Burgerschap Thema 4: Werken Les 4: Rechten en plichten

• Burgerschap
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 4

Burgerschap Thema 4: Werk Les 1: Werk

Burgerschap

Thema 4 : werken

Les 4: rechten en plichten

lesdoel

Aan het einde van de les:

- weet je welke rechten en plichten je als werknemer hebt. 

- weet je wat een cao is.

- weet je wat een vakbond doet. 

Welke rechten en plichten heb je als werknemer, denk je?

rechten en plichten

Mag een werkgever jou maar 2 euro per uur betalen? Niet in Nederland. Hier hebben werknemers namelijk recht op een minimumloon. Het minimumloon is het laagste loon dat een werkgever een werknemer volgens de wet mag betalen. 

Naast het recht op minimumloon heb je nog meer rechten als werknemer. Zo heb je recht op een gezonde en veilige werkplek, op vakantie en op pauze. 

CAO

De rechten van werknemers zijn vastgelegd in wetten en cao's. Een cao is een document waarin de rechten en plichten staan van alle werknemers binnen een bedrijf of sector. Werkgevers moeten zich houden aan de afspraken die in de cao staan. 

plichten

Naast rechten heb je als werknemer ook plichten. Zo ben je verplicht om op tijd op je werk te komen. Plichten kunnen per bedrijf sterk verschillen. In sommige bedrijven ben je bijvoorbeeld verplicht om bedrijfskleding te dragen. In andere bedrijven mag je zelf weten wat je draagt. 

situatie

Jeroen is 16 jaar. Hij werkt als pizzabezorger en verdient daarmee 3 euro per uur. 

Krijgt Jeroen voldoende loon? Wat is het minimumloon voor zijn leeftijd?

www.rijksoverheid.nl

Welke rechten heb jij op je werk/ stage?

Welke plichten heb jij op je werk / stage?

vakbonden

Stel, jij vindt dat je te weinig betaald krijgt of dat je pauzes te kort zijn. Het kan lastig zijn om daar in je eentje iets aan te doen. Je kunt dan de hulp inschakelen van een vakbond. Een vakbond is een organisatie die opkomt voor werknemers. 

Je kunt lid worden van een vakbond. Als je vragen of problemen hebt die met je werk te maken hebben, kan de vakbond je helpen. Bijvoorbeeld als je je loon niet krijgt uitbetaald, maar ook als je een conflict hebt met je baas. 

Cao- onderhandelingen

Een belangrijke taak van vakbonden is om met werkgevers te onderhandelen over cao's. Vakbonden proberen ervoor te zorgen dat de afspraken in cao's gunstig zijn voor werknemers. De vakbonden voor de bouw proberen er bijvoorbeeld voor te zorgen dat bouwvakkers en schilders hogere lonen krijgen. 

Als de onderhandelingen mislukken, kunnen vakbonden besluiten om actie te voeren. Ze kunnen dan bijvoorbeeld een staking organiseren. Bij een staking werken werknemers tijdelijk niet. 

Leg uit wat een cao is. 

- Hoe blijkt uit dit artikel dat vakbonden opkomen voor werknemers?

- Waarom zijn de taxichauffeurs gaan staken?

Lesdoel bereikt?

Je weet nu:

- welke rechten je als werknemer hebt.

- wat een cao is. 

- wat een vakbond doet. 

Opdracht

maak opdracht 2 en 3 op blz 139 in je boek.