2.3 De politieke en sociale wereldkaart - les 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom! Ik heb geen stem

Werk deze Lessonup zelfstandig door - kijk ook lekker de video

2.3: De politieke en sociale wereldkaart - les 2 

Lesplanning

1. Quizvragen over §2.2

2. Uitleg in slides/video met quizvragen over 2.3

3. Zelfstandig aan de opdrachten -> 2.3 af & nakijken

De HDI (human development index) bestaat uit

1. geboortecijfer, inkomen en levensverwachting
2. analfabetisme, toegang tot internet, levensverwachting
3. geboortecijfer, sterftecijfer en analfabetisme
4. levensverwachting, inkomen en analfabetisme

Hoe hoger het HDI, hoe .... de emigratie.

1. Lager
2. Hoger
3. Hoe eerst hoger en daarna lager
4. *maakt niet uit

Vorige vraag: weet je nog het aspiratie & mogelijkheden model? 

1) Je wilt migreren, maar je kunt het niet (te weinig ontwikkeling, opleiding, paspoort/visum))

2. Daarna wil je en kun je. 

3. Vervolgens is je land ver ontwikkeld en kun je makkelijk, maar wil je niet meer.

Als 15% van de beroepsbevolking in de tertiaire sector werkt, wat voor soort land is dit dan?

1. Centrum
2. Semi-periferie
3. Periferie
4. Periferie & Semi-periferie

Het BBP is:

1. Het Bruto Buitenlands Product
2. Alles wat in een jaar in een land verdiend wordt
3. Het gemiddelde inkomen
4. Het Bruto Binnenlands Product

Hoe hoog is het HDI van Nederland?

1. 0,526
2. 0,920
3. 0,924
4. 0,888

Waarom scoort de VS ondanks het hoge BBP per hoofd lager op de HDI?

1. Er is in de VS veel sociale ongelijkheid
2. In de VS werken nog veel mensen in de primaire- en secundaire sector
3. De VS heeft een groot emigratiesaldo
4. Doordat er in de VS veel politieke corruptie is

Dit klimaat kent een hoge bevolkingsdichtheid

1. Tropische klimaat
2. Droog Klimaat
3. Poolklimaat
4. Gematigd Klimaat

Een stad ligt nooit zomaar ergens. Welke factor speelt bij steden in ontwikkelingslanden een belangrijke rol? Kies het juiste antwoord.

1. de bevolkingsdichtheid in de regio waarin de stad ligt
2. de ligging van die stad in het graadnet
3. de vruchtbaarheid van de bodem in dat gebied
4. het koloniale verleden

Hoe is het mogelijk om een hoge bevolkingsdichtheid in het Midden-Oosten te hebben?

1. De mensen importeren zoet water
2. De mensen hebben daar technieken dat ze minder water nodig hebben
3. De mensen maken daar gebruik van fossiel water uit oases en aquifers
4. Ze wonen enkel in de gebieden met neerslag

Hoe noemen we het proces dat cultuurelementen worden overgenomen?

1. Culturele verspreiding
2. Culturele integratie
3. Culturele diffusie
4. Culturele assimilatie

2.3 de politieke & sociale wereldkaart - les 2+kennischeck

Geen vrijheid 

Beperkte vrijheid 

Vrije staatsvorm 

Democratie 

Beperkte democratie 

Dictatuur 

Vrij of onvrij? Hoe denk je dat het met deze landen zit? (zie boek)

Hongarije

Marokko

Bulgarije

Mexico

Egypte

Ghana

Vrijheid wordt hier gemeten met welke indicatoren?

De kaartenmaker bepaalt wat belangrijk is 

Indicatoren die gebruikt kunnen zijn:

- persvrijheid

- stemrecht

- lgbtq+ rechten

- burgerrechten bescherming (functioneren van de rechterlijke macht)

De kaartenmaker bepaalt wat belangrijk is 

Maar wat als iemand iets anders onder vrijheid verstaat?

