Par. 5.3: Functies inleiding en slot + Kerzinnen herkennen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2,3

Lesdoel

Aan het einde van de les kan je: 

- Functies van inleiding en slot

- Kernzinnen herkennen, 

- Samenvatting met kernzinnen

15 oktober 2024

Wat: Par. 5.3 

Wanneer: 11:20-12:10 + 14:20-15:10

Hoe: Gezamelijk/ tweetal werken

Klaar: Par. 5.3 opdrachten 

HW: Par. 5.3 opdrachten

Lesdoel: Zie vorige slide!

Taaldoel: Betekenis van het woord functie

Opbouw tekst

Uit welke drie onderdelen is een tekst meestal opgebouwd?

Tekstopbouw: Driedeling

Inleiding = Informatie waaruit je het onderwerp van de tekst kunt afleiden. Kort stukje tekst.

Kern= Meer informatie over het onderwerp. Elke alinea heeft een deelonderwerp.

Slot = Samenvatting of conclusie. Er staat geen nieuwe informatie in.

Functie: Inleiding

 De schrijver trekt hij de aandacht van de lezer door:

 • Kort zijn mening te geven; hierdoor wordt je lezer nieuwsgierig naar de argumenten bij die mening;

• een vraag te stellen: hierdoor wordt je als lezer nieuwsgierig naar het antwoord op die vraag.

Functie: Slot

Het slot van een tekst is de laatste alinea. 

Hij kan dat op verschillende manieren doen:

• hij geeft een samenvatting van de tekst;

• hij geeft zijn conclusie;

• hij geeft een antwoord op de vraag uit de inleiding.

Samenvatting met kernzinnen

Kernzin

Wat kun je vertellen over de kernzin? 

En wat is de plaats van de kernzin?

Wat heb je gezien over de onderbouwing van de kernzin?

Kernzin en toelichting

De kernzin:
- geeft informatie over het deelonderwerp

- is de belangrijkste zin uit de alinea 

- Vaak de 1ste zin v/d alinea

De andere zinnen zijn een toelichting bij de kernzin, een uitleg , cijfers,  een voorbeelden of feiten. 

Waar staat de kernzin + uitleg of voorbeeld ?

Voedselvergiftiging

(1) Wanneer er in de keuken niet hygiënisch gewerkt wordt, kunnen er bacteriën in het eten komen. (2) Denk bijvoorbeeld aan vieze vaatdoekjes op het aanrecht of het niet goed wassen van de handen voor je gaat koken.'

Wat is de kernzin + toelichting?

1. Zin 1 kernzin + zin 2 voorbeeld
2. Zin 1 kernzin + zin 2 uitleg
3. Zin 2 kernzin + zin 1 uitleg
4. Zin 2 kernzin + zin 1 voorbeeld

Waar staat de kernzin + voorbeeld

Voedselvergiftiging

(1) Wanneer er in de keuken niet hygiënisch gewerkt wordt, kunnen er bacteriën in het eten komen. (2) Denk bijvoorbeeld aan vieze vaatdoekjes op het aanrecht of het niet goed wassen van de handen voor je gaat koken.'

Waar staat de kernzin?

Het alternatief gaat uit van invoering van rekeningrijden en het beperkt uitbreiden van capaciteit. In dit alternatief wordt het autoverkeer flink beprijsd. Er komt een kilometerheffing op locaties waar files vaak optreden. Daarnaast worden de ernstigste knelpunten opgelost. Dit houdt in dat de capaciteit van de A6, de A1 en de A10-oost worden uitgebreid.

De kernzin staat...?

1. eerste zin
2. tweede zin
3. in het midden
4. laatste zi

Wat voor type toelichting wordt er in deze alinea gegeven?

1. Feiten
2. Een uitleg
3. Voorbeelden

Waar staat de kernzin? En de rest is toelichting (uitleg)

Het alternatief gaat uit van invoering van rekeningrijden en het beperkt uitbreiden van capaciteit. In dit alternatief wordt het autoverkeer flink beprijsd. Er komt een kilometerheffing op locaties waar files vaak optreden. Daarnaast worden de ernstigste knelpunten opgelost. Dit houdt in dat de capaciteit van de A6, de A1 en de A10-oost worden uitgebreid.

WHHTUK

Wat: Oefenen met inleiding en slot + kernzinnen herkennen met opdrachten 1+2+4+5+9+10

Hoe: zelfstandig werken

Hulp: Leertekst par. 5.3 

Tijd: 30 min

Uitkomst: Klassikaal bespreken

Eerder klaar: Par. 5.3 opdrachten 13+14+18

Wat is ALTIJD een functie van de inleiding?

1. een vraag stellen
2. een mening geven
3. het onderwerp benoemen
4. de aandacht van de lezer trekken

Wat heb je vandaag geleerd?

Vaak is het middenstuk verdeeld in alinea’s die allemaal iets anders behandelen.

Hoe noem je deze stukjes?

1. deelonderwerpen
2. onderwerpen
3. tussenkopjes

Het slot heeft altijd een functie.

Wat kan GEEN functie van een slot zijn?

1. een vraag stellen
2. een samenvatting geven
3. een conclusie trekken
4. een oplossing van een probleem geven

1. Wat is het verschil tussen een onderwerp en een deelonderwerp?

1. Er is geen verschil.
2. Een onderwerp gaat over de hele tekst. Een deelonderwerp is het onderwerp van een alinea (een deel van de tekst).
3. Een deelonderwerp gaat over de hele tekst. Een onderwerp is het onderwerp van een alinea (een deel van de tekst).

Wat wordt bedoeld
met 'kernzin'?

1. De zinnen in de kern van de tekst.
2. De zin in in het midden van een alinea.
3. De belangrijkste zin van de alinea.
4. De minst belangrijke zin van de alinea.

Wat is de plaats van een kernzin

1. vooraan in de alinea
2. achteraan in de alinea

Als je een samenvatting maakt, dan zet je alle kernzinnen achter elkaar.

1. Waar
2. Niet waar

Vooruitblik

- HW par. 5.3 opdrachten 1+2+4+5+9+10+13+14+18 

( Zie Magister)

- Par. 5.3 Signaalwoorden en tekstverband (conclusie) + hoofdgedachte