2.3 Het bloedvatenstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Thema 2 Transport

2.3 Het bloedvatenstelsel

• Spullen op tafel
• Telefoon weg 
• Jas uit en over je stoel
• Tas op de grond

Lesprogramma

• Huiswerk
• Wat weet je al?
• Leerdoelen
• Uitleg
• Vragen
• Nabespreken
• Huiswerk

Welke vragen van het huiswerk willen jullie dat ik bespreek?

Welke vragen van het huiswerk willen jullie dat ik bespreek?

Leerdoelen

• Je kent de functies en kenmerken van aders, slagaders en haarvaten en kunt de relatie tussen bouw en werking uitleggen.
• Je kunt zuurstofgehalte, glucosegehalte en stroomrichting en verloop van bloeddruk en stroomsnelheid in de delen van het bloedvatenstelsel toelichten.

Drie typen bloedvaten

Regeling van de bloedstroom

Naamgeving bloedvaten

BINAS 84A

• Slagaders en aders hebben in de regel de naam van het orgaan waar ze bloed naartoe of vandaan voeren.
• Uitzonderingen: aorta, holle ader en de poortader.
• Poortader vervoert bloed uit de darmwand (met uitzondering van de endeldarm) naar de lever.

Poortader

bloed uit darmkanaal (m.u.v. endeldarm) via poortader naar lever

• voedingsstoffen

Welk genummerd bloedvat is de holle ader?

1. 2
2. 1
3. 4
4. 7

Een ader...

1. Vervoert bloed naar het hart toe
2. Vervoert bloed van het hart weg
3. Bevat meestal zuurstofrijk bloed
4. Bevat meestal zuurstofarm bloed

Haarvaten hebben:

1. De dikste wand
2. Een dikke wand, maar niet de dikste.
3. Een wand die uit 1 cellaag bestaat.
4. Geen wand.

Hoe dik is een haarvat?

1. Zo dik als een haar
2. Zo dik als één cel
3. Zo dik als een slagader
4. Zo dik als een vinger

Wat is de functie van een haarvat

1. Zuurstof en voedingsstoffen naar de cellen overbrengen
2. Koolstofdioxide en afvalstoffen van de cellen afvoeren
3. Zuurstof en voedingsstoffen van de cellen afvoeren
4. Koolstofdioxide en afvalstoffen naar de cellen overbrengen

Waardoor verlaat aan het begin van een haarvat, vocht het haarvat?

1. Osmotische druk
2. Filtratie
3. Resorptie
4. Bloeddruk

wat kun je zeggen over de hoeveelheid bloed die een haarvat instroomt en die een haarvat uitstroomt?

1. er stroomt meer in dan uit
2. er stroomt evenveel in als uit
3. er stroomt minder in dan uit

Bij een grotere gezamenlijke diameter van de bloedvaten, wordt de stroomsnelheid van het bloed..

1. Hoger
2. Lager
3. Blijft gelijk

bloeddruk 120/80

120= Bovendruk                             80= onderdruk

Bloeddruk

De bloeddruk isdruk van bloed tegen de wanden van bloedvaten

Hoge druk bij samentrekken kamers (bovendruk / systolische druk)

Laag tijdens de hartpauze (onderdruk / diastolische druk)

Bovendruk

Onderdruk

• De bloeddruk is druk van bloed tegen de wanden van bloedvaten

• Hoge druk bij samentrekken kamers (bovendruk / systolische druk)
• Lage druk tijdens de hartpauze (onderdruk / diastolische druk)

Bloeddruk

BINAS 84D3

Atherosclerose

Atherosclerose (slagaderverkalking) is het gevolg van het afzetten van cholesterol tegen de wand van het bloedvat.

Kan leiden tot trombose (verstopping door bloedprop (embolie)) en infarcten (afsterven cellen door zuurstoftekort)

Hoge bloeddruk

• stress
• roken
• overgewicht
• zout

Langdurige hoge bloeddruk beschadigt de wanden van de slagaders!

Bloeddruk meten

bloeddruk - druk die het bloed uitoefent op de wand van een bloedvat

bovendruk - systolische druk

onderdruk - diastolische druk 

Bloeddruk meten

Bloeddruk en stroomsnelheid

1. Er is te zien dat de bloeddruk afneemt tijdens het stromen van het bloed door de slagaders via de haarvaten naar de aders. 

2. Verband stroomsnelheid bloed en totale doorsnede bij de verschillende typen bloedvaten.

3. Stroomsnelheid bloed is het laagst in haarvaten maar de totale doorsnede van dit type is het hoogst.

Binas 84E1

Regeling van de bloeddruk

De bloeddruk wordt gemeten in een

1. Armader, onderdeel van de kleine bloedsomloop.
2. Armslagader, onderdeel van de kleine bloedsomloop
3. Armader, onderdeel van de grote bloedsomloop.
4. Armslagader, onderdeel van de grote bloedsomloop

Wat is de bloeddruk?

1. Druk die het bloed uitoefent in een haarvat
2. Druk van bloed op wanden van slagaders
3. Druk van bloed op alleen de linkerkamer
4. Bloed dat heel veel energie heeft

Vlooien zuigen bloed. Vlooien bijten hun slachtoffers om bloed op te zuigen uit de haarvaten.
Vanwege welk verschil tussen haarvaten, aders en slagaders zijn haarvaten voor vlooien het meest geschikt om bloed uit op te zuigen?

1. De bloeddruk in haarvaten is lager dan die in aders en slagaders.
2. De stroomsnelheid van het bloed in haarvaten is lager dan die in aders en slagaders.
3. De wand van haarvaten is dunner dan die van aders en slagaders.
4. De zuurstofconcentratie in haarvaten is hoger dan die in aders en slagaders.

De tijd die verloopt tussen het moment waarop bij de mens een bloedcel de rechterkamer verlaat en het moment waarop deze aankomt in de linkerboezem is over het algemeen kort. De tijd die verloopt tussen het moment waarop een bloedcel de linkerkamer verlaat en het moment waarop deze aankomt in de rechterboezem is over het algemeen lang.

Waardoor wordt dit tijdsverschil veroorzaakt?

1. door verschil in stroomsnelheid van het bloed
2. door verschil in bloeddruk
3. door verschil in hoeveelheid bloed
4. door verschil in weglengte

Nabespreken

• Je kent de functies en kenmerken van slagaders, aders en haarvaten en kunt de relatie tussen bouw en werking uitleggen.
• Je kunt zuurstofgehalte, glucosegehalte en stroomrichting in de delen van het bloedvatenstelsel toelichten.

Huiswerk

Leren en maken 2.3