Ethologie

• Dierverzorging
• HBO
• Studiejaar 2

Kattengedrag module 3

Ethologie - les 15 april 

Uitleg

Hieronder volgen meerdere vragen over de lesstof van de les van 15 april 2022 over ethologie. 

Bij de meeste vragen staat ook een toelichting van het juiste antwoord.

Wat zijn de 4 vragen van Tinbergen?

1. oorzaak, functie, perceptie, evolutie
2. oorzaak, ontwikkeling, functie, evolutie
3. gevolg, ontwikkeling, functie, evolutie
4. gevolg, functie, perceptie, evolutie

toelichting vragen Tinbergen

Oorzaak: Wat is het mechanisme?

Ontwikkeling: Hoe komt gedrag tot stand.

Functie: Waarom zien we dit gedrag?

Evolutie: Wat is de evolutionaire betekenis hiervan?

Wat houdt ‘survival of the fittest’ in?

1. Overleven van de sterkste
2. Overleven van de zwakste
3. Overleven van de best aangepaste
4. Overleven van de minst aangepaste

Toelichting survival of the fittest

Al wordt ‘survival of the fittest’ten onrechte vertaald als ‘overleven van de sterksten’, toch zullen de best aangepasten het beste overleven en hun genen doorgeven aan hun nageslacht.

Met betrekking tot de voortplantingssystemen, hoe noem je het als een vrouwtje paart met meerdere mannetjes?

1. Polygynie
2. Polyandrie
3. Monogamie
4. Promiscuïteit

Toelichting

Polygynie = 1 mannetje paart met meerdere vrouwtjes

Monogamie = 1 mannetje paart met 1 vrouwtje

Promiscuïteit = iedereen doet het met iedereen

Hoe wordt gedrag genoemd die componenten van gedragssystemen bevat die gestimuleerd worden?

1. ambivalent gedrag
2. inhibitie
3. omgericht gedrag
4. oversprong gedrag

Toelichting ambivalent gedrag

Dit gedrag bevat een combinatie van componenten van verschillende gedragssystemen. VB: Kippen die walsen tijdens de confrontatie van een mannetje met een soortgenoot. Een combinatie van aanvalsgedrag en vluchtgedrag.

Een kat stopt met eten en begint te kwetteren naar een vogel die buiten op de schuur zit. Wat gebeurd hier met betrekking tot gedragssystemen?

1. Ambivalent gedrag
2. Inhibitie
3. Omgericht gedrag
4. Oversprong gedrag

Toelichting inhibitie

het jachtsysteem inhibeert (remt) het eetsysteem.

Wat kan een doel zijn van polyandrie?

1. Feest voor het vrouwtje omdat ze met meerdere mannen kan paren.
2. De vrouwtjes vechten eerst met elkaar om te beslissen welk vrouwtje voor nageslacht mag zorgen (sterkste vrouwtje)
3. Het voorkomen van infanticide
4. Feest voor het mannetje omdat hij met meerdere vrouwtjes kan paren.

Toelichting polyandrie

Infanticide komt vaak voor bij katachtigen. Kijk als voorbeeld maar naar leeuwen. De mannetjes doden alle welpjes die niet van hun zijn als ze een ander mannetje van zijn troon afstoten. Doordat bij katten niet bekend is wie de vader van de kittens zijn, zullen de kittens niet snel worden gedood.

Wat is FAP, Fixed Action Pattern?

1. vast gedrag dat wordt gestart door een prikkel
2. vormvaste beweging, houding, geluid of gedrag die algemeen voorkomt bij een soort.
3. een wisselende geneigdheid tot het reageren op 1 en dezelfde prikkel.

Toelichting

2 is de omschrijving van gedragselement. 3 is de omschrijving van motivatie.

FAP is zeer stereotiep gedrag, niet variabel. Eenmaal gestart wordt het gedrag afgemaakt en vindt plaats in een vaste volgorde. Het wordt gestart door een sleutelprikkel/releaser.

Welke stelling is juist:
1. Inprenting is een leerproces waarin pasgeboren direct de karakteristieken van de moeder volgen direct na uitkomen.
2. Inprenting vindt plaats in de 1e socialisatieperiode.