- vrij van troep op straat (dus Singapore wel vrij, NL niet)

- vrij van wapenbezit door burgers (dus VS niet vrij)

- vrij om zoveel te vissen als ik wil (dus niet vrij in EU)

Democratisch gehalte

195 staten in de wereld

Staten zijn in te delen naar 

democratisch gehalte:

1. democratie

2. beperkte democratie

3. dictatuur

 

Democratisch gehalte

Op deze kaart is te zien
 dat Hongarije minder 
democratisch is dan de
rest van Europa
-> vandaar bij de drag&drop 
ook goed bij "gedeeltelijk
vrij"

 

Dictatuur

Mensenrechten worden niet 

gerespecteerd.

Recht op vrijheid, gelijkheid

en rechtvaardigheid.

Kijk de video: wat leert deze je over
 het ontstaan en in stand blijven
van dictaturen?

Aleksandr Loekasjenko, president Belarus

Wat kun je nu uitleggen over het ontstaan en in stand blijven van dictaturen?

Bestuurskracht

• Zwakke staten: gezag niet in hele land -> bijv controle bij verschillende etnische en religieuze groeperingen.

• 'Failed states' - Fragile state index

controversiële term "mislukte staat"

een staat waarin de centrale overheid praktisch geen tot weinig controle heeft over het eigen grondgebied.

Wat denk je, waarom is het controversieel om een land een "failed state" te noemen?

Machtsverdeling

• Gaat over hoe de regeringen van de wereld samenwerken of zich tegen elkaar opstellen.

Volgende 2 multiple choice vragen zijn je voorkennis check (heb je vorige les de tekst gelezen?)

Tijdens de Koude oorlog was de wereld vooral ...

1. bipolair
2. multipolair

Voor 1990 had de wereld een bipolaire economie, met 2 grootmachten. Welke grootmacht was er, naast de VS?

1. Rusland
2. China
3. Japan
4. Sovjet-Unie

1945-1989

Tot einde Koude Oorlog 2

machtsblokken wereld.

- VS

- Sovjet-Unie

Nu:

Grootmachten bij gekomen:

- EU en China

Kleinere landen:

- Regionale 

   samenwerkingsverbanden

Waarom werken zij samen?

- Tegenwicht bieden.

Machtsblokken in beweging

1. Staatvormen zoals dictaturen & democratiën zijn niet stabiel 

-> kan veranderen (bijv. de wens op inperking van het demonstratierecht in NL door de huidige regering)

2. Macht tussen landen is ook niet stabiel ->
economische kracht & militaire investeringen maken een land machtiger, maar ook samenwerkingen met/steun van landen die dit hebben

Zuid- Chinese zee als slagveld van regionale machten

Wat gebeurt er in de Zuid-Chinese zee waaraan je deze spanning kunt merken?

Onderwijs

Een goed opgeleide bevolking is een van de belangrijkste voorwaarden om op langere termijn tot ontwikkeling te komen.

Onderwijs

Onderwijs leidt tot:

1. Minder armoede

2. Betere gezondheid

3. Betere maatschappelijke positie 

     van vrouwen.

Wat zijn uitdagingen voor het onderwijs in economisch minder ontwikkelde landen?

het gaat steeds beter ->

1. Slecht gebouw/fysieke lesgeef omgeving

2. Overvolle klassen

3. Te weinig gekwalificeerde onderwijzers / onderwijzers met een ouderwetse lesgeef methode

4. Te weinig/ te lage kwaliteit lesmateriaal

5. leerlingen die niet alle lessen komen (want helpen thuis met oogst of fabricage bijv.)

Aan de slag

Afmaken: 1, 3, 4, keuze 2 of 5 -> maak de atlasopdrachten echt met de atlas!!

Klaar? Kijk je werk van 2.1 t/m 2.3 na (andere kleur pen, vragen stellen)