Les 7 - Lezen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Les 7 - Lezen

Programma

• Lesdoelen
  
• Nulmetingen & aangepaste planning
• Canvas & Taalblokken
• Theorie: Verkennend lezen
• Opdrachten uit Taalblokken

Lesdoelen

Tijdens / na deze les:

• Ben je startklaar met Taalblokken.
• Kan je verschillende tekstdoelen en -soorten uit elkaar halen en de verschillen benoemen.
• Weet je hoe je de leesstrategie verkennend lezen moet toepassen.

Aangepaste planning

Canvas

• Wie heeft er nog geen toegang tot de tegel van Nederlands met de naam 'NED-LJ1-SD-23/24' op Canvas?
• Wie is er de afgelopen week gewisseld van klas?
• Wie begint nu aan de studie?

Taalblokken [1]

• Heeft iedereen Taalblokken aangeschaft die geen recht heeft op versneld examen doen of zicht op een vrijstelling?
  
• Zo niet, schaf Taalblokken z.s.m. aan.
  
• Ga naar: https://cutt.ly/sd2023. 
  
• Indien er een goede reden is waarom je het nog niet hebt kunnen aanschaffen, stuur mij dan even een privébericht via MS Teams.

Taalblokken [2]

• Wel Taalblokken aangeschaft?
• Voeg jezelf toe aan de juiste klas door invoer van de klassencode op Taalblokken.nl:
  
  

IO-SD-2390A: 340398
IO-SD-2390B: 629518
IO-SD-2390C: 667542

Tekstsoorten

Er zijn vier verschillende tekstsoorten: 

• informatieve teksten
• betogende teksten
• instructieve teksten
• verhalende teksten. 

Als je die leert (her)kennen, begrijp je sneller waar een schrijver op uit is:

Informatieve teksten [1]

• Voorbeelden van informatieve teksten zijn teksten in schoolboeken of artikelen in kranten of op nieuwssites. 
• Het tekstdoel is jou ergens over informeren, informatie overbrengen.

Informatieve teksten [2]

• Je herkent dit soort teksten aan zaken als:
• De schrijver geeft feiten weer, draagt kennis over of geeft uitleg.
• De schrijver geeft de mening van anderen weer, maar blijft zelf objectief en neutraal.

Betogende teksten [1]

• Goede voorbeelden van betogende teksten zijn een recensie, column, ingezonden brief, advertentie, blog of een betogend artikel. 
• Het doel van de schrijver is om jou ergens van te overtuigen: hij/zij wil bereiken dat je dezelfde mening krijgt of dat jij iets doet, bijvoorbeeld een product kopen.

Betogende teksten [2]

Je herkent dit soort teksten aan zaken als:

• De schrijver geeft zijn/haar eigen mening.
• De schrijver gebruikt argumenten en draagt oplossingen aan.
• De schrijver noemt voordelen op en soms ook nadelen.
• De schrijver spoort je aan tot actie over te gaan.
  
  

Instructieve teksten [1]

• Goede voorbeelden van instructieve teksten zijn recepten, gebruiksaanwijzingen en handleidingen. 
• Het doel van de schrijver is instrueren: hij/zij wil jou op weg helpen en je iets laten uitvoeren.

Instructieve teksten [2]

Je herkent dit soort teksten aan zaken als:

• De schrijver legt uit hoe je iets moet doen.
• De schrijver geeft een stappenplan.
• De schrijver gebruikt opsommingstekens of signaalwoorden als ‘eerst’, ‘daarna’, ‘vervolgens’.
• De schrijver gebruikt de gebiedende wijs. Bijvoorbeeld: ‘Lees deze tekst en leer hem uit je hoofd.’

Verhalende teksten [1]

• Verhalende teksten kom je tegen in de vorm van stripboeken, romans, detectives.
• Het doel van de schrijver is jou vermaken of amuseren. En soms jou aan het denken te zetten.
• Je herkent dit soort teksten aan zaken als:

Verhalende teksten [2]

Je herkent dit soort teksten aan zaken als:

• De schrijver zet een sfeer neer, speelt in op je gevoelens, probeert je te ontroeren, te verrassen of aan het lachen te maken.
• De tekst kan fictief (verzonnen) zijn.

Een 'tekst' meerdere doelen...

• Vaak komen in één tekst meerdere tekstsoorten voor. 
• Bijvoorbeeld: een column (in zijn geheel een betogende tekst) heeft een informatieve alinea waarin de schrijver een aantal statistische feiten opsomt. 
• Dan is het zaak dat je kijkt naar de tekst als geheel en jezelf de vraag stelt:
• wat is het belangrijkste doel van de schrijver van deze tekst?

Kan je een voorbeeld benoemen van een 'tekst' die meerdere doelen heeft?

Verkennend lezen [1]

• Als je snel wilt weten wat voor soort tekst je voor je hebt, kun je de tekst verkennend lezen. 
• Dat betekent dat je kijkt naar de titel, de bron, eventuele tussenkopjes en afbeeldingen – en dat je de eerste en laatste alinea snel doorleest. 
• Zo kun je vaak al een goede inschatting maken.

Verkennend lezen [2]

• Is het een bericht afkomstig van www.nos.nl? 
• Dan is de kans groot dat het om een informatieve tekst gaat. 
• Lees je een tekst met de titel ‘In 9 stappen naar …’, dan weet je dat het om een stappenplan gaat. 
• Op deze manier kun je een tekst snel ‘scannen’ en weet je of hij wel of niet interessant voor je is.

Welke andere leesstrategieën
bestaan er?

Wie is dit?

Opdrachten Taalblokken

Begin aan de volgende opdrachten van Eeuwige roem | Tekstsoorten en tekstdoelen:

• § 1.2 Lezen - opdracht 1 t/m 7
  (Eventueel opdracht 8)

Nog geen licentie? Steek je vinger dan even op, zodat ik je via MS Teams een Word-versie kan sturen.

Opdracht

Zijn de volgende elementen uit tekst 2 feiten of meningen?

Alinea 1:
Greta Thunberg heeft op de VN-klimaattop in New York gesproken.

1. feit
2. mening

Alinea 2: Het is verkeerd dat de generaties vóór Greta’s generatie de jeugd met extreme gevolgen van klimaatverandering belasten.

1. feit
2. mening

Alinea 3: In het akkoord van Parijs uit 2015 is afgesproken de opwarming van de aarde tegen te gaan.

1. feit
2. mening

Alinea 4: De natuur slaat altijd terug.

1. feit
2. mening

Alinea 5: Bij de klimaattop zijn bedrijven aanwezig die zich inzetten voor de bevordering van duurzame energie.

1. feit
2. mening