4.3 Machtige heren, halfvrije boeren (Deel 2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Monniken en ridders

500 - 1000

4.3 Machtige heren, halfvrije boeren (Deel 2)

Leerdoel

In deze paragraaf leer je: 

-Waardoor boeren in de landbouwsamenleving halfvrij waren. 

- Hoe de landbouw was georganiseerd. 

- Welke sociale verhoudingen er waren.

- Welke handel er was.

Tijdvak 3: Monniken en Ridders

Wat weet je eigenlijk
van het Domein?

Na de Val van het Romeinse rijk...

• Is er veel oorlog en is het leven gevaarlijk
• mensen verbouwen hun eigen eten en spullen.

Horigen

Het domein

Leven op het Domein

• boeren zoeken bescherming bij een heer
• heer = (achter)leenman met eigen hof (=kasteel)
• Plek waar boeren wonen bij heer heet een domein

Het hofstelsel

• Boeren willen veilig leven 
• De meeste boeren zoeken bescherming bij een heer.
• De heer is de baas over een Domein.

Het hofstelsel

In ruil moeten de boeren:

• Pacht (huur) betalen voor het land
  
• werken op het land van de heer
  
• klusjes doen (=herendiensten)

Het hofstelsel

• De boeren worden Horigen genoemd.
• Ze moeten belastingen betalen aan de heer. 

De heer is de baas en bepaald het leven de horige.

Hofstelsel

• In het hofstelsel was het domein in twee stukken verdeeld.
  

• Het ene deel van de grond was verhuurd aan horige boeren voor eigen opbrengst. Zij moesten een deel van opbrengst afgeven.

• De opbrengst van het andere deel was volledig van de heer.

herendiensten

- Reparatie van gebouwen

- Wegen aanleggen

- Hout kappen

- Voor dieren zorgen

- Soldaat zijn

Standenmaatschappij

Drie sociale groepen

• In de middeleeuwen ontstond een standensamenleving.
  
• Er waren drie standen:
  
• Eerste stand: De geestelijkheid (in dienst van de kerk) had privileges/heerlijke rechten
  
• Tweede stand: De adel (in dienst van het bestuur) had privileges/heerlijke rechten
  
• Derde stand: De boeren (vrije boeren en horigen) kregen bescherming

Weinig handel

In de vroege middeleeuwen was er weinig handel en er waren weinig steden. 

In Nederland was Dorestad de belangrijkste handelsplaats. 

Begrippen uit deze les

• Hof
• Hofstelsel
• Herendiensten
• Stand
• Privileges
• Heerlijke rechten

Huiswerk

Maken 4.3 Machtige heren en halfvrije boeren

Opdrachten 5 en 7.