Hoogbegaafdheid

• Engels
• HBO
• Studiejaar 3

Passend onderwijs - hoogbegaafdheid

Geen stoornis, maar wat is het dan wel?

Hoogbegaafdheid 

Slim 

Slecht presteren

Zitten op minimaal het vwo of gymnasium

Zijn altijd succesvol

Kunnen gedragsproblemen vertonen

Hebben nergens moeite mee

Eenzaam

verschillende typen

Lopen sociaal achter

Kenmerken (Horeweg, 2015)

• De leerling heeft een hoog IQ (boven de 130).
• Kan goed geconcentreerd lang met een taak bezig zijn en heeft voldoende doorzettingsvermogen.
• De leerling kan goed en op een originele manier problemen oplossen (creatief denkvermogen) 
• Maakt grote leerstappen.
• Een hoogbegaafd kind is bovendien erg leergierig.
• Hoogbegaafde leerlingen vallen al snel op doordat zij begaafdheden hebben op meerdere gebieden: motorisch, sociaal of artistiek.

Dus wat klagen we dan? Dit kind haalt het toch makkelijk?

Hoogbegaafde leerlingen voelen zich nogal een onbegrepen of eenzaam. Als deze leerlingen niet op hun niveau worden aangesproken, ontstaan er risico’s van demotivatie, onder prestaties en gedragsproblemen. De volgende signalen kunnen daarop duiden (de Jong, 2010, p. 25):

• onaangepast gedrag in de klas, aandacht vragen niet luisteren
  
• oppositioneel gedrag, volgt instructies van de leerkracht niet op, zeker als er geen uitleg bij gegeven wordt
  
• afname van prestaties, weigering routinematige werkzaamheden te doen en slordig werken
  
• weigering van nieuwe activiteiten of leerstof, uit angst te mislukken
  
• lage scoren op de populariteitschaal
  
• een slecht zelfbeeld, vergeetachtigheid, weigering hulp te aanvaarden
  

Heeft goede sociale vaardigheden, werkt zonder bevestiging, werkt zelfstandig, ontwikkelt eigen doelen, is creatief, komt op voor eigen opvattingen en neemt risico.

Deze leerling levert goede prestaties en is heel perfectionistisch. Als docent kan je deze herkennen door zijn/haar goede prestaties op verschillende gebieden. Vermijdt risico en zoekt bevestiging bij de docent. 

Wat heeft deze leerling nodig volgens jou?

1. Positieve feedback
2. Rolmodel zijn
3. Afspraken over gedrag
4. Uitdaging

Ontkend zijn of haar begaafdheid, vermijdt uitdaging, zoekt sociale acceptatie en wisselt in vriendschappen. 

Is creatief, zoekt buitenschoolse uitdaging, isoleert zichzelf, verstoort, presteert gemiddeld of minder, bekritiseert zichzelf en anderen

Komt op voor eigen opvattingen, is creatief, competitief, eerlijk en direct en heeft grote stemmingswisselingen.

Wat zou deze leerling nodig kunnen hebben?

presteert gemiddeld of minder (als gevolg van onderliggende gedragsproblemen), verstoort, werkt inconsistent. 

heeft goede sociale vaardigheden, werkt zonder bevestiging, werkt zelfstandig, ontwikkelt eigen doelen, is creatief, komt op voor eigen opvattingen en neemt risico.

ontkend zijn of haar begaafdheid, vermijdt uitdaging, zoekt sociale acceptatie en wisselt in vriendschappen. 

Zes profielen Betts and Neihart (2010). 

Algemene tips

• Vermijd leren volgens routines en herhaling. Als de leeromgeving wordt aangepast, voorkom je gedragsproblemen. 

• Hoogbegaafde leerlingen hebben er veel aan als docenten hun manier van denken accepteren en deze waar mogelijk tegemoetkomen.

 

• Wees tolerant voor het ‘ik weet het beter dan de docent-gedrag’, ga geen machtsstrijd aan. Sta de non-conformiteit van de leerling toe en probeer de leerling te leren hoe anderen dit gedrag vinden.

• Vermijd leren volgens routines en herhaling. Als de leeromgeving wordt aangepast, voorkom je gedragsproblemen. 

• Hoogbegaafde leerlingen hebben er veel aan als docenten hun manier van denken accepteren en deze waar mogelijk tegemoetkomen.

 

• Wees tolerant voor het ‘ik weet het beter dan de docent-gedrag’, ga geen machtsstrijd aan. Sta de non-conformiteit van de leerling toe en probeer de leerling te leren hoe anderen dit gedrag vinden.

Waar denk je nu aan bij
hoogbegaafdheid?