Les 3 - Strafbepalingen en vermogensdelicten x

• Strafrecht
• MBO
• Studiejaar 2

Strafbepalingen en vermogensdelicten

We behandelen vandaag:

• Korte herhaling vorige week
  
• Strafbepalingen
• wederrechtelijkheid en schuld
• verschillende vormen van opzet
• Soorten vermogensdelicten

Vorige week: 

Wetboek van Strafrecht: 

• Staat in het Wetboek van Strafrecht materieel of formeel recht?
  
• Hoeveel boeken heeft het Wetboek van Strafrecht? 
• Wat zijn de drie onderwerpen die in deze boeken centraal staan? 
• Wat bepaalt artikel 2 Sr over de werking van het Wetboek van Strafrecht?

Strafbepalingen 

• Een wetsartikel waarin gedrag strafbaar wordt gesteld, heet een strafbepaling. 
• strafbepalingen zijn o.a. te vinden in boek 2 en 3 van het Wetboek van Strafrecht.
• Ze zijn ook te vinden in lagere wetten zoals algemene maatregelen van bestuur en gemeentelijke/provinciale verordeningen. 

Opbouw van een strafbepaling

Een strafbepaling bestaat uit drie onderdelen: 

1. delictsomschrijving: de beschrijving van het verboden gedrag.
2. kwalificatie: de juridische naam voor het strafbare gedrag.
3. sanctienorm: de maximale straf die de rechter voor het verboden gedrag mag opleggen. 

Zoek artikel 310 Sr op in jouw wettenbundel.

Welk onderdeel van art. 310 Sr bevat de delictsomschrijving?

1. ''Hij die enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort wegneemt, met het oogmerk om het zich wederrechtelijk toe te eigenen...''
2. ''...diefstal....''
3. ''....gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vierde categorie.''

Zoek artikel 310 Sr op in jouw wettenbundel.

Welk onderdeel van art. 310 Sr bevat de sanctienorm?

1. ''Hij die enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort wegneemt, met het oogmerk om het zich wederrechtelijk toe te eigenen...''
2. ''...diefstal....''
3. ''....gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vierde categorie.''

Zoek artikel 310 Sr op in jouw wettenbundel.

Welk onderdeel van art. 310 Sr bevat de kwalificatie?

1. ''Hij die enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort wegneemt, met het oogmerk om het zich wederrechtelijk toe te eigenen...''
2. ''...diefstal....''
3. ''....gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vierde categorie.''

De onderdelen van de delictsomschrijving

Meestal bestaat de beschrijving van het strafbare gedrag (de delictsomschrijving) uit verschillende bestanddelen. 

Pas wanneer iemand met zijn gedrag voldoet aan ALLE bestanddelen die zijn opgenomen in de delictsomschrijving, kan diegene daarvoor gestraft worden.             Voorbeeld: 

Delictsomschrijving art. 310 Sr

''Hij die enig goed (1) dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort (2) wegneemt (3), met het oogmerk (4) om het zich wederrechtelijk (5) toe te eigenen (6)...''

Om een verdachte uiteindelijk te kunnen veroordelen moet dus worden aangetoond dat aan alle 6 de bestanddelen is voldaan.  

Daan vindt op straat een Iphone. Hij steekt deze in zijn zak, met de intentie om deze telefoon voor zichzelf te houden. Is hier sprake van diefstal (art. 310 Sr) ?

1. Ja, aan alle bestanddelen van de delictsomschrijving is voldaan.
2. Nee, het gaat hier niet om een Iphone die aan een ander toebehoort.
3. Nee, Daan heeft de telefoon niet weggenomen, maar gevonden.
4. Nee, Daan is niet van plan om zich de telefoon toe te eigenen.

Maak nu van Hoofdstuk 3 de volgende opdrachten:  2, 3 en 5.

Wederrechtelijkheid en schuld

Ook wanneer is aangetoond dat aan alle bestanddelen is voldaan van de delictsomschrijving, kan de dader niet zomaar worden gestraft. Er moet tevens sprake zijn van: 

• Wederrechtelijkheid; en 
• Schuld 

Wederrechtelijkheid 

Met wederrechtelijkheid wordt bedoeld:  'In strijd met het recht'.  

Wanneer een dokter bij een patiënt een injectie zet, dan is dit in principe mishandeling (art. 300 Sr), maar het is niet strafbaar omdat het niet wederrechtelijk is.

Schuld en verwijtbaarheid

Schuld in ruime zin: Hier valt iedere vorm van verwijtbaarheid onder, ongeacht of er sprake is van opzet of niet. 

Schuld in enge zin: Als er géén sprake is van opzet, maar de daad wel verwijtbaar is (omdat de dader zeer slordig of onoplettend is geweest). 

Soorten opzet: 

Opzet als als oogmerk: de dader handelt met de bedoeling om een bepaald (strafbaar) feit te plegen. >> Bijv. iemand opzettelijk neerschieten door met pistool op de borst te richten. 

