VzVee - Koesignalen les 4

• Melkveehouderij
• MBO
• Studiejaar 1,2

VzVee - Koesignalen les 4

Deze les

Herhalen vorige les - scores

Afmaken vorige les!

Nieuwe stof: 

- Zintuigen!

- Stressvrij omgaan met koeien

Denk aan VLOG koesignalen! --> Appen naar 06-12185447

Wat zegt het als een koe mestscore 5 voor dikte heeft en 1 voor vertering?

De locomotiescore zegt iets over:

1. de vetbedekking van een koe
2. de manier hoe een koe loopt
3. of een koe heel raar doet
4. Deze bestaat niet

De conditiescore wordt uitgedrukt in:

1. getallen 1 t/m 10 --> 1 is mager en 10 is dik
2. getallen 1 t/m 5 --> 1 is goed en 5 is fout
3. Getallen 1 t/m 10 --> 1 is goed, 5 is mager en 10 is dik
4. getallen 1 t/m 5 --> 1 is mager en 5 is te dik

Wat zegt het als een koe mestscore 5 voor dikte heeft en 1 voor vertering?

Pensvulling

Deze moesten we nog bespreken

Zintuigen

Wat zijn zintuigen? (geen voorbeelden noemen)

Welke zintuigen denk je dat er goed ontwikkeld zijn bij een koe?

Waarom denk je dat het belangrijk is om te weten hoe een koe haar zintuigen gebruikt?

Koe als prooidier

Van oorsprong is een koe relatief snel angstig als iets onbekends en onvoorspelbaars plots opduikt. 

Maar: Ze zijn ook nieuwsgierig! 

Koeien begrijpen

Kennis van zintuigen nodig!

Zicht, reuk, smaak, gehoor en tast

Bron: E-learning 'stressvrij omgaan met koeien'

Opdracht 

2-tallen

15 minuten

Zoek uit hoe de zintuigen van de koe werken: 

Zicht, gehoor, reuk, smaak, en tast

Zicht (1)

Ogen --> aan zijkant kop

Bijna panoramisch beeld!

- Kop omhoog --> Beeld iets meer dan 300 graden! 

- Om roofdieren te ontdekken

Dode/blinde hoeken:

- Onder de neus

- Boven de kop

- Achter de koe 

Zicht (2)

De koe moet haar kop draaien om je te kunnen zien

Als jij de oogbal van de koe kan zien, dan kan de koe jou zien!

Zicht (3)

Binoculair 

= met 2 ogen

--> 25-30%

Recht voor zicht

Diepte en snelheid

Koe moet haar kop draaien 

om afstand goed te kunnen

inschatten

Zicht (4)

Kleuren --> 'warme kleuren' onderscheiden --> geel, oranje, rood

Minder goed --> Blauw, paars, groen

Schaduw --> extremer dan mensen! 3D een zwak dieptezicht én kleurcontrasten zien zij feller! 

Bewegingen --> niet vloeiend, 

maar in afzonderlijke stukjes! 

Zicht (5)

Rood licht in de stal!

Verstoord dag/nachtritme niet!

Wit, blauw en geel licht doen dat wel -->

kan effect hebben op persistentie!

Bron: WUR

Zicht (6)

Koeienogen = niet hetzelfde al mensenogen! 

Extra laag --> Lichtgevend tapijt

Hierdoor kunnen ze in schemer beter kijken!

Koeien lopen bij voorkeur van donker naar licht

Als de contrasten maar niet te fel zijn

Hekel aan fel licht! 

Zicht (7)

Linker oog --> staat in verbinding met 

rechter hersenhelft!

Die helft --> Fight - Flight

Ranghoger dier --> kijkt meer met rechts! 

Koe kijkt vaak eerst met linker oog naar je!

Ze bepaalt of er gevaar is!

Draait over links naar jou toe

Gehoor 

Gevoelig voor:

- Harde geluiden

- Hoge tonen

GEEFT STRESS!

Lastig te bepalen waar geluid vandaan komt

Zien roofdieren eerder dan dat ze hen horen!

Draait oren naar geluid

Reuk (1)

Prima ontwikkeld!

Voer wordt gekozen op basis van reuk

- 85% reuk

- 15% smaak

Reukzin is belangrijker dan die van de mens!

Geur van speeksel vinden ze vies! 

Denk aan speeksel in het voer of in de waterbak! 

Geldt ook voor geur van mest!

Reuk (2)

Feromonen --> geurstoffen die dieren afgeven als signaal

om met andere dieren van dezelfde soort te communiceren

Vomeronasaal orgaan --> flemen --> luchtstroom via de neus naar

speciaal reukorgaan

Voor: 

- Herkennen soortgenoten, rangorde

- Herkennen eigen kalf

- Tochtigheidsdetectie door stieren --> vanaf de 4e dag VOOR tochtigheidsverschijnselen koe! 

- Signaleren van gevaar --> Feromonen in urine!

Smaak

Op de tong: smaakreceptoren --> gebundeld in smaakpapillen

--> 2 tot 3x zoveel als de mens

Onderscheid in: 

- Zoet (energie)

- Zout (elektrolyten)

- Bitter (vergif)

- Zuur (pH)

Tast (1)

Bek als tastinstrument --> Directe omgeving verkennen

Huid --> voelen: 

- Beweging en druk

- Temperatuur(verschillen)

- Pijn

Aanrakingen om te communiceren --> seksueel gedrag, moeder-kalf interacties, vaststellen rangorde, verzorgend gedrag

Tast (2)

Interacties koe - veehouder --> ook aanrakingen!

Niet bange koe --> vindt dit prettig --> kalmeren

Niet over de kop aaien! 

Kan agressie opwekken

--> kopstoten! 

Waar of niet waar: Reactietijd van koeien is trager dan dat van mensen

1. Waar
2. Niet waar

Waar of niet waar: Als je gaat zwaaien, zien koeien dat in een soort van slow motion

1. Waar
2. Niet waar

Waar of niet waar: Koeien hebben een hekel aan schreeuwen en slaan

1. Waar
2. Niet waar

Waar of niet waar: Smaak speelt bij de koe geen rol van betekenis

1. Waar
2. Niet waar

Waar of niet waar: Reuk is alleen van belang in de reactie tussen koe en kalf

1. Waar
2. Niet waar

Vragen over deze les?