Paragraaf 6.1: Organismen en hun omgeving

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom allemaal!

Let op de volgende punten:

• Pak je boek 
• Schrift en pen voor aantekeningen
• Mobiel in de kluis!

Mooi! Dan gaan we beginnen!

Wat gaan we doen?

• Bespreking opdracht 1 PO

• Paragraaf 6.1: Organismen en hun omgeving

• Zelfstandig werken en opdracht 2 PO

Bespreking opdracht vlinder

• In groepen van 4 bespreken
• Van elk begrip 1 definitie per groep:

- Ecologie

- Ecosysteem

- Levensfases

- Levenscyclus

- Metamorfose

- Bio-indicator

• Wat is de belangrijkste rol van de vlinder in ecosystemen?
• Wat is de grootste invloed van klimaatsverandering op de sterfte van de vlinders?
•  Kies de 3 oorzaken die het meest bijdragen aan het vlinderprobleem
• Kies de 2 beste maatregelen die jullie zelf kunnen nemen

Paragraaf 6.1:

organismen en hun omgeving

                      Lesdoelen

1. Ik kan de invloeden op organismen indelen in biotische en abiotische factoren.
   
2. Ik kan de niveaus van de ecologie beschrijven.
   
3. Ik kan in een ecosysteem de voedselrelaties aangeven.

ecologie

biotische / abiotische factoren individu

populatie 

levensgemeenschap

biotoop

ecosysteem

biosfeer

bioom

voedselketen

voedselweb

biomassa

piramide van biomassa

piramide van aantallen

accumulatie

begrippen

Wat is Ecologie?

Ecologie: wetenschap die relaties tussen soorten en milieu onderzoekt. 

Niveaus van ecologie

• individu
• populatie
• levensgemeenschap
• ecosysteem (= levensgemeenschap + biotoop)
• biosfeer

De niveaus van de ecologie 

1. Individu

2. Populatie

3. Levensgemeenschap

4. Ecosysteem

5. Biosfeer

factoren

Abiotische factoren: niet levende factoren. Denk bijvoorbeeld aan temperatuur, licht, vochtigheid en zuurgraad.

Biotische factoren: levende factoren. Denk aan planten, schimmels, bacterie, soortgenoten en predators

voedselketen

Voedselweb

Piramide van aantallen

Piramide van aantallen

Piramide van aantallen

Piramide van aantallen

Piramide van aantallen

Piramide van aantallen

Piramide van aantallen

Piramide van aantallen

Piramide van aantallen

Piramide van aantallen

organismen bestaan uit verschillende stoffen zoals: 

water koolhydraten, vetten, eiwitten, mineralen en vitaminen

Piramide van biomassa

Biomassa =

De totale hoeveelheid energierijke stoffen in een organisme of een groep organismen.

Energierijke stoffen zijn: koolhydraten, eiwitten en vetten.

Piramide van biomassa

Piramide van biomassa

Piramide van biomassa

Piramide van biomassa

accumulatie

 Planten nemen ook giftige stoffen op uit hun omgeving, denk aan zware metalen of bestrijdingsmiddelen.

 In een voedselketen verdwijnen deze stoffen niet.

 Opeenhoping hiervan noem je accumulatie

ecologie

biotische / abiotische factoren individu

populatie 

levensgemeenschap

biotoop

ecosysteem

biosfeer

bioom

voedselketen

voedselweb

biomassa

piramide van biomassa

piramide van aantallen

accumulatie

begrippen

Kan je nu ...

- invloeden op organismen indelen in biotische en abiotische factoren?

- de niveaus van de ecologie beschrijven?

- in een ecosysteem de voedselrelaties aangeven?

Was is geen A-biotische factor?

1. Lucht
2. Voedsel
3. Neerslag
4. Wind

Wat is een populatie?

1. Een boom
2. Verschillende dieren in een gebied
3. Een groep individuen vd zelfde soort in 1 gebied
4. Alles wat in een bepaald gebied is

Wat is niet 1 van de ecologie niveaus?

1. Ecosysteem
2. Populatie
3. Individu
4. Levensgroep

Wat is van invloed op een populatiegrootte?

1. hoeveelheid voedsel
2. natuurlijke vijanden
3. ziekteverwekkers
4. A, B en C

Wat laat de piramide van aantallen zien?

1. Hoeveel diersoorten er in een schakel zijn
2. De soorten dieren in een gebied
3. Hoeveel individuen er in een schakel voorkomen
4. De hoeveelheid biomassa in een gebied

In een piramide van biomassa wordt de biomassa in elke volgende schakel groter.

1. juist
2. onjuist

In de afbeelding is een piramide
getekend van de voedselketen:
gras -> sprinkhaan -> spitsmuis
Welke bewering is juist?

1. uit 1 kg gras wordt 22 kg sprinkhanen gevormd
2. uit 1 kg gras wordt uiteindelijk 85kg spitsmuizen gevormd
3. uit 22 kg gras wordt 1 kg spitsmuizen gevormd
4. uit 22 kg sprinkhanen wordt 1 kg spitsmuizen gevormd

Hoe zat het ook alweer?

Zet de onderstaande organisatieniveaus in de juiste volgorde van klein naar groot

biosfeer

ecosysteem

levens-

gemeenschap

populatie

organisme

orgaan

weefsel

molecuul

cel

PO opdracht 2: in dezelfde tweetallen

1. Kies een Nederlandse vlindersoort uit

2. Zoek informatie over het leefgebied van deze vlinder

3. Onderzoek welke voedselrelaties deze vlindersoort heeft

4. Maak een voedingsketen met deze vlinder in hun leefgebied

5. Maak een voedselweb met deze vlinder in hun leefgebied

6. Welke rol speelt de vlinder bij de piramide van aantallen?

7. Welk rol speelt de vlinder bij de piramide van biomassa?

Aan de slag!

Wat:

Paragraaf 6.1: opdrachten 1 t/m 4 en 6 t/m 9

Hoe:

Alleen of in tweetallen

Materiaal: Laptop en boek 

Klaar?  Ga je alvast verdiepen wat een ecoloog precies voor werk doet

Nabespreking:

• Zijn er nog vragen?

• Hoe vonden jullie de les?

Tot slot:

Schuif je stoel aan

en

Ruim je afval op

Tot de volgende les!