Van den vos Reynaerde

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Oorsprong

- Verhalen over dieren zijn heel oud 

- Genre is via Griekenland en het Romeinse rijk naar West-Europa gekomen. 

- Fabel + uitgebreidere dierenverhaal (dierenepos) > Latijn als volkstaal > bedekte manier kritiek leveren wanneer dat niet openlijk kon

Fabel

• Dieren met menselijke eigenschappen + praten.
• Korte verhalen
• Bevat een moraal (= wijze les).
• Aesopus = Griekse fabeldichter
• Esopet (onbekende auteur)
• Jean de la Fontaine
• Fabeltjeskrant (tv-serie)
  

Dierenepos 

• Van den Vos Reynaerde
• Minder moraliserend
• Meer satirisch 
• Dieren hebben menselijke eigenschappen 
• Uitgebreider dan de fabel (langere teksten) 

Reinaert

- Frankrijk dierenverhalen met de vos Reinaert > samen zijn deze verhalen de Roman de Renart. 

- Een van deze verhalen Li Plaid (het pleidooi), levert de stof voor Van den vos Reynaerde 

- Een zekere Willem heeft rond 1200 een deel van Li Plaid in het Middelnederlands bewerkt en daar een eigen verhaal van gemaakt. 

Ridderromans

- Lange verhalen op rijm 

- Heldenadaden en avonturen van dappere ridders 

- Vooral in de 13e eeuw in het Middelnederlands opgetekend

- Drie thema`s: trouw (aan de leenheer), moed en liefde 

Hoofsheid - regels

• correcte kleding
• tafelmanieren
• conversatie
• wijze van vechten
• omgang met anderen

Men moest elkaar hoofs bejegenen. 

Ideologie

• Idealisering aanbeden geliefde (hoofse liefde)
• Idealisering eigen hofleven
• Ordening wereld in: hoofs en onhoofs (lomp, boers, dorperlike), goed/slecht en mooi/lelijk

Antropomorfisme

Wat betekent antropomorfisme?

Elementen ridderromans: 

1. Hofdag > feestelijke dag aan het hof, maar ook rechtspraak. Alle ridders zijn aanwezig. Iedereen is mooi gekleed, geschenken, veel eten, gezelligheid

2. Leenstelsel > leenmannen beloven trouw aan de koning en raad + daad in tijden van oorlog. 

3. Hoofs gedrag aan het hof 

Nieuw rechtssysteem 

- Veterecht > oog om oog 

- Vervangen door procesrecht 
1. Aanklacht moest rechtvaardig zijn (als jij zelf ook fout was, heb je geen recht van spreken) 

2. Recent misdrijf (langer dan een jaar geleden, telt niet) 
3. Bewijs zijn 

Nieuw rechtssysteem 

4. De verdachte moet aanwezig zijn anders geen rechtszaak. Een vrij man mocht drie keer gedaagd worden. Daarna met geweld opgehaald. 

5. De aandacht moest door de aanklager hardop worden uitgesproken. 

6. Rechter moest onpartijdig zijn

Vogelvrij > je mag alles doen en laten met persoon en zijn familie 

Van den vos Reynaerde

1. Uitleg van het nieuwe rechtssysteem 

2. Parodie > een tekst waarin een bepaald soort tekst op spottende wijze wordt nagebootst (ridderroman) 

3. Satire > een tekst waarin bepaalde verschijnselen belachelijk worden gemaakt (leenstelsel/hof) 

4. Dierenepos > misleidende term > epos is heldendicht 

Hofdag

• aanklachten Isengrijn, Cortoys en Pancer
• verdediging Grimbeert
• aanklacht Cantecleer
  

Speaking name

De naam van het personage zegt al iets over het karakter. 

Welke speaking names zie je in het verhaal en wat betekenen de namen? Zoek dus goed uit hoe de personages heten en of de naam nog een extra betekenis heeft. 

Van den Vos Reynaerde als inspiratie

• Verstripping
• Rap: https://www.youtube.com/watch?v=GR9N_iW5gPg
  

Van den Vos Reynaerde als inspiratie

• NSB-propaganda: https://www.youtube.com/watch?v=rhkDauKYOew

Tot welk genre behoort 'Van den Vos Reynaerde'?

1. fabel
2. dierenepos
3. ridderroman
4. Marialegende

Uit welke periode komt 'Van den Vos Reynaerde' ongeveer?

1. 11e eeuw
2. 12e eeuw
3. 13e eeuw
4. 14e eeuw

Wie is de schrijver van 'Van den Vos Reynaerde'?

1. die is onbekend
2. Willem
3. Diederik van Assenede
4. Hendrik van Veldeke