5 havo 9.5

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Genetica 9.5

Erfelijke aandoening in de familie

--> je moet ethische en biologische argumenten kunnen onderscheiden over het ingrijpen van de mens in de erfelijkheid van mens, dier en plant

--> je kunt uitleggen hoe een mutatie tot een ziekte kan leiden

5 havo

Deze les

Uitleg 9.5  20  minuten

maken opgaven  15 minuten

terugblik les 10 minuten

Prenatale diagnostiek

Mensen met een erfelijke aandoening in de familie kunnen onderzoeken hoe groot de kans is op een kind met die aandoening: erfelijkheidsonderzoek

Dit kan voor de bevruchting, tijdens de zwangerschap (vlokkentest of vruchtwaterpunctie) en na de geboorte worden onderzocht.

Het DNA wordt dan onderzocht en er wordt een stamboom gemaakt.

voorbeeld gentherapie (in vivo)

 voorbeeld gentherapie (ex vivo)

Genetische modificatie: wanneer het erfelijk materiaal van een organisme wordt veranderd door met name een slecht werkend allel te vervangen voor een goedwerkend allel, bijv. gentherapie bij taaislijmziekte.

Zie bron 22!  Gebruik van stamcellen (waarom?) en Crispr-Cas-techniek

DNA van alle organismen (mens, dier, schimmels en bacteriën)  bestaat uit dezelfde bouwstenen --> dat maakt gentherapie mogelijk

Embryoselectie: embryo zonder genetische aandoening terugplaatsen in baarmoeder via IVF. Mag alleen in NL bij ernstige aandoeningen waaraan kind overlijdt.

Dit is HW voor morgen

NU: zelfstandig werken

- Snap je alles van 9.4? Zo nee: vragen!

- lezen en maken 9.5 vraag 1 t/m 8 en 10 t/m 12

- Leer goed je mening te onderbouwen!