Steden en staten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Bespreken SO + 

inhalen vrijdag inhaaluur

Wat weet je nog van de vorige les?

Meeschrijven

Je pakt je aantekeningenschrift en je schrijft tijdens de uitleg mee. 

1.4 Steden en staten

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Begrippen die horen bij deze les:

• Irrigatielandbouw
  
• Ambachtslieden
  
• Nijverheid
• Farao
• Staat
• Ambtenaren
• Spijkerschrift
• Hiërogliefenschrift
• (Secundaire bronnen)
• Polytheïsme

Vragen die horen bij deze les:

• Waardoor ontstonden  er in Mesopotamië steden?

• Waardoor ontstond er in Egypte een goed georganiseerde staat?

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe de eerste steden zijn ontstaan en hoe ze bestuurd werden. 

Irrigatielandbouw

• Om de akkers vochtig te houden, deed men aan irrigatielandbouw

Handelaren verhandelden de landbouwoverschotten

Er waren ook andere specialisten:mensen met andere beroepen dan boer = ambachtslieden

Gevolgen van de landbouwrevolutie

• Sedentaire revolutie: Van nomade naar vaste woonplaats

Mensen krijgen meer bezittingen

• Ontstaan van steden

• Er ontstaat meer ongelijkheid: 

De één heeft meer bezittingen dan een ander.

Gebruik maken van kanalen en slootjes als boer noem je ook wel:

1. Waterlandbouw
2. Natlandbouw
3. Irrigatielandbouw

Irrigatielandbouw werd voor het eerst toegepast in

1. Egypte
2. Griekenland
3. Mesopotamië
4. Soemerië

Welk begrip past bij de bron?

1. Nijverheid
2. Overstromingstijd
3. Natuurgodsdienst
4. Irrigatielandbouw

Op de afbeelding zien we een goed voorbeeld van ..

1. Irrigatielandbouw
2. Landbouwstedelijke samenleving
3. Polytheïsme
4. Trechterbekercultuur

De opbloei van de handel was een ...... van de uitvinding van de irrigatielandbouw.

1. oorzaak
2. gevolg

Welk begrip hoort bij het plaatje op de achtergrond?

1. Veeteelt
2. Tuinbouw
3. Irrigatielandbouw
4. Landbouw

laatste vraag....Wat was geen gevolg van irrigatielandbouw?

1. Overschotten
2. Meer uitvindingen
3. Bewaren van vlees in potten
4. Opkomst van steden

Meeschrijven

Je pakt je aantekeningenschrift en je schrijft tijdens de uitleg mee. 

Egypte

Rondom de Nijl was er genoeg vruchtbare grond voor de eerste boeren om planten te laten groeien. De Egyptenaren leerden de Nijl's overstromingen te gebruiken voor de landbouw

Mesopotamië

Tussen de grote rivieren de Eufraat en de Tigris ontstond voldoende vruchtbare grond door het slib van de rivieren. Hier ontstonden de eerste grote samenlevingen. 

Wij noemen in deze kaart het gekleurde deel de "Vruchtbare 
Halve Maan."

-Ontstaan eerste stadstaten: stad met gezag over omliggend platteland.

(Babylon, Ur, Uruk, Thebe)

- zij ontstonden rond 3000 v.C.

- geleid door koning/farao, ambtenaren en priesters

Abraham uit Ur

De HEER zei tegen Abram:Trek weg uit je land, verlaat je familie, verlaat ook je verwanten, en ga naar het land dat ik je wijzen zal (Gen. 12:1) 

Sociale lagen

Godsdienst

1. Polytheïstisch 

2. Hiernamaals

3. Ziggoerat-tempel waaruit ook bestuurd werd.

Spijkerschrift

3000 v. chr.

• Eerste schrift: Hiermee begint de Historie
• Ieder vormpje staat voor een klank of lettergreep.
• Orde en rust- wetten en regels
• inkomsten-belastingen en betalingen
• acceptatie en gezag

Wetten

De wetten van de Babylonische koning Hammurabi

Babylon

By the rivers of Babylon...

Babylon betekent 'Poort van God'. Het ligt in Irak, onder Bagdad. De stad was de grootste in de Oudheid, en erg beroemd. De hangende tuinen van Babylon waren een van  de 7 wereldwonderen.

Als een slaaf tegen zijn meester zegt:

 ‘U bent niet mijn meester’, dan zal de 

meester het oor van de slaaf afsnijden.

0

Agrarisch-stedelijke Samenleving: Samenleving waarin de landbouw het allerbelangrijkst is,

maar waarin ook steden zijn. 

Babylon

By the rivers of Babylon...

Babylon betekent 'Poort van God'. Het ligt in Irak, onder Bagdad. De stad was de grootste in de Oudheid, en erg beroemd. De hangende tuinen van Babylon waren een van  de 7 wereldwonderen.

0

Aan het werk

Zet het op de juiste volgorde

1. Landbouw > irrigatielandbouw > overschotten > schrift
2. Landbouw > irrigatielandbouw > schrift > overschotten
3. Irrigatielandbouw > schrift > overschotten > jagers
4. Jagers > irrigatielandbouw > landbouw > schrift

ambachtslieden zijn

1. boeren
2. schrijvers
3. kleermakers
4. soldaten

Wie staat het hoogst op de sociale piramide?

1. Boeren
2. Ambachtslieden
3. Schrijvers
4. Priesters

Welke groep mensen behoort tot de laagste sociale laag?

1. ambachtslieden
2. handelaren
3. slaven
4. soldaten

Welke volgorde van de sociale piramide is juist?

1. farao - priester - ambachtsman - boer
2. farao - handelaar - soldaat - boer
3. priester - farao - ambachtsman - boer
4. farao - hoge ambtenaar - priester - boer

Hoe heette de vorst van het Oude Egypte?

1. Tsaar
2. Farao
3. Koning
4. Keizer

Feit of mening?
de leider van de Egyptische staat was de farao

1. feit
2. mening

Wat hoort bij Mesopotamië?

1. de Nijl
2. Uruk - Ur - Eridu - Nippur
3. Egypte
4. Jagers en verzamelaars

Uit welke plaats kwam Abraham?

1. Jericho
2. Ur
3. Kana
4. Woestijn van Berseba

Wat is polytheïsme?

1. geloof waarbij mensen meerdere goden vereren
2. bestuur door een koning of keizer
3. verhalen over de griekse en romeinse goden
4. de enige toegestane godsdienst in een land

Hoe heet het schrift van de Egyptenaren?

1. Latijn
2. Hiërogliefen
3. Hiërodieven
4. Spijkerschrift

Hoe wordt het schrift genoemd dat zich vanaf ongeveer 2400 voor Chr. in Mesopotamië ontwikkelde?

1. Logoschrift
2. Spijkerschrift
3. Alfabet
4. Kleitabletten

Een voorbeeld van een ongeschreven historische bron is?

1. Een dagboek van iemand die in de zestiende eeuw leefde.
2. Ötzi.
3. Een kleitablet met spijkerschrift
4. Een boek over Napoleon.

Prehistorie of Historie?

1. Prehistorie
2. Historie

Prehistorie of Historie?

1. Historie
2. Prehistorie

Het tegenovergestelde van de prehistorie is de historie. Welke bronnen kom je tegen in de historie?

1. Alleen ongeschreven bronnen
2. Alleen geschreven bronnen
3. Beide soorten bronnen
4. Geen bronnen

Wraakrecht werd al besproken in...

1. De oudste wetten van Hammurabi
2. Het oude testament
3. grondwet van Nederland
4. Het nieuwe testament

Wat heb je tot nu toe geleerd?

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen