HV2 P2 leesvaardigheid en poëzie wk 42-2 (8) uitleg beeldspraak

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom bij Nederlands :)

Binnen = beginnen!

• Tas op de grond
• Boek, schrift en pen op tafel
  

Vandaag

10 min stil lezen

Huiswerk nakijken

Uitleg beeldspraak

Aan de slag

Aan het einde van deze les...

...herken ik wat beeldspraak is. 

Stil lezen

Herhaling vorige les

Woordraadstrategieën

Limerick

Beeldspraak

Beeldspraak is een vorm van figuurlijk taalgebruik: 

Iets wordt vergeleken met of vervangen door iets anders (het beeld).

Er zijn verschillende soorten beeldspraak.

Hierover lees je in de volgende dia's. 

Beeldspraak: vergelijking, metafoor en personificatie

Bij beeldspraak gebruik je woorden in een:

• figuurlijke betekenis - een beeld.
• Er is sprake van een overeenkomst tussen object en het beeld;
• Goede beeldspraak maakt een (gesproken) tekst mooier,

   duidelijker en krachtiger.

1. De vergelijking

Je vergelijkt iets met iets anders omdat er een overeenkomst is.  Het beeld wordt ingeleid door 'als' of 'lijkt'.

Lachen als een boer die kiespijn heeft. 

Hij ging er als een haas vandoor. 

(object=de werkelijkheid)

(subject=beeld)

Je kamer ziet eruit als een zwijnenstal!

Bij een vergelijking heb je....

1. een object (de werkelijkheid) en een subject (beeld)
2. alleen maar een beeld
3. een kenmerk van een persoon op een levenloos ding

Vergelijkingen..

Bij een vergelijking hoort meestal het woordje ALS of LIJKT.

Voorbeeld: Zo ziek als een hond.

Voorbeeld: Je lijkt wel een verzopen kat.

Vul de juiste vergelijking in:
Zo fris als een.....

1. kipje
2. vis in het water
3. hoentje

Leven als god in.....

1. Parijs
2. Frankrijk
3. een Belgisch bad
4. de hemel

2. De metafoor

Een metafoor is een vorm van beeldspraak: je gebruikt een woord of beeld voor iets anders, waarmee het een overeenkomst vertoont. 

Zo is het schip der woestijn een metafoor voor een kameel: de kameel wordt vergeleken met een schip. 

Metafoor

Het object (=de werkelijkheid) wordt helemaal vervangen door het beeld. 

Je moet het figuurlijk zien.

Voorbeelden: 
Het schip der woestijn (kameel)
Een tsunami van nieuwe voorschriften (een enorme berg)
Een vruchtbare vergadering (een vergadering met resultaat)
Zij is een spin in het web  (zij heeft veel contacten)

Bij een metafoor heb je....

1. Alleen maar een beeld
2. Een beeld en de werkelijkheid
3. altijd het woordje ALS
4. HUH? watte? weet het niet meer...

3. De personificatie

Met een personificatie stel je een levenloos ding voor als een persoon, je kent menselijke eigenschappen toe aan een 'dood'  ding.  

Voorbeelden:  

De zon streelde onze wangen.

Het gevaar loerde op elke hoek van de straat.
Schreeuwende kleuren.
Papier is geduldig.

Zuchtend en kreunend kwam mijn auto tot stilstand.

De tijd vliegt, maar de dagen gaan te traag.

De wind huilt.

1. metafoor
2. personificatie
3. vergelijking

De samenleving is ziek.

1. is een metafoor
2. is een vergelijking
3. is een personificatie

Vroeger

het leven opent haar hand

voor mijn ogen in de nacht: ik lach

zoals parels zijn wij gevonden en

als een parelsnoer vallen wij uiteen

ik schrijf een brief naar hem in 

verre landen, een oud liedje,

gaat er door mijn hoofd, een lik

van de postzegel echter en wij zijn vast

van statige woorden als een douche

wat zeep om schoon te worden

en ik droom van oude gedichten 

en ik droom van een oud boek.

personificatie 

Vergelijking met als

vergelijking met als

Geen personificatie

Hij verhuist naar een paradijs.

2. Metafoor
3. Vergelijking
4. Personificatie

Opdracht PO

Verwerk een stijlfiguur in één je eigen geschreven gedichten. 

Voorbeeld

Er was eens een boertje uit Vaassen.

Zijn koe at al niks meer sinds Pasen.

De boer riep hard 'Boe'.

'Whoeschrik' zei de koe.

Toen had hij zijn koe mooi te grazen.

Regel 1: 9 lettergrepen

Regel 2: 9 lettergrepen

Regel 3: 5 lettergrepen

Regel 4: 5 lettergrepen

Regel 5: 9 lettergrepen

Een limerick bestaat uit vijf regels.

In de eerste regels staat altijd een plaatsnaam.

Een limerick heeft vaak een grappige inhoud.

Het rijmschema is AABBA.

Het aantal lettergrepen per regel staat vast.

Aan de slag

1. Nakijken huiswerk.

keuze:

2. Huiswerk maken H4 opdr. 7 en 8.

of

3. Ga aan de slag met de PO in je groepje. 

of

4. Ga lekker lezen.

Ben je klaar?

Ga aan de slag met je PO.

Lees de opdracht in de LessonUp (nogmaals) goed door. 

Ga vervolgens op zoek naar 2 hedendaagse gedichten uit de bundels en vertel daar in 150 woorden iets over. 

Pas de theorie toe over de rijmvormen en stijlfiguren. Hiervoor gebruik je de LessonUp's die ik met je gedeeld en besproken heb. 

Bekijk het inkijkexemplaar als de opdracht je niet duidelijk is. Of vraag mij.

Afsluiting

Ik kan...

...uitleggen wat beeldspraak is. 

De volgende les...

...gaan we verder met taalverzorging H12.

Hoe ging deze les?

Wat vond je leuk en wat heb je geleerd?

Fijne dag & tot de volgende keer!