Klas 3 - §2.4 - Atoombouw - LHE

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 3: Bouwstenen van stoffen

Atoommodel van Bohr

Atoommodel van Bohr

atoommodel van Bohr: 

atoom heeft een kern met protonen en neutronen, daar omheen elektronen in 'schillen'. Van binnen naar buiten bevatten de 'schillen' steeds meer elektronen.

                                                                 

                                                

                                                                   
                                                 

Deeltjes in een atoom

deeltje	locatie	lading	symbool	massa
protonen	in de kern
neutronen	in de kern
elektronen	buiten de kern

Deeltjes in een atoom

deeltje	locatie	lading	symbool	massa
protonen	in de kern	+ 1
neutronen	in de kern	0
elektronen	buiten de kern	- 1

p​+​​

e​−​​

n

Deeltjes in een atoom

Protonen en neutronen wegen 1u.  De elektronen bijna niets!

deeltje	locatie	lading	symbool	massa
protonen	in de kern	+ 1		1 u
neutronen	in de kern	0		1 u
elektronen	buiten de kern	- 1		~ 0 u

p​+​​

e​−​​

n

Deeltjes in een atoom

proton: 

zit in de kern, positief geladen, heeft massa

neutron:
zit in de kern, geen lading, heeft massa

elektron:
zit buiten de kern, negatief geladen, geen massa

p​+​​

e​−​​

n

Atoomnummer

atoomnummer: het atoomnummer van een atoomsoort geeft aan hoeveel protonen er in die atoomsoort zitten. Je vindt atoomnummers in het Periodiek Systeem.

Het aantal protonen en elektronen in een atoom is gelijk aan elkaar (doordat de lading van een atoom neutraal is)

atoomnummer = protonen = elektronen

Sleep de atomen naar de juiste uitspraak die erbij hoort

Dit atoom bevat vier elektronen

Dit atoom bevat zes protonen

Het atoomnummer van dit atoom is 17

Dit atoom heeft tien elektronen en tien protonen

Isotopen

Het aantal protonen en elektronen is gelijk aan elkaar.

De protonen en de neutronen hoeven niet gelijk te zijn aan elkaar.

Voor veel atoomsoorten zijn er meerdere mogelijkheden voor het aantal neutronen in de kern. Zoals bij waterstof:

Isotopen

Zoals je ziet kunnen waterstof atomen wel 0, 1 of 2 neutronen in de kern hebben!

Dit noem je dan isotopen. 

Ze hebben hetzelfde symbool (H), want het aantal protonen is hetzelfde.

isotopen: atomen van dezelfde atoomsoort met een verschillend aantal neutronen 

Isotopen - notatie

Hoe kun je die isotopen dan uit elkaar halen? Daarvoor gebruik je het massagetal.

                                                                                                               

massagetal: massagetal is de som van het aantal protonen en neutronen in de kern. 
Het massagetal is dus altijd een geheel getal.

                                   

                                                                                   

massagetal = protonen + neutronen

Isotopen - notatie

Je moet deze twee notaties kennen 

Waarom wordt het getal '11' weggelaten in de tweede notatie?

Oefening: bereken het aantal neutronen in dit atoom.
Wat is het aantal protonen en elektronen?

Oefening isotopen: vul de ontbrekende gegevens in

isotoop	C-12	...	...	Ni-58
massagetal	12	...	35	...
atoomnummer	6	1	...	...
aantal protonen	...	...	...	...
aantal neutronen	...	2	18
aantal elektronen	...	...	...	...

Oefening isotopen: vul de ontbrekende gegevens in

isotoop	C-12	H-3	Cl-35	Ni-58
massagetal	12	3	35	58
atoomnummer	6	1	17	28
aantal protonen	6	1	17	28
aantal neutronen	6	2	18	30
aantal elektronen	6	1	17	28

Aanbevolen oefenopgaven voor 2.4          

3H:    57, 58,  61 t/m 65

3V:    59, 60, 62 t/m 68, 69b en 70

Oefen met de vaardighedentrainers (online)

- Rekenen met atoomnummers en massagetallen

- isotopen notatie, atoomnummers en massagetallen

Herhaling vorige les

- Systematische naamgeving
- Molecuulmassa 

Hiermee gaan we oefenen met een opgave op toetsniveau

[3p] Bereken de molecuulmassa van difosforpentaoxide

        (hint: stel eerst de formule op volgens de naamgeving regels)
       Maak gebruik van je Periodiek Systeem

Uitwerking (1/2)

De formule is 

P​2​​O​5​​

Uitwerking (2/2)

De formule is 

De molecuulmassa uitrekenen:     

          

                                                                                                                        

P​2​​O​5​​

2⋅30,97u

5⋅16,00u

141,94u

+

Massapercentage

Je moet het massapercentage uit kunnen rekenen van een bepaalde atoomsoort in een molecuul

Voor het berekenen van een massapercentage gebruik je deze formule:

[1p] Bereken nu nog het massapercentage van fosfor in difosforpentaoxide.

       Rond af op hele procenten. 

Uitwerking

De totale massa van de fosfor atomen in           is  2 x 30,97 u

De molecuulmassa is 141,94 u

De formule voor massapercentage:                                          Invullen:

          

                                                                                                                          

P​2​​O​5​​

Leerdoelen 2.4      

• Je kunt uitleggen uit welke deeltjes een atoom bestaat
  
  
• Je kan de betekenis opnoemen en de formules gebruiken voor atoomnummer en massagetal
  
  
• Je kunt uitleggen wat isotopen zijn. En je kunt de twee notaties voor isotopen hanteren.