4M 4.3 Bacteriën en schimmels

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Startopdracht

Wat weet je nog van de cellen?

De cellen van de organismen uit de 4 rijken hebben verschillende kenmerken.

--> Schrijf in je schrift de 4 rijken en de bijbehorende kenmerken

1. Loop rustig het lokaal binnen en praat zachtjes
2. Ga zitten op je stoel
3. Oortjes doe je uit
4. Je jas hang je over je stoel
5. Pak je boek, schrift + pen

Thema Ordening

• Ontwikkeling van het leven op aarde en stambomen 
• Organismen ordenen
• Bacteriën en schimmels
• Planten, dieren en determineren

Programma

• Herhaling hoofstuk "Ordening" --> bacteriën en schimmels
• Leerdoelen
• Uitleg over bacteriën en schimmels (4.3)
• Puzzel
  
• Afsluiting --> Quizvragen in LessonUp over de leerdoelen

Leerdoelen 4.3

• Je kunt organismen indelen door te kijken naar gemeenschappelijke kenmerken.
• Je kunt de kenmerken noemen van de cellen van bacteriën,  en schimmels.

Bacteriën

Zijn micro-organismen

Ze hebben een:

• Celwand
• Celmembraan
• Chromosomen in het cytoplasma (GEEN CELKERN)
• Soms zweepharen/zweepstaart

Dus geen celkern!

Bacteriën

Celdeling door middel van celdeling/mitose: ze kopiëren zichzelf

Je kunt ze alleen zien met het blote oog als ze in grote groepen liggen: kolonies

Nuttige bacteriën

Door middel van biotechnologie maken bacteriën:

• insuline voor diabetes patiënten
• aspartaam (zoetstof in cola light)
• wasmiddel: enzymen die het schoonmaakt
• Melkzuurbacteriën --> het maken van yoghurt en zuurkool

Bacteriën zorgen ook voor de afbraak van voedingsstoffen in onze darmen!

Ziekteverwekkende bacteriën

• Als een ziekteverwekker je lichaam binnendringt en zich vermenigvuldigt heb je een infectie.
• Bacteriën kunnen bestreden worden met antibiotica (voor bacteriën). 

• Ze zorgen ook voor voedselbederf

Schimmels

Planten zich voort door sporen: cellen waaruit nieuwe schimmels kunnen ontstaan

Paddenstoelen zijn vruchtlichamen van een meercellige schimmel

Gisten en schimmeldraden

Gisten zijn eencellige schimmels en zijn eivormig/rond.

Meercellige schimmels bestaan uit lange draden.

Nuttige schimmels

• Voedsel --> kaas, champignons.
• Gist voor brood, bier en wijn.
• Van schimmels maken we ook antibiotica.

Reducenten

Bepaalde schimmels en bacteriën zorgen voor afbraak van dode organismen. 

Bijvoorbeeld --> bladeren die van de bomen vallen in de herfst.

Deze noem je reducenten

Zijn dus erg belangrijk in de voedselkringloop!

Voedselbederf

Voedselinfectie: bacteriën of schimmels komen op voedsel terecht en zorgen ervoor dat je ziek wordt.

Conserveren: langer houdbaar maken van voedsel -> De groei van schimmels en bacteriën op voedsel kun je tegengaan, door ze te doden of de leefomstandigheden zo ongunstig mogelijk te maken.

Voedsel conserveren remt de groei

1. Drogen -> te weinig water
2. Verhitten (steriliseren = lang verhitten op 120 graden & pasteuriseren = kort verhitten op 70 graden) -> te hoge temperatuur
3. Koelen/vriezen -> te lage temperatuur
4. Conserveermiddel toevoegen (zuur, zout, suiker, alcohol)
5. Vacuüm/gas verpakken -> te weinig zuurstof

Het langer houdbaar maken van voedsel

Kahoot cellen

Huiswerk

Lezen 

4.4 Planten en dieren

Herhalen en/of extra oefenen

Verschillende oefeningen

Uitlegvideo's 

Effectief leren video's

Klaar: puzzel laten maken

Leerdoelen 

• Je kunt organismen indelen door te kijken naar gemeenschappelijke kenmerken.
• Je kunt de kenmerken noemen van de cellen van bacteriën en schimmels.

Bacteriën hebben...

1. wel een celwand geen celkern wel bladgroenkorrels
2. wel een celwand wel een celkern geen bladgroenkorrels
3. geen celwand geen celkern wel bladgroenkorrels
4. wel een celwand geen celkern geen bladgroenkorrels

Hoe planten bacteriën zich voort?

1. Door zaden
2. Door deling
3. Door sporen
4. Door eicellen en zaadcellen

Bacteriën zijn

1. Prokaryoot
2. Eukaryoot

Schimmels hebben...

1. alleen een celwand
2. een celkern en een celwand
3. een celwand en bladgroenkorrels
4. een celwand, celkern en bladgroenkorrels

Schimmels maken sporen om zichzelf voort te planten. Waar maken schimmels die sporen?

1. In de schimmeldraden.
2. In bedorven voedsel.
3. In de stam van bomen.
4. In de paddenstoel.

Gist is een eencellige schimmel.
Op welke manier plant deze schimmel zicht voort?

1. door deling
2. door spoorvorming
3. door eicellen en zaadcellen
4. met een paddenstoel

Is een schimmel een prokaryoot of eukaryoot?

1. Eukaryoot
2. Prokaryoot