12.2 Reacties op hormonen + introductie 12.3 (klassikaal)

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Nectar H12 Hormonen

Deze les:

• Nabespreking 12.1 en 12.2
• Groepsopdracht hormonen
• Instructie 12.3 Hormonen recyclen botten

Huiswerk: zelfstandig verwerken 12.3 via LessonUp

Doel en begrippen 12.2

Je leert hoe cellen reageren op hormonen

groeihormoon, receptor, steroidhormonen, tyrosinehormonen, peptidehormonen, cascade, secundaire boodschapper, groeifactoren

Welk soort hormoon is hydrofoob? (dus passeert het celmembraan)

1. Peptidehormoon
2. Tyrosinehormoon
3. Steroïdhormoon
4. Aminehormoon

Bekijk tabel 89B in je BINAS. Geef een beschrijving over hoe een steroïdhormoon uiteindelijk zorgt voor eiwit productie

Steroïdhormonen

Steroïdhormonen zijn hydrofoob en bewegen makkelijk langs het celmembraan van fosfolipiden.

 

In het grondplasma van de cel vormt het hormoon met een eiwitreceptor een hormoon-receptor-complex. 

Bekijk tabel 89B in je BINAS. Geef een beschrijving over hoe een peptidehormoon uiteindelijk zorgt voor eiwitproductie.

Peptidehormonen

Hormonen (primaire boodschappers) die de het celmembraan niet makkelijk passeren, binden aan eigen receptoren op de celmembraan. 

BINAS 89B

Regelschema:

Hypothalamus

Hypofyse

In een regelschema noteer je: - (de aansturing vanuit de hypothalamus)

- de betrokken hormoonklieren, hormonen en doelwitorganen

- of er sprake is van stimulatie/remming (+/-)

- het effect in het doelwitorgaan

- de negatieve of positieve terugkoppeling

Algemene regelkring hormonen

1. variabele:

vb progesterongehalte bloed

2. receptor:

meten: ...

3. norm + regelcentrum:

vergelijken met norm: ...

4. effector:

hormoonklier die progesteron maakt = ...

Regeling progesteron omzetten naar algemeen regelschema

Algemene regelkring hormonen

1. variabele:

vb progesterongehalte bloed

2. receptor:

meten: ...

3. norm + regelcentrum:

vergelijken met norm: ...

4. effector:

hormoonklier die progesteron maakt = ...

+/-

+

Regelschema

Niet altijd verloopt een regelkring via de hypothalamus en hypofyse. Soms bevat een orgaan receptoren. 

Wanneer dan wel of geen hormoon gemaakt wordt, wordt dan vaak op celniveau geregeld. De 'norm' ligt dan dus in de cel.

Wel is er bij een regeling altijd sprake van een negatieve terugkoppeling!

Waar vind ik informatie over…

…hormoonklieren, het afgegeven hormoon en de werking van het hormoon?

BINAS 89A

…verschillende regelkringen met hormonen?

BINAS 89C

Groepsopdracht

Maak een algemeen regelschema voor één van de volgende hormonen:

- GnRH/FSH/LH (man + vrouw: 2 groepen)

- CRH/ACTH/Cortisol

- TRH/TSH/Thyroxine (12.5)

- EPO (12.5)

- calcitonine en parathormoon (PTH) (12.3)

-insuline en glucagon (12.4)

Gebruik je boek en BINAS. Teken een regelschema op een poster en vul het hormoonschema in. 

Na 30 min. moet je poster aan andere groep kunnen uitleggen!

Uitwisseling

- Groepen worden gekoppeld 

- Elke groep legt hun regelschema uit aan de andere groep

- Iedereen vult eigen hormoonschema op poster aan

- Lever regelschema, met titel en namen in bij docent