Periode 1 en 2: B, Planten en dieren en hun samenhang.

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Welkom klas examenklas

Je hebt geen laptop nodig!

Overzicht onderwerpen

* ecosystemen

* aanpassingen van organismen aan hun omgeving
* bouw van planten

Leerdoelen les B1: Ecosystemen

Na deze les weet jij:

- wat een ecosysteem is,

- het verschil tussen een individu, populatie en leefgemeenschap is,

- herken je voedselrelaties in een voedselweb en voedselketen,

- weet je wat de begrippen producenten, consumenten en reducenten inhouden.

Introductie

In en om de sloot leven planten en dieren samen.
Maar zonder water geen sloot….

Ook de temperatuur en de aanwezigheid
zonlicht spelen een rol!

Welke factoren vind jij belangrijk voor de omgeving waar jij leeft?

Biotische en abiotische factoren

Welke factoren hebben invloed op organismen?

Organismen - alles wat leeft of heeft geleefd.

Verschillende organismen in dezelfde omgeving hebben invloed op elkaar.

De invloeden uit de levende natuur noem je biotische factoren.

Bekijk deze afbeelding goed.
Hier komt een vraag over! 

Welke biotische factoren zie je in deze dia?

1. de lucht
2. de bomen
3. de eekhoorntjes
4. het hert

Biotische en abiotische factoren

De abiotische factoren bepalen mee welke organismen er in een bepaalde omgeving leven.

Abiotische factoren (niet levend):
- grondsoort
- temperatuur
- wind
- water
- zonlicht

Welke abiotische factoren zijn voor ijsberen belangrijk?

1. een soortgenoot
2. de temperatuur
3. water
4. voedsel (vis)

Ecosysteem

Alle organismen in een bepaald gebied +
de  abiotische factoren samen noem je een  ecosysteem.

 

Producenten, consumenten, reducenten

Producenten zijn altijd planten:
zij maken als enige hun eigen voedsel.

Consumenten zijn dieren die planten eten
of dieren die dieren eten.

Reducenten zijn bacteriën en schimmels.
Zij breken plantenen resten van dieren af tot mineralen.

Voedselrelaties

Alle organismen die in een bepaald gebied samen leven, noem je een levensgemeenschap.

Binnen een levensgemeenschap heb je verschillende populaties.

Ook zijn er dieren die liever alleen leven.
Zij leven als individu.

Welk dier is in de afbeelding het individu?
Kan dit dier ook tot een populatie behoren?

Zie je op de afbeelding een individu,
een populatie of
een levensgemeenschap?

1. individu
2. populatie
3. levensgemeenschap
4. 

Voedselrelaties

Wie eet wie?

Voedselrelaties

Een voedselketen begint altijd met planten!
Deze planten noem je producenten.

Producenten worden gegeten door dieren die planten eten. Deze dieren noemen consumenten .

Binnen de voedselketen geef je met een     
aan welk organisme wordt gegeten door…..

De afvaleters ruimen de resten van planten
en dieren op.

Producent

Consument

Reducent

Afvaleter

Voedelketen en voedselweb

voedselketen                                               voedselweb

Filmpje voedselketen

In het filmpje zie je o.a. gras, een zebra en een leeuw.
Vertel na het filmpje wie de producent en wie de consument  is.

Peter ziet een boomstronk met
daarop een paddenstoel.
Een paddenstoel is het
voortplantingsorgaan van een schimmel.

1. een producent
2. een consument
3. een reducent
4. een producent en een consument

Aanpassingen van organismen aan de omgeving

Planten en dieren in een bepaald ecosysteem zijn meestal aangepast aan het gebied waar zij leven.

Aanpassingen van organismen aan de omgeving

Hoe zijn planten aangepast aan hun ecosysteem?

Planten zijn aangepast aan een natte of droge omgeving, aan de hoeveel (zon)licht en aan de temperatuur.
Dit noem je aanpassingen bij planten.

Aanpassingen van organismen aan de omgeving

Kleine bladeren (of geen bladeren)

Dikke waslaag of behaarde, dikke bladeren

Grote, dunne bladeren

Klein wortelstelsel

Groot wortelstelsel

Dunne stengels

Aanpassingen van organismen aan de omgeving

Bladeren van planten in droge gebieden hebben weinig huidmondjes.
Meestal liggen de huidmondjes diep in het blad.
Dit zorgt ervoor dat er minder water
verdampt.

Wat zijn huidmondjes?

1. Kleine openingen in de opperhuid van dieren.
2. Kleine openingen in de opperhuid van planten.
3. Vaten in de opperhuid van dieren.
4. Vaten in de opperhuid van planten.

Aanpassingen bij planten

Voorjaarsbloeiers zijn planten die bloeien wanneer
de bomen nog geen bladeren hebben.
Dan is er voldoende licht voor deze planten
om bloemen te vormen.
Klimplanten zorgt dat hij genoeg licht krijgt
door tegen een boom aan te groeien.
Dit kan deze plant door de hechtworteltjes
die op de stengel groeien.

Klimplant

Voorjaars-bloeier