Circulatie bij dieren

• Biology
• Secondary Education

Circulatie systemen

Vandaag

• Stukje herhaling
• Open vs Gesloten circulatie
• Enkele vs Dubbele circulatie

Nu

We beginnen met wat vragen en die bespreken we dáárna na :) 

Noem de belangrijkste hoofdgroepen van bloedvaten in het menselijk lichaam

Bloedvaten types

Het lichaam heeft 3 hoofdgroepen voor bloedvaten. Dit zijn de:

1. Slagaders
2. Aders
3. Haarvaten

Er worden twee stellingen gedaan:
1. Slagaders vertakken zich in Arteriolen en stromen altijd van het hart weg.
2. Aders verenigen zich in venulen en dragen altijd zuurstofarm bloed.

1. Alleen stelling 1 is waar
2. Alleen stelling 2 is waar
3. Beiden zijn waar
4. Beiden zijn onwaar

Bloedvaten types

Slagaders (arteriën) vertakken zich inderdaad in Arteriolen

Let op: Arteriën en Arteriolen.

Aders (Venen) herenigen zich in venulen. 

Let op: Venen en Venulen

Bloedvaten Richting

Slagaders stromen altijd van het hart weg naar een orgaan

Slagaders = 

Aders stromen altijd van een orgaan naar het hart toe

Aders =

Bloedvaten zuurstof

Maar niet alle aderen bevatten zuurstofarm bloed en niet alle slagaderen bevatten zuurstofrijk bloed.

Benoem de slagader die zuurstofarm bloed vervoert en de ader die zuurstofrijk bloed vervoert.

Bloedvaten zuurstof

De longslagader loopt van het hart weg en is dáárom een slagader. Het vervoert echter zuurstofarm bloed omdat het naar de longen toe loopt om zuurstof "op te halen".

De longader loopt naar het hart toe en is dáárom een ader. Het vervoert echter zuurstofrijk bloed omdat het van de longen af loopt. 

Waarom is een slagaderlijke bloeding veel gevaarlijker dan een aderlijke bloeding?

Bloedsomloop Insecten

Niet elk organisme heeft een dubbele gesloten bloedsomloop zoals wij mensen.

Maar hoe werkt dat dan bij andere organismen?

Bloedsomloop Insecten

(de meeste) insecten hebben een Open Circulatie .

Dit betekend dat hun bloed niet zoals bij ons tijdens de hele circulatie binnen de bloedvaten blijft, maar vrij tussen de cellen kan bewegen.

Open bloedsomloop

insecten hebben ook geen bloedvatenstelsel zoals wij, zij hebben eigenlijk een langwerpig hart met meerdere kamers.

Bloedsomloop Insecten

Ook vervoerd het bloed wél de voedingsstoffen en afvalstoffen zoals bij ons, maar geen zuurstof.

Zuurstof wordt bij insecten volledig door hun ademhalingssysteem vervoerd door het lichaam.

Insecten hebben dus ook geen hemoglobine, of "ijzer".

Leuk feitje:

Ons bloed is rood door

de stof Hemoglobine.

 Omdat insecten dus 

geen hemoglobine hebben,

 is hun bloed niet rood maar 

kleurloos!

Open bloedsomloop

Dit buisvormig hart laat alle vloeistoffen in het lichaam rond de organen stromen, zodat alle voedingsstoffen en dergelijke alsnog bij de juiste organen

terecht komt.

Hemoglobine

Hemoglobine is een eiwit molecuul dat zich bevind in jouw rode bloedcellen.

De rode bloedcellen zijn de "donutvormige" bloedcellen en kleuren dus rood door hemoglobine.

In elke rode bloedcel bevinden er zich 

ongeveer 270 miljoen moleculen Hb.

Een te láge waarde Hb wordt ook wel 

"anemie" genoemd oftewel: 

bloedarmoede

Sikkelcel Anemie

Sikkelcel anemie is een genetische 

afwijking waardoor de rode bloedcel

niet  mooi "rond" vormt maar 

als een halve maan.  Hierdoor is er 

minder Hb beschikbaar, waardoor 

mensen altijd (chronisch) anemie hebben, 

inclusief wat andere symptomen.

Mensen met bepaalde achtergronden zoals van het continent Afrika, Zuid-Amerika en met een Mediterrane, Midden-oostelijke of Aziatische achtergrond dragen het gen vaker dan mensen die niet van deze afkomst zijn.

Het bloed van insecten bevat geen hemoglobine, waarom niet?

Enkele bloedsomloop

Behalve "open" en "gesloten" bloedsomlopen bestaan er ook "Enkele" en "dubbele" bloedsomlopen.

Mensen hebben een dubbele bloedsomloop, vissen bijvoorbeeld hebben een "enkele" bloedsomloop.

Vissen hart

Het hart van een vis heeft maar één kamer en één boezem.

Bij een enkele bloedsomloop loopt het bloed maar één keer per omloop door het hart.

Dus bij vissen gaat het:

Kamer => kieuwen (zuurstof) => lichaam => boezem => kamer

Leuk Feitje:

Wat wél overeenkomt met de mens is dat vissen een poortader hebben. Een connectie tussen de bloedomsloop en de lever om voedingsstoffen op te nemen.

Net zoals bij mensen zit de connectie met de lever niet direct aan het hart.

Poortader bij vissen

Bij vissen loopt de bloedsomloop zo:

Kamer => kieuwen => organen zoals darm, lever, spieren etc => hart.

De poort ader loopt echter van de darm naar de lever

Bij mensen

Bij mensen loopt het bloed per omloop dus tweemaal door het hart! 

1. Rechter kamer -> longslagader 
2. Long (zuurstof arm -> zuurstof rijk)
3 Longader -> linker boezem
4. Linker boezem -> linker kamer
5. Linker kamer -> Aorta
6. Aorta -> Hoofd (boven) , Hart (kransslagaders) en rest van het lichaam (beneden)

7. Terug via de Bovenste en onderste holle aders.

Bij mensen

Dus van Hart -> long  = één keer

en van Hart -> lichaam  = twee keer

1. Rechter kamer -> longslagader 
2. Long (zuurstof arm -> zuurstof rijk)
3 Longader -> linker boezem
4. Linker boezem -> linker kamer
5. Linker kamer -> Aorta
6. Aorta -> Hoofd (boven) , Hart (kransslagaders) en rest van het lichaam (beneden)

7. Terug via de Bovenste en onderste holle aders.