1. Stelling 1 is juist
2. Stelling 2 is juist
3. Beide stellingen zijn juist
4. Beide stellingen zijn onjuist

Toelichting

Socialisatie is een langdurig proces, terwijl inprenting direct na de geboorte al plaatsvindt. 

Wat hoort niet bij het SIR model?

1. Waarnemen van een Stimulus
2. Integreren van deze prikkel.
3. Reguleren van lichaamstemperatuur.

Toelichting SIR

Het SIR model bestaat uit:

Waarnemen van een Stimulus.

Integreren van deze prikkel.

Reactie.

Homeostase is..

1. Survival of the fittest.
2. Het in evenwicht houden van het interne milieu ondanks veranderingen in de omgeving.
3. Het constant houden van de kamertemperatuur.
4. Stabiliteit in een groep.

Toelichting homeostase

Wikipedia: Homeostase is een fysiologisch proces, waarbij organismen het inwendig milieu van biochemische en biofysische processen in evenwicht houden, ondanks veranderingen in de omgeving waarin het organisme zich bevindt. Door homeostase kan een organisme de functie van elk individueel orgaan aanpassen, waardoor aan de integrale behoefte van het lichaam wordt voldaan. Als het organisme faalt in het onderhouden van zijn homeostase kan het organisme sterven. 

Wat is een ethogram?

1. Een verzameling van alle verschillende gedragselementen van een dier.
2. Een verzameling van boeken met informatie over het gedrag van de kat.
3. Een verzameling van verschillende brokjes in verschillende gewichten.
4. Een verzameling van onderzoeken naar stressfactoren bij een kat.

Toelichting ethogram

Dit is een tabel waarin je alle gedragselementen van een dier noteert, en gebruik je tijdens het observeren.

Juist of onjuist:
Een poes wordt geslachtsrijp wanneer ze 1 jaar oud is.

1. Juist
2. Onjuist

Toelichting

Een poes is vanaf 5 maanden geslachtsrijp.

Wat is het belang van een duidelijke ethogram?

1. Iedereen observeert dezelfde kat.
2. Iedereen observeert een andere kat.
3. Iedereen scoort het uitgevoerde gedrag hetzelfde.
4. Iedereen scoort het uitgevoerde gedrag anders.

Toelichting belang ethogram

Een ethogram dient duidelijk te zijn. De gedragingen moeten duidelijk omschreven zijn. En iedereen moet het gedrag ook op dezelfde wijze scoren. Als er grote afwijkingen zijn tussen de observatoren, dan dien je jezelf af te vragen of alle omschrijvingen duidelijk genoeg zijn.

Welke observatiemethoden zijn er?

1. Ad libitum sampling, Focal sampling, Scan sampling, Behavioral sampling
2. Ad libitum scanning, Focal scanning, behavioural scanning.
3. Ad libitum sampling, Vocal sampling, Social sampling, Group sampling.
4. Ad libitum sampling, Vocal sampling, Scan sampling, Behavioral sampling

Wat is behavioral sampling?

1. Alle activiteiten van 1 dier worden voor een bepaalde tijdsperiode opgeschreven.
2. Noteren van de activiteiten van een groep dieren binnen tijdsintervallen.
3. Een groep dieren wordt geobserveerd op het voorkomen van een bepaald gedrag, waarbij details worden genoteerd over de individuen die het gedrag laten zien.
4. Alle activiteiten worden in grote lijnen opgeschreven.

Toelichting

1 = Focal animal sampling

2 = Scan sampling

4= Ad libitum sampling

Welke stelling is juist?
1. Met 3-4 weken zijn kittens nog volledig hulpeloos.
2. Met 0-2 weken oefenen kittens met lopen en bewegen.

1. Stelling 1 is juist
2. Stelling 2 is juist
3. Beide stellingen zijn juist
4. Beide stellingen zijn onjuist

Toelichting

Met 0-2 weken zijn de kittens nog volledig afhankelijk van hun moeder.

Met 3-4 weken oefenen kittens met lopen en bewegen.