Door de zoete appel

• Natuur, Leven en Technologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Door de zoete appel

heen bijten

Hoe verhoog je  en verbeter je de opbrengst van de landbouw?

Verschillende mogelijkheden, bv

• bescherming tegen ziekten en plagen
• de erfelijke eigenschappen van voedingsgewassen en te veranderen/optimaliseren.

Pesticiden  

Pesticiden: accumulatie

Pesticiden: resistentie (natuurlijke selectie)

Resistentie

Biologische bestrijding

klassieke biotechnologie 

gebruik van traditionele technieken

• gist voor brood, bier, wijn
• bacteriën voor kaas, yoghurt 

kunstmatige selectie: veredeling

* kruisen van organismen met gunstige eigenschappen

Gebruik organismen

yoghurt

wijn

bier

brood

kaas

chromosomen 

• Dit is een chromosomenportret
• Mensen hebben 23 paren chromosomen.
• Totaal 46 chromosomen.
• De paren zijn gelijk, behalve de geslachtschromosomen  (bij de man XY en vrouw XX)

DNA

• Chromosomen bestaan voor een groot deel uit DNA.
• DNA=informatie voor al je erfelijke eigenschappen.
• Een gen is een stukje DNA.
• Cellen gebruiken alleen de genen die ze nodig hebben.

DNA bevat de bouwinstructie voor eiwitten

Chromosomen zitten in de celkern en zijn opgebouwd uit DNA.

Binas 71C

Bouw DNA

• DNA
• Nucleotiden
• Genen
• BINAS!

DNA code voor eiwitten

Klassiek: Veredeling

Veredeling

Veredeling

Plant 1: gele erwten

Plant 2: misvormde erwt

Nakomelingen combinatie van eigenschappen.

Doel: gewilde eigenschappen combineren in nakomelingen.

Veredeling

Kunstmatige selectie en veredeling

Worden bij veredeling de genen van de soort veranderd?

1. ja
2. nee

Bij veredeling moeten de gebruikte individuen van dezelfde soort zijn.

1. waar
2. niet waar

Veredeling

Genetische modificatie

Recombinant -DNA techniek

Gouden rijst

Groot deel arme wereldbevolking eet vooral rijst

Rijst is arm aan vitamine A.

Maïs is rijk aan vitamine A.

Met behulp van maïs, vitamine A rijke rijst gemaakt.

Wat is er verplaatst van maïs naar rijst?

1. Vitamine A
2. Het enzym dat vitamine A maakt
3. Het RNA dat codeert voor het enzym dat vitamine A maakt
4. Het DNA dat codeert voor het enzym dat vitamine A maakt

Wil jij producten eten die gemaakt zijn met biotechnologie?