5.1- Atoombouw les 4

• Scheikunde
• MBO

Hoofdstuk 5: Bouwstenen van stoffen

Herhaling vorige les

- Systematische naamgeving
- Molecuulmassa 
- Massapercentage

Hiermee gaan we oefenen met een opgave op toetsniveau

[4p] Bereken het massapercentage van fosfor in difosforpentaoxide.
       Rond af op hele procenten. Maak gebruik van je Periodiek Systeem

Uitwerking (1/3)

De formule is 

P​2​​O​5​​

Uitwerking (2/3)

De formule is 

De molecuulmassa uitrekenen:     

          

                                                                                                                        

P​2​​O​5​​

2⋅30,97u

5⋅16,00u

141,94u

+

Uitwerking (3/3)

De formule is 

De molecuulmassa uitrekenen:     

Uitrekenen van het percentage fosfor in difosforpentaoxide:

          

                                                                                                                            43,64%

P​2​​O​5​​

2⋅30,97u

5⋅16,00u

141,94u

+

Leerdoelen 5.1     

• Je kunt uitleggen uit welke deeltjes een atoom bestaat
  
  
• Je kan de betekenis opnoemen en de formules gebruiken voor atoomnummer en massagetal
  
  
• Je kunt uitleggen wat isotopen zijn.
• 
  
• 
  

Deeltjes in een atoom

Ieder atoom bestaat uit drie soorten deeltjes

protonen, neutronen en elektronen

deeltje	locatie	lading	symbool	massa
protonen	in de kern	+ 1		1 u
neutronen	in de kern	0		1 u
elektronen	buiten de kern	- 1		~ 0 u

p​+​​

e​−​​

n

Atoomnummer

atoomnummer: het atoomnummer van een atoomsoort geeft aan hoeveel protonen er in die atoomsoort zitten

In het Periodiek Systeem staan de atoomsoorten gerangschikt op oplopend atoomnummer.

Omdat atomen elektrisch neutraal zijn, moeten evenveel elektronen als protonen in het atoom zitten

Dus geldt:

atoomnummer = protonen = elektronen

Sleep de atomen naar de juiste uitspraak die erbij hoort

Dit atoom bevat vier elektronen

Dit atoom bevat zes protonen

Het atoomnummer van dit atoom is 17

Dit atoom heeft tien elektronen en tien protonen

Massagetal

In de kern zitten de protonen en de neutronen. Deze deeltjes geven de massa aan het atoom.

massagetal: het massagetal van een atoom is gelijk aan de som van protonen en neutronen

Dus geldt:

massagetal = protonen + neutronen

Hieronder volgen twee uitspraken. Zijn deze uitspraken juist?


1. Het atoomnummer geeft aan hoeveel deeltjes in totaal in de kern zitten

2. Het aantal protonen bepaalt wat de atoomsoort is

1. Allebei zijn juist
2. 1 is juist 2 is onjuist
3. 1 is onjuist 2 is juist
4. Allebei zijn onjuist

Isotopen

Het aantal protonen voor een atoomsoort staat vast. Atomen van dezelfde soort kunnen wel een variabel aantal neutronen hebben.

Voorbeeld: er bestaan drie isotopen van waterstof:

Isotopen - notatie

isotopen: atomen van dezelfde atoomsoort met een verschillend aantal neutronen /                                                                                                                                massagetal

Er zijn twee internationale manieren om isotopen te noteren, je moet ze allebei kunnen gebruiken:

                                     notatie 1                                            notatie 2

                                                                                   

Hier volgen 3 beschrijvingen van atomen. Welke zijn isotopen van elkaar?

1. een atoom met 14 neutronen, 12 protonen en 12 elektronen

2.

3.

1. 1 en 3
2. 1 en 2
3. 2 en 3

Atoommodel van Bohr

Door de jaren heen is onze opvatting over atomen vaak veranderd. Tegenwoordig is het atoommodel van Bohr het meest gangbaar.

atoommodel van Bohr: 
atoom heeft een kern met protonen en neutronen, daar omheen elektronen in 'schillen'. Van binnen naar buiten bevatten de 'schillen' steeds meer elektronen.

                                                                 atoom volgens Bohr

                                                                   Welk atoom is dit?
                                                     Gebruik een isotopen notatie

Aanbevolen oefenopgaven voor 5.2          

Oefen met de vaardighedentrainers (online)

- Rekenen met atoomnummers en massagetallen

- Kennistrainer isotopen notatie, atoomnummers en massagetal;en

Relatieve atoommassa (periodiek systeem)

Chloor heeft twee isotopen die voorkomen in de natuur: 

75% van de chlooratomen in de natuur zijn Cl-35   --> massa 35u

25% van de chlooratomen in de natuur zijn Cl-37   --> massa 37u

De relatieve atoommassa van chloor is een gewogen gemiddelde van de massa's van de isotopen