Medicatie (basisinformatie)

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1,2

Gevaarlijke stoffen en medicatie

Doelen

De student weet wat gevaarlijke stoffen zijn en dat deze te herkennen zijn..

De student kent  de verschillende vormen van medicatie

De student kent de naamgeving van medicatie

De student kent de toedieningsvormen van medicatie

De student kent de risico's van medicatie 

De student kent de regel van 5

De student kent vier verschillende wetten welke gekoppeld zijn aan medicatieveiligheid

Waar denk je aan bij een gevaarlijke stof?

Gevaarlijke stof:

Gevaarlijke stoffen zijn stoffen die, door hun eigenschappen of de omstandigheden waaronder ze voorkomen, gevaar, schade of ernstige hinder voor mens, dier of milieu kunnen veroorzaken.

Hoe herken je gevaarlijke stoffen?

Welke stoffen worden binnen de zorg onder gevaarlijke stoffen verstaan?

Welke maatregelen tref je om jezelf te beschermen tegen gevaarlijke stoffen?

Medicatie, de basis

Wat is het doel van medicatie?

Doel van medicijnen

- preventief/profylactisch

- curatief/causaal

- symptomatisch (placebo)

- substitutie

- diagnostisch

Preventief/profylactisch = voorkomen van een ziekte (bijv. vaccinatie of middelen tegen wagenziekte)

curatief /causaal= bestrijden van de oorzaak dus behandeling (antibiotica keelontsteking)

symptomatisch= symptomen aanpakken bijv. ontstekingsremmende pijnstilling 

substitutie = aanvullen van tekorten (bijv. testosteron of insuline)

diagnostisch= om een diagnose te kunnen stellen bijv. radio actieve vloeistof bij een pet scan

Welke vormen van medicatie ken je?

Vormen van medicijnen

Toedieningswegen

- enteraal = 

via het maag-darmstelsel -> meestal algemene werking (systematisch)

- parenteraal=

 via injectie/infuus 

-topisch = 

via de huid en alleen lokaal/plaatselijk

 

Toedieningswegen

- oraal  (mond)

-rectaal (anus)

- sublinguaal (onder de tong)

- injectie (subcutaan, intraveneus, intramusculair, intra-articulair, intra cardiaal, intralumbaal en epiduraal)

- inhalatie (via luchtwegen)

- transdermaal (via huid)

-vaginaal

oraal = via de mond 

rectaal = via de anus

sublinguaal = onder de tong (hartproblemen, epilepsie)

transdermaal = via pleister (lokale toediening maar soms systemische werking denk maar aan nicotine pleister)

inhalatie = tracheaal via luchtpijp of nasaal via neus (astma) soms lokaal soms systematisch

vaginaal = via de vagina (anti schimmel)

chemische naam = nauwkeurige beschrijving van de atomen die de stof bevat 

(Para-acetylaminofenol)

stofnaam of generieke naam = beschrijving van de stof(fen) die in het medicijn zitten (paracetamol) onder deze naam herkennen wij vaak de werking van het medicijn

merknaam = fantasienaam verzonnen 

door fabrikant

® betekent

dat het een geregistreerd handelsmerk is en dat

niemand anders die naam mag gebruiken

Risico's medicijngebruik

• Bijwerkingen
• Cumulatie---->
• Interactie
• Verslaving
• Gewenning/tolerantie

Bijwerkingen:

Niet gewenste en schadelijke effecten van een geneesmiddel

waarvan de gebruikelijke dosering is gegeven

Cumulatie: Wanneer het middel te vaak

wordt gegeven is de vorige

dosis nog niet voldoende

uitgescheiden en stijgt de

plasmaconcentratie

vootdurend. Dan ontstaat

ophoping of cumulatie van

het geneesmiddel tot

toxische of zelfs lethale

dosis

interactie:

Een wisselwerking tussen medicijnen die tot verandering in de werking en bijwerkingen kunnen leiden

gewenning: Je lichaam went aan het medicijn en je hebt een steeds hogere dosis nodig om hetzelfde effect te ervaren.

Contra-indicatie

Een reden om het medicijn NIET te gebruiken omdat het medicijn een aandoening of ziekte verergert.

absoluut = absoluut niet geven

relatief = oppassen bij het geven

Bewaren van medicatie

Altijd in originele verpakking

< Baxter 

Juiste tijd

Juiste persoon

Juiste medicijn

Juiste dosering

Juiste toedieningswijze

Wat check je bij het geven van medicatie?

Wat is een contra-indicatie?

1. een reden om een medicijn te geven
2. een reden om het medicijn NIET te geven
3. verslaving
4. giftige hoeveelheid

Een dragee is...

1. een zetpil
2. een tablet met een suikerlaagje
3. een soort injectie
4. een bruistablet

Wat wordt verstaan onder cumulatie van medicijnen?

1. te veel medicijnen
2. ophoping van medicijnen
3. afhankelijkheid
4. steeds meer nodig voor dezelfde werking

Wat zijn bijwerkingen van medicijnen?

1. ophoping van medicijnen in het lichaam
2. de invloed van de medicijnen op elkaars werking
3. steeds meer nodig voor dezelfde werking
4. een ongewenste reactie bij een normaal gebruik

welke medicatiefouten worden er veel gemaakt?
(meerdere antwoorden mogelijk)

1. Te laat gegeven
2. Verkeerde cliënt
3. Te hoge of lage doseringen
4. Verkeerde combinaties

Wie heeft de bevoegdheid om medicatie uit te schrijven?

1. De arts
2. De verpleegkundige
3. De verzorgende
4. De apotheek

Wat doe je als eerste als er een medicatiefout is gemaakt?

1. Melden bij leidinggevende
2. MIC invullen
3. Huisarts/arts raadplegen
4. Onderzoeken waarom het fout gegaan is

De reden waarom iemand een medicijn voorgeschreven krijgt noemen we een:

1. contra-indicatie
2. indicatie

Medicatie die oraal of rectaal wordt ingenomen noemen we een ....... toediening

1. Enterale
2. Parenterale

transduraal betekent..

1. medicijnen via de anus
2. medicijnen via de huid
3. medicijnen via een injectie
4. medicijnen via de mond

Hieronder volgen een aantal slides met wetten die ons en de zorgvragers bescherming bieden:

Opdracht: 

Zoek uit wat deze wetten betekenen en hoe ze jou helpen om medicatie toedienen veiliger te maken.

Terugkomen op de doelen

De student weet wat gevaarlijke stoffen zijn.

De student kent de verschillende vormen van medicatie

De student kent de naamgeving van medicatie

De student kent de toedieningsvormen van medicatie

De student kent de risico's van medicatie

De student kent de regel van 5

De student kent vier verschillende wetten welke gekoppeld zijn aan medicatieveiligheid