5.3 Nederlands Indië

• Geschiedenis
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 2

5.3 Nederlands Indië

§5.1 Liefde voor het vaderland

§5.2 Europa gaat de wereld overheersen

§5.3 Nederlands-Indië

Repetitie hoofdstuk 5

§5.4 De wedloop om Afrika

Herhaling

Planning 

Herhaling 

Uitleg 

Controle 

Aan de slag 

Afsluiten 

Oorzaken modern imperialisme

Economisch

In de koloniën kunnen landen goedkope grondstoffen vinden voor de industrie (olie, rubber, katen, etc.)

Ook kunnen de industriële producten worden verkocht in de kolonie. De kolonie wordt zo een afzetgebied.

Techonologie

Door de industriële revolutie heeft Europa een technologische voorsprong:

• Betere, sterkere en meer wapens
• Betere communicatie over afstanden
• Beter transport over afstanden

Nationalisme

De Europese landen zijn nationalistisch. Hun land moet dus macht en aanzien hebben. Dit kun je krijgen door andere gebieden te veroveren. Daarnaast vinden ze dat hun "belangrijke" land een groot gebied verdient.

Superioriteitsdenken

De Europeanen voelen zich beter dan anderen. Ze vinden zichzelf superieur en hebben dus het recht om anderen te overheersen. Europeanen dringen hun cultuur dan ook op aan de koloniën, ze vinden zichzelf beschaafder. Veel mensen denken dat dit komt door hun huidskleur, wat leidt tot racisme.

Leerdoelen van H5 paragraaf 3

1: Je kunt beschrijven hoe Nederlands-Indië ontstond.

2: Je kunt beschrijven hoe Nederland de mensen in Nederlands-Indië bestuurde.

3: Je kunt uitleggen hoe de economie en de samenleving in Nederlands-Indië in elkaar zaten.

Wat hebben deze woorden te maken met Nederland en Indonesië?

Kulkas  

Lampu 

Panekuk

  Rebewis

  Apotik

  Atlas

  Asbak

  Agresif   

En deze woorden dan?

Piekeren 

Pienter

  Gladjakker

  Amper

  Soebatten

  Klamboe

  Banjeren   

Het ontstaan van Nederlands-Indië

17e en 18e eeuw, VOC verschillende handelsposten

1799 --> VOC failliet --> bezitting overgenomen door de staat. 

Ontstaan Nederlandse kolonie --> 

Nederlands-Indië 

Bestuur van Nederlands-Indië

Aan het hoofd --> Gouverneur-generaal 

Indirect bestuur: 

Verdeel- en heerspolitiek: 

• Inheemse bevolking bestuurd 

• Bevoordelen inlandse vorsten 
• Voorkomen dat vorsten samen in opstand komen

Kijkvraag fragment

In het fragment wordt het cultuurstelsel beschreven. Wat is het cultuurstelsel?

Veel succes!

AAN DE SLAG!

Wat?	Kies zelf 6 vragen uit om te maken van H5 paragraaf 3
Waarom?	Zo begrijp je de leerdoelen beter
Hoe?	Lees de teksten, maak de vragen
Hulp?	Rood: stilte, geen vragen Oranje: stilte, je mag vragen stellen Groen: overleggen
Klaar?	Werken aan een ander vak

Controle quiz

Zet de bestuurders in de juiste volgorde. Van machtig (bovenaan) naar minst machtig (onderaan)

Inlandse vorsten

Gouverneur-generaal

Nederlandse regering

De inheemse bevolking

Wie stichtte in de 17e en 18e eeuw handelsposten in Indonesië?

Naar wie gingen alle bezitting toen de VOC failliet ging?

1. Nederlandse staat
2. Indonesië
3. Nederlands-Indië
4. Inheemse bevolking

Wat werd de hoofdstad van Nederlands-Indië

1. Java
2. Batavia
3. Jakarta
4. Amsterdam

Meeste macht 

Een beetje macht

Geen macht

Gouverneur-Generaal

inheemse bevolking

Inlandse Adel

Wat voor soort bestuur voerde Nederland in Nederlands-Indië?

Wat hoort niet bij verdeel- en heerspolitiek

1. Ruzies tussen adel oplossen
2. Zorgen dat de adel goed met elkaar samenwerkt
3. sommige adel bevoordelen
4. Verschillen tussen de adel blijven houden

  Zet in de goede volgorde (van vroeg naar laat - van links naar rechts)

A

B

C

E

F

D

Het Javaanse vorstendom Mataram ontstaat

Batavia wordt de hoofdstad van Nederlands-Indië

Overal in het gebied zijn Nederlanders de baas

De VOC gaat failliet

De VOC richt op verschillende eilanden handelsposten op

De Nederlandse staat maakt van de VOC bezittingen een kolonie

Wat was het doel van de verdeel-en-heerspolitiek die Nederland voerde?

1. Het bevoordelen van sommige vorsten zodat ze niet samen in opstand zouden komen
2. Het voorkomen van een oorlog met Groot-Brittannië en Frankrijk
3. Nederland wilde de verschillende eilanden opdelen in onafhankelijke vorstendommen
4. Nederland wilde zo de voor- en tegenstanders van het modern imperialisme tegen elkaar uitspelen

Welke Nederlandse politieke stroming was tegen het cultuurstelsel?

1. De sociaal-democraten
2. De liberalen
3. De confessionelen (gelovigen)
4. De feministen

Cultuurstelsel

Vrije arbeid

koffie, suiker en tabak

hongersnoden tot gevolg

NL'se regering bepaalt wat er geproduceerd wordt

Ondernemers mogen eigen plantage of fabriek beginnen 

Boeren  moeten 20% van land verbouwen voor NL

Javanen werken in loondienst voor Europeaan