H1 par. 1.2 De eerste boeren HSX

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

De tijd van jagers en boeren

H1. De tijd van jagers en boeren

par. 1.2 De eerste boeren

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven wat de agrarische revolutie inhield.
• Je kunt enkele mogelijke verklaringen geven voor de overgang van jagen-verzamelen naar landbouw.
• Je kunt uitleggen tot welke economische, sociale en culturele veranderen de agrarische revolutie leidde.
• Je kent de begrippen en jaartallen uit deze paragraaf.
  

Een belangrijke ontdekking

Eeuwenlang leefden mensen van jagen en verzamelen.

Rond 9.000 v.C. veranderde dit.

Sommige jagers-verzamelaars gaan zelf graan en groenten verbouwen: akkerbouw.

Eerst stopten de mensen alleen wat graankorrels in de grond, later gingen ze daar ook onkruid wieden en gaven ze water.

De vroegste boeren deden nog volop aan de jacht.

Later gingen deze mensen dieren temmen. 

Dit vee voorzag hen van melk, vlees en wol.

Veeteelt.

De eerste mensen die aan akkerbouw deden, leefden in het Midden-Oosten.

Daar begon duizenden jaren later een nieuwe ontwikkeling: het houden van dieren.

Een belangrijke ontdekking

Akkerbouw en veeteelt: landbouw.

Overgang naar de landbouw is een van de belangrijkste veranderingen in het bestaan van de mensheid.

Daarom: agrarische revolutie.

Gevolgen van de ontdekking van de landbouw

• Culturele gevolgen:
  - Boeren kregen een vaste woonplaats. 
  
  
• Economische gevolgen: 
  - Mensen verschilden in bezit van elkaar. 
  
  
• Culturele gevolgen:
  - Mensen lieten sieraden, wapens en kleding maken. 
  
  
• Ziektes tussen mens en dier, hongersnood.

Waar leefden de eerste boeren?
Kies de juiste letter

1. Midden-Oosten
2. Europa
3. Afrika
4. Azie

Wat is veeteelt?
Kies de juiste letter

1. Het verbouwen van gewassen op akkers
2. Het houden en fokken van dieren

Waarom gaan jagers en verzamelaars over op de landbouw denken jullie?
Bedenk 1 reden/ oorzaak

Veeteelt zorgde voor voedsel voor de boeren,
maar waarvoor waren dieren nog meer handig?

Oorzaken landbouw 1/3

Boeren moesten veel harder werken dan jagers-verzamelaars.

Waarom gaan ze dan toch over op de landbouw?

Overgang naar landbouw in 3 fases:

1. In het Midden-Oosten, 10.000 jaar v.C, veranderde het klimaat --> meer voedsel in de natuur, jagers-verzamelaars bleven op 1 plaats wonen: minder vermoeiend.
   

Oorzaken landbouw 2/3

2. 1000 jaar later begonnen de mensen aan landbouw te doen. Zelf zaaien en oogsten. Leerden meer over planten en dieren.

Oorzaken landbouw 3/3

3. Landbouw noodzakelijk om in leven te blijven. 

Er was meer voedsel --> bevolkingsgroei --> meer voedsel nodig --> landbouw belangrijker.

Landbouw ontstond in het Midden-Oosten, daar groeiden wilde graansoorten en bonen die geschikt waren om te verbouwen.

Ook leefden er veel dieren die je kon temmen.

De overgang van het jagen en verzamelen op de landbouw had grote gevolgen.
Bedenk er 1.

Grote gevolgen

• Vaste woonplaats
• Bevolkingsgroei door meer voedsel. Sommige mensen werden rijker dan anderen: verandering in economie.
• Sociale verschillen
• Cultuur verandering
  

Grote gevolgen

• besmettelijke veeziekten konden overslaan op mensen: veel  slachtoffers, omdat mensen dichter op elkaar leefden. Ook door minder gevarieerd eten.

Noem 1 voordeel en
1 nadeel van het boerenleven

Schrijf 1 ding op dat je vandaag geleerd hebt.

Wat vind je nog lastig?

Aan de slag

Wat? Eerst ga je de tekst van par. 1.2 lezen (belangrijke zaken aanstrepen!) en daarna maak je van par. 1.2 de opdrachten.

Hoe? Alleen

Hulp? Bij je buurman/buurvrouw. Kom je er samen niet uit, dan vraag je hulp aan je docent.

Tijd? Tot het einde van de les.

Klaar? Dan ga je de leerdoelen uitwerken.