag.

Oey kreeg de taakstraf in december opgelegd tijdens een besloten zitting, maar besloot bezwaar aan te tekenen. De zaak zou daarom woensdag voor de rechter komen.

Welke titel past boven de voorgaande tekst?

Inmiddels is China al begonnen met het testen van een nieuw vaccin op mensen. Het middel Remdesivir lijkt effectief en wordt nu al getest op mensen. In de VS is Remdesivir ook al getest op een patiënt met het virus en diens ziekteverschijnselen werden minder, volgens de artsen. Volgens de Nederlandse viroloog Marion Koopmans is er ‘over een maand of vier’ een vaccin. Verder meldt de New York Times dat gezondheidsdeskundigen zich verheugen over het feit dat het aantal personen die aan de beterende hand zijn van de besmetting stijgend is. Blijkbaar werkt de behandeling die ze krijgen, en lijkt het virus niet zo dodelijk te zijn als het sarsvirus in 2003.

Bij welk deel van een tekst hoort voorgaande tekst?

1. inleiding
2. middenstuk (kern)
3. slot

Het coronavirus blijft de gemoederen bezig houden. De Chinese stad Wuhan, de bakermat van het virus, is afgesloten van de wereld en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft het coronavirus uitgeroepen tot internationale bedreiging voor de volksgezondheid.

Bij welk deel van een tekst hoort voorgaande tekst?

1. inleiding
2. middenstuk (kern)
3. slot

Ook in andere landen worden maatregelen genomen. Italië bijvoorbeeld, waar bij twee personen besmetting is vastgesteld, heeft voor zes maanden de noodtoestand ingesteld, waardoor onder andere geld vrijkomt voor het nemen van maatregelen en regionale autoriteiten meer bevoegdheden krijgen om in te grijpen. 

Bij welk deel van een tekst hoort voorgaande tekst?

1. inleiding
2. middenstuk (kern)
3. slot

Welke titel zou er boven de volledige voorgaande tekst passen?

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn bij een tekst die gaat over milieuvervuiling?

Onderdeel: Taalverzorging

Grammatica

Wat moet ik kunnen?

Ik kan de persoonsvorm vinden.

Ik kan het werkwoordelijk gezegde vinden.

Ik kan het onderwerp vinden.

Ik kan het lijdend voorwerp vinden.

Bij een vraagzin staat de persoonsvorm altijd vooraan.

1. juist
2. onjuist

Een persoonsvorm is altijd een werkwoord.

1. juist
2. onjuist

Een zin heeft altijd een onderwerp.

1. juist
2. onjuist

Een zin heeft altijd een lijdend voorwerp.

1. juist
2. onjuist

Wendy en ik houden heel erg van oliebollen.

1. persoonsvorm
2. onderwerp
3. gezegde
4. lijdend voorwerp

Wij zijn momenteel oliebollen aan het bakken.

1. onderwerp
2. persoonsvorm
3. gezegde
4. lijdend voorwerp

Ik heb die spijker met een hamer in de muur geslagen.

1. onderwerp
2. lijdend voorwerp
3. meewerkend voorwerp
4. bijwoordelijke bepaling.

In de pauze zit ik vaak in het atrium met mijn vriendinnen.

1. onderwerp
2. lijdend voorwerp
3. meewerkend voorwerp
4. bijwoordelijke bepaling

Werkwoordspelling

Wat moet ik kunnen?

Ik kan de spellingsregels voor de persoonsvorm tegenwoordige tijd en het voltooid deelwoord. 

Ik kan de persoonsvorm en het voltooid deelwoord van elkaar onderscheiden.

Ik kan 't taxikofschip toepassen.

Ik weet het verschil tussen de stam en de ik-vorm.

Ik weet wanneer je de g, gg of ch moet gebruiken.

Persoonsvorm tegenwoordige tijd

Is het de persoonsvorm?

Staat de zin in de tegenwoordige tijd?

Welke vorm moet ik gebruiken?

ik             ik-vorm

hij/zij         ik-vorm +t

                                  wij            infinitief (hele werkwoord)

               

D-werkwoorden PV tt

D-werkwoorden zijn werkwoorden die in de stam op een 'd' eindigen. Voor deze werkwoorden gelden dezelfde regels als voor alle andere werkwoorden. Laat je dus niet afleiden door die 'd' in het woord en pas gewoon de regels toe.

Voorbeeld: werken - werk - werkt

vinden - vind -vindt

Zowel 'werkt' als 'vindt' eindigt op een 't'.

Voltooid deelwoord

Een voltooid deelwoord staat vaak aan het einde van een zin en begint met:

ge-

be-

ver-

ont-

Een voltooid deelwoord geeft aan dat iets al gedaan is.

Voltooid deelwoord

Je kunt het makkelijk horen of een voltooid deelwoord op een -d of een -t eindigt. Maak het woord langer en dan hoor je de juiste letter. Bijvoorbeeld: verkocht - verkochte

Als je het niet kunt horen, gebruik dan 't taxikofschip.

Bijvoorbeeld:

Verven: Is het verfde of verfte? De stam eindigt op een 'v', dus: verfde.

't taxikofschip

Huh? Ik ken alleen 't kofschip!

't kofschip of taxikofschip is een bedacht woordje om jouw te helpen onthouden op welke letter de stam van een werkwoord moet eindigen in de verleden tijd of bij het voltooid deelwoord.

Het gaat alleen om de medeklinkers: k, x, f, s, ch, p

De 'x' is er later aan toegevoegd omdat we steeds meer leenwoorden hebben uit een andere taal die in de stam eindigen op een 'x'.

Eindigt de stam op die medeklinkers, dan gebruik je een 't'.

LET OP!

De stam is niet hetzelfde als de ik-vorm!

lopen

stam: lop

ik-vorm:loop

wuiven

stam: wuiv

ik-vorm: wuif

Dit is belangrijk voor het toepassen van de regel met 't taxikofschip.

Sommige werkwoorden kunnen voor verwarring zorgen bij de werkwoordspelling.

Ook een werkwoord dat eruit ziet als een voltooid deelwoord, kan een persoonsvorm zijn.

gebeuren

Het ongeluk is gisteren gebeurd.

Dat gebeurt wel vaker bij zo'n storm.

ontvoeren

Hij heeft dat meisje ontvoerd.

Hij ontvoert dat meisje.

Hij ............ de vrouw aan die tafel.

1. bedient
2. bediend

Ik heb dat in mijn eentje ..........

1. beslist
2. beslist

Mijn moeder .......... een lekker ontbijtje voor ons.

1. bereidt
2. bereid

Ik heb heel veel geld ................

1. verdient
2. verdiend

Ik heb hem aan zijn afspraak ...........

1. herinnert
2. herinnerd
3. herinnerdt

Mijn akelige buurman ............. zijn hond.

1. mishandelt
2. mishandeld
3. mishandeldt

Hij ......... veel eigenwaarde aan zijn brede bovenlichaam.

1. ontleent
2. ontleend
3. ontleendt

Taalverzorging opdracht 6, hf. 4

g, gg, ch

Kiezen:

- Lezen in Borealis

- Verder met woordenschat hf. 4 (huiswerk voor dinsdag)