Les 17&18: Het Britse Rijk als economische wereldmacht

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

Overzicht lessen

Deelcontext: III

       - Lessen 1t/m 8: Theorie Deelcontext I

       - Lessen 9t/m 16: Theorie Deelcontext II

       - Les 17:  Start DCIII Industrieelkapitalisme

       - Les 18: De Wereldtentoonstelling

      -  Les 19&20: Sociale kwestie en politieke inspraak

      -  Les 21: Terugblik, tips bij beantwoorden vragen etc.

      

Deelcontext III: Het Britse Rijk als economische wereldmacht

• De industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving
•   Discussies over de 'sociale kwestie'
  
•   De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie
  
•   Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politieke proces
  
•   De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme;

Hoofdvraag: ‘Welke rol speelden de koloniën in sociaal-economische ontwikkelingen in 

Groot- Brittannië (1750-1900)?’

De industriële revolutie 1750

3 Oorzaken in verband met de koloniën:

1. De Britse koloniën leverden veel grondstoffen en plantageproducten.
2. De Britse koloniën waren een afzetmarkt
3. De koloniale handel was enorm winstgevend. De winst werd geïnvesteerd in de eigen industrie en/of in de eigen infrastructuur.
4. > gevolg technologisch een nog grote voorsprong op de rest van de wereld.

Spinning Jenny > versnelling/verbetering van het productieproces binnen de textielindustrie.

Stoommachine > versnelling/verbetering van het productieproces binnen alle sectoren.

Industriële samenleving

• Door IR veranderde Engeland van landbouw stedelijke samenleving naar  een industriële samenleving.
• gevolg > De huisnijverheid verdwijnt binnen GB en de koloniën.
• Steeds meer mensen trokken van het platteland naar de stad  (Verstedelijking/ Urbanisatie).
• Grote inkomensverschillen
• Vervoersmogelijkheden verbeterden (Infrastructuur).

Bevolkingsgroei

Gevolgen: (In 1801 > 11 miljoen inwoners en in 1901 > 37 miljoen inwoners) .

• Groeiende vraag naar textiel dus een......
• > Grotere afzetmarkt voor fabriekseigenaren
• Bevolkingsoverschot op platteland (door machines minder werk beschikbaar); goedkope arbeidskrachten trekken naar de stad (werk in de fabriek) dus...
• > Armoede en slechte werkomstandigheden voor arbeiders.

Handelskapitalisme 

17e en 18e eeuw

- Economisch systeem waarbij handel (en bijbehorende bedrijfstakken als de scheepvaart) centraal staat.

Industrieel kapitalisme

19e eeuw 

- Economisch systeem waarbij de industrie centraal staat. Vrijhandel is  van groot belang, de fabrikanten willen liberale markteconomie (nauwelijks overheidsbemoeienis).

handelskapitalisme

Industrieel kapitalisme

handelsbarrières

investeren in scheepsbouw

liberalisme

industriëlen

vrijhandel

kooplieden

Verwerking theorie

Hoe? In tweetallen

Wat? Verschil herkennen d.m.v. bronnen. Plaats de bron bij HK of IK

Uitkomsten: Per bron klassikaal bespreken

Deelcontext III: Het Britse Rijk als economische wereldmacht

Kahoot

Even terugblikken

Verwerking theorie

Hoe? In tweetallen of alleen

Wat? Het belang van de Wereldtentoonstelling aangeven

Uitkomsten: Bespreken klassikaal

Niet alleen in Groot-Brittannië, maar ook in Azië en Afrika legden de Britten spoorwegen aan. Het kostte Groot-Brittannië veel geld om deze spoorwegen aan te leggen. Leg uit waarom ze dit toch deden.