1.2 - De eerste boeren

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

1.2 De eerste boeren

Planning

• Leerdoelen
  Terugblik
  
• Een belangrijke ontdekking
• De oorzaken van deze ontdekking
• Jagers-verzamelaars of boeren?
• Gevolgen van de ontdekking
• Opdracht
  
• Afsluiting

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven wat de agrarische revolutie inhield. 
  
  
• Je kunt enkele mogelijke verklaringen geven voor de overgang van jagen-verzamelen naar landbouw. 
  
  
• Je kunt uitleggen tot welke economische, sociale en culturele veranderingen de agrarische revolutie leidde. 

Hoe zat het ook al weer? 

Jager-verzamelaar of boer zijn? 

Middelen van bestaan zijn
manieren om in leven te blijven.
Welke middelen van bestaan
hadden de eerste mensen?

1. Wilde dieren en verzamelen
2. Jagers en boeren
3. Jagen en verzamelen
4. Boeren en verzamelaars

Een belangrijke ontdekking(1)

• Eerste boeren leefden in het Midden-Oosten. 
  
  
• Zij bleven een langere tijd op dezelfde plek wonen: een vaste woonplaats. Huizen werden opslagplaatsen. 
  
  
• Planten van zaden, wieden en oogsten.
  
  
• Maar de vroegste boeren gingen nog wel jagen. 

Een belangrijke ontdekking (2)

• Over gaan op veeteelt: het houden van dieren. 
  
  
• 'Bewust jagen': niet-gezonde dieren slachten.  Kudde beschermen tegen andere wilde dieren .  Agressieve dieren werden als eerst geslacht. 
  
  
• Overgang landbouw en veeteelt is agrarische revolutie (langzame verandering).

Welke 'optelsom' is juist ?

1. akkerbouw + landbouw = veeteelt
2. landbouw + veeteelt = akkerbouw
3. veeteelt + akkerbouw = landbouw

Leg uit waarom de landbouw niet in de gebieden A en B (in de kaart) ontstond.

Oorzaken van de ontdekking van de landbouw

• 10.000 jaar v. C. verbeterde het klimaat.
  - Er was meer voedsel in de natuur te vinden, mensen konden langer op één plek wonen.
  
  
• 9000 v. C. mensen experimenteren met landbouw.
  - De natuur een handje helpen door zelf te zaaien. 
  
  
• Daarna meer voedsel beschikbaar en groei van de bevolking waardoor er nog meer verbouwd moest worden.  

Jagers-verzamelaars of boeren?  

Hongersnood: verwoesting van de akkers door weer of mensen. 

• Boeren leefden minder gezond
  - Maar weinig variatie in voedsel.
  
  
• Bezit zorgde voor oorlogen.
  - einde van de gelijkwaardige samenleving
  
  
• Infectieziekten door ondervoeding en leven met dieren.

Wat is cultuur?

Wat is economie?

Gevolgen van de ontdekking van de landbouw

• Culturele gevolgen:
  - Boeren kregen een vaste woonplaats. 
  
  
• Economische gevolgen: 
  - Mensen verschilden in bezit van elkaar. 
  
  
• Culturele gevolgen:
  - Mensen lieten sieraden, wapens en kleding maken. 
  
  
• Ziektes tussen mens en dier, hongersnood.

Wat bedoelen we met
sociale veranderingen?

Welke middelen van bestaan
hadden de mensen
tijdens de Landbouwrevolutie?

1. Jagen en verzamelen
2. Jagen, verzamelen, akkerbouw en veeteelt
3. Akkerbouw en veeteelt
4. Verzamelen, akkerbouw en veeteelt

Jagers en verzamelaars

De eerste boeren

Weinig bezit

Kleine groepen

Sedentair

Nomaden

Grote groepen

Aardewerk

Gelijkheid

Ongelijkheid

Jagers en verzamelaars

De eerste boeren

Weinig bezit

Kleine groepen

Sedentair

Nomaden

Grote groepen

Aardewerk

Gelijkheid

Ongelijkheid

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven wat de agrarische revolutie inhield. 
  
  
• Je kunt enkele mogelijke verklaringen geven voor de overgang van jagen-verzamelen naar landbouw. 
  
  
• Je kunt uitleggen tot welke economische, sociale en culturele veranderingen de agrarische revolutie leidde.