Hoe maak je iets warm (les1+2)

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

Hoe maakt je iets warm

1. Teken een schakelschema met:

• Drie lampjes
• Spanningsbron
• In serie geschakeld.

2. Herhaal opdracht 1 maar teken dan de lampjes parallel geschakeld.

3. Teken een schakelschema met

• Drie lampjes
• Spanningsbron
• Schakelaar

NB In het schakelschema bij 3 moet één lampjes altijd aan staan. Twee lampjes moeten aan/uit kunnen met de schakelaar.

STARTOPDRACHT

Bij binnenkomst staat deze dia op het bord. Leg A4tjes neer zodat leerlingen meteen aan de slag kunnen.

Bespreking: laat enkele leerlingen hun tekeningen op het bord zetten.

DEZE LES

Terugblik

Wat weet je nog van?

Uitleg

Zelfstandig werken

JE GAAT LEREN OVER

• wat isolatie is.
• wat een energiebron is.

Wat weet je nog van?

Kennistest

Er volgen nu vragen om de voorkennis van de leerling te testen.

Een adapter zet gelijkspanning om in wisselspanning.

1. waar
2. niet waar

Wat is hier de temperatuur?

1. 60 graden celcius
2. 20 graden celsius
3. 0 graden celsius
4. -20 graden celsius

Waarom is isolatie belangrijk?

1. Om warmte altijd binnen te houden
2. Om warmte altijd buiten te houden
3. Om warmte binnen of buiten te houden
4. Om warmte te verspreiden

Uitleg

Laptops dicht

Aantekeningen

Temperatuur

Temperatuur is de grootheid waarin we meten hoe "warm" iets is. We meten Temperatuur in graden Celsius of in Kelvin.

Aandacht richter

thermometer

Een analoge thermometer heeft 3 belangrijke onderdelen:

Thermometers

Schaalverdeling

3. De schaalverdeling is een lineaire verdeling tussen het 0 punt en het 100 graden punt. Dat betekent dat tussen elke graad een even grote stap zit.

Stijgbuis

2. De stijgbuis waar langs de vloeistof omhoog kruip als de temperatuur hoger word.

Reservoir

1. Het reservoir waar de vloeistof in word bewaard.

thermometers

Digitale thermometers   

Analoge thermometers 

Thermometers

Kelvin

William Thomson (Baron Kelvin, 1824-1907)

0 Kelvin is het absolute nulpunt

Het absolute nulpunt is wanneer de 
moleculen niet meer bewegen (-273^oC)

Temperatuurschalen

Vergelijking van temperatuurschalen met het kook- en vriespunt van water en het absolute nulpunt.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Fahrenheit#/media/Bestand:Temperature_Scales-NL.png

Voorbeeld

Water kookt op 100 graden Celcius. Reken dat om naar Kelvin.

Zuurstof is vloeibaar bij een temperatuur van 90 Kelvin. Reken dat om naar graden Celcius. 

273 Kelvin = 0 graden Celcius

Isolatie

Buiten is het vaak kouder dan binnen. De warme lucht wil dus van binnen naar buiten. 

Als je je huis goed isoleert heb je dus minder warmteverlies.

Isolatie kan warmte binnen houden.

Of warmte buiten houden. 

Isolatie

Isolatiemateriaal bestaat uit kleine lagen materiaal met lucht ertussen. Lucht is een slechte warmtegeleider, en dus een goede isolator!

Warmteverlies meten

Met behulp van een infraroodcamera kun je het warmteverlies van een huis laten zien.

Hoe dichter de kleur bij het rood komt hoe meer verlies.

Isolatie

Welke energiebronnen (her)ken je? 

Energiebronnen

Uitputbare energiebronnen:

• Aardgas
• Aardolie
• Steenkool

Energiebronnen

Hernieuwbare energiebronnen:

• Biomassa
• Zonne-energie
• Windenergie
• Warmte energie

4.2 Hoe maak je iets warm (deel 2)

Startvraag:

Hoe werkt een thermoskan?

DEZE LES

Wat weet je nog van vorige les?

Uitleg

Zelfstandig werken

JE GAAT LEREN OVER

• Hoe warmte zich kan verplaatsen?

- geleiding

- straling

- stroming

• Hoe werkt isoleren

Wat weet je nog van?

Kennistest

Er volgen nu vragen om de voorkennis van de leerling te testen.

Eenheid

Stijgbuis

Reservoir

Schaalverdeling

Welke uitspraak over temperatuur is waar?

1. 0 graden Celsius = -273 Kelvin
2. 0 Kelvin = -273 graden Celcius
3. -273 Kelvin = 0 graden Celcius
4. 0 Kelvin = 273 graden Celsius

Wat betekenen de woorden SMELTPUNT en KOOKPUNT

Uitputbare energiebronnen

Hernieuwbare energiebronnen

Uitleg

Laptops dicht

Warmtetransport

Warmte kan zich verplaatsen naar een minder koud gebied of object.

Warmtegeleiding

Een materiaal geeft warmte door.

De moleculen gaan trillen (worden warm) en laten de de moleculen daarnaast ook trillen (warm worden)

Door stroming

Warmte verplaatst zich door de lucht.

Warme lucht wil opstijgen, koude lucht wil naar beneden zakken. 

1

Warme lucht stijgt op, het wil graag naar boven. Koude lucht zakt weer naar beneden. 

2

De warme lucht kan niet verder naar boven en verplaatst zich naar de plekken in de kamer met koudere lucht. De warmte lucht koelt ook af. 

3

En zakt weer naar beneden. 

4

Aan de rechterkant van de kamer is het warmer, dus de koude lucht wil hierheen om een evenwicht te vinden van warmte in de kamer.

Door straling

Zonnestralen zijn een voorbeeld van straling.

De warmte verplaatst zich vanaf de zon naar de aarde. 

Stroming | Straling

|  Geleiding

Drie vormen van warmtetransport

Tussenstof en warmtetransport

Isolatie

Buiten is het vaak kouder dan binnen. De warme lucht wil dus van binnen naar buiten. 

Als je je huis goed isoleert heb je dus minder warmteverlies.

Isoleren

Isolaleren is het tegengaan van warmtetransport.

Elke vorm van warmtetransport is op een andere manier te voorkomen

Geleiding en straling voorkomen

Geleiding voorkom je door materialen te gebruiken die slecht warmte doorgeven. Vooral met stilstaande lucht

Straling houd je tegen met behulp van glimmende materialen

Straling voorkomen

Sleutelbegrippen

Stroming

Straling

Geleiding

Isolator

VRAGEN?

Wisselmoment: vragen?

Zelfstandig werken

Opdrachten 4.2
+ de extra opdrachten