Voorwaardelijke opzet: de dader neemt (bewust) het risico dat zijn daad een bepaald gevolg zal hebben en dat gevolg neemt hij op de koop toe.  >> Bijv. rijden zonder rijbewijs. 

Kijk in je wetboek naar art. 310 Sr en vervolgens naar art. 287 Sr. Bij welk artikel is het vereist dat het de bedoeling van de dader is om het misdrijf te plegen en hij niet slechts het risico met zijn daad op het gevolg op de koop toeneemt?

Een man heeft met de bedoeling om een andere man om het leven te brengen in een taart een dodelijke hoeveelheid arseen gestopt en deze taart naar de man opgestuurd. De taart wordt echter niet door de man, maar door zijn vrouw opgegeten. De vrouw overlijdt. Is er hier sprake van opzet op haar dood?

1. nee, geen opzet want niet zijn bedoeling haar te doden
2. ja, opzet want met zijn actie risico op dit gevolg op de koop toegenomen

Is het risico met de daad (het gif in de taart) op het gevolg (de dood van de vrouw) op de koop toenemen nu opzet als oogmerk of voorwaardelijk opzet?

1. oogmerk
2. voorwaardelijk opzet

Maak nu van Hoofdstuk 3 de volgende opdrachten: 6, 7 en 10

Vermogensdelicten

Vermogensdelicten zijn delicten waarbij de dader zich geld of goederen uit het vermogen van het slachtoffer toe-eigent. 

Het bekendste vermogensdelict is diefstal (art. 310 Sr), dat eerder deze les al uitgebreid aan bod is gekomen. 

Diefstal met braak (art. 311 Sr) of geweld(art. 312 Sr)

De dief krijgt meer straf (strafverzwaring) als er bijzondere omstandigheden zijn waaronder de diefstal is gepleegd.

art. 311 Sr: met braak

• Bijv. Twee mannen breken in de nacht in en stelen een iMac uit het huis.

art. 312 Sr: met geweld

• Bijv. Een man slaat een oud vrouwtje en pakt dan haar tas af.

Het verschil tussen diefstal en verduistering is maar heel klein. Op één bestanddeel na lijken de strafbepalingen precies op elkaar. 

Welk bestanddeel hoort bij diefstal, welk bij verduistering?

diefstal, art. 310 Sr

verduistering, art. 321 Sr

wegnemen = fysiek afpakken

anders dan door misdrijf onder zich hebben = al op een nette manier in je macht hebben

Voorbeeld: Een man  werkt als timmerman en neemt dagelijks de werkbus en het gereedschap mee naar huis. Hij stopt met de baan omdat hij het niet meer leuk vindt zo, maar geeft de spullen niet terug.

Voorbeeld: Twee jongens nemen een scooter mee van een onbekende die zo stom was haar sleutels in het contact te laten zitten. 

Andere vermogensdelicten

Afpersing, art. 317 Sr: iemand door geweld dwingen geld af te geven

Chantage, art. 318 Sr: iemand dwingen geld af te geven door te dreigen iets bekend te maken wat het slachtoffer niet wil

Oplichting, art. 326 Sr: Door bedrog iemand ertoe brengen dat hij geld afgeeft

We hebben nu meerdere vermogensdelicten besproken, wat is nu het verschil tussen diefstal met geweld en afpersing?

Het onderscheid bestaat erin dat de dader van dit misdrijf de goederen niet wegneemt maar doet afgeven, als gevolg van geweld of bedreiging

Maak nu van Hoofdstuk 4 de volgende opdrachten: 2, 6, 7, en 10. 

Vervolg les voor degenen die géén rechtbank bezoek vandaag hebben

Het supermarktdrama dossier

We gaan nu met de praktijk aan de slag!

In je mail/op canvas tref je het supermarktdrama-dossier aan. Neem deze erbij!

het strafdossier

• vandaag gaan jullie kennis maken met een strafdossier. Dit gaan we vandaag allereerst doen door de opbouw van een strafdossier te bekijken

Jullie strafdossier bestaat eigenlijk uit 4 onderdelen en wel de volgende:
Het procesdossier;
Het voegingsformulier benadeelde;
de dagvaarding;
Het uittreksel justitiële documentatie.
Ga het dossier doornemen en noteer op welke pagina de 4 verschillende onderdelen beginnen.

In welk van de 4 onderdelen van het dossier zal de rechter het bewijs moeten vinden voor de tll feiten?

1. dagvaarding
2. uittreksel justitiële documentatie
3. procesdossier
4. voegingsformulier benadeelde

Welke informatie geeft de dagvaarding altijd aan de verdachte? Noem er (minimaal) 3

Wat is nu eigenlijk het voegingsformulier benadeelde en is dit altijd onderdeel van een strafdossier?

Wat is het belang van het uittreksel justitiële documentatie voor de strafzaak?