2.2 Verschuiving in het wereldsysteem

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Hoofdvraag H2

Welke processen hebben geleid tot het huidige patroon van samenhang tussen en verscheidenheid in relaties van de landen in het wereldsysteem?

Hoe is het patroon in het economische wereldsysteem ontstaan en welke rol speelden hegemoniale staten daarbij?

leerdoelen

• Je kunt de economische en politieke veranderingen na de dekolonisatie en de beëindiging van de Koude Oorlog beschrijven en verklaren.
• Je kunt de verandering in de internationale arbeidsverdeling verduidelijken aan de hand van de ontwikkeling van de semiperiferie.

semi-periferie

Centrum

Periferie

Processen na WOII

Vorming van de triade (en vervolgens afname relatieve belang hiervan) 

Dekolonisatie 

Uitschuiving 

Nieuwe internationale arbeidsverdeling

Economische triade na WOII

Global shift

• Rijke landen spelen nog steeds een rol in de wereldeconomie, maar opkomende landen nemen een steeds grotere rol in. Het economisch zwaartepunt verschuift, dit heet global shift. Het is een verschuiving van gebieden rond Europa, VS, Australië naar Zuid/Oost-Azië.

Opkomende grootmachten

Zal de rol van de BRICS de komende 15 jaar groter, of juist kleiner worden? Waarom?

Mondiale handelsstromen > Multipolaire wereld

https:

Kapitaalstromen 

• Investeringen 
• MNO > Buitenlandse directe investeringen
• Mogelijk gevolg: toename productiecapaciteit (fabrieken, infrastructuur). 
• Overnames
• Toename Zuid-Zuidinvesteringen 

productieketen & vestigingsplaatsvoordelen 

Productieketen (zowel in industrie als diensten) 

Multinational > gehele keten

per schakel een gunstige vestigingsplaats

hoofdkantoren > stad in centrumland (global city) 

grondstoffen, halffabrikaten, productie > (semi)perifere gebieden

leerdoelen

• Je kunt de economische en politieke veranderingen na de dekolonisatie en de beëindiging van de Koude Oorlog beschrijven en verklaren.
• Je kunt de verandering in de internationale arbeidsverdeling verduidelijken aan de hand van de ontwikkeling van de semiperiferie.