H1 Lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

H1 Lezen 

Lesdoelen

  

•  weektaak nakijken: 

       - In je groepje bespreek je de vragen en antwoorden 

          van opdracht 3 H1 Lezen. Formuleer een 

          antwoord in hele zinnen. (10 minuten)

       - Elk groepje krijgt daarna de beurt om klassikaal het  

          juiste antwoord te geven. 

       

De kernzin

In een alinea staat bijna altijd een kernzin en deze bevat de belangrijkste informatie van de alinea:

• Vaak is de kernzin de eerste zin van de alinea. Soms de tweede of laatste zin
• De andere zinnen zijn een toelichting (uitleg of voorbeeld) bij de kernzin.

Alineaopbouw: kernzin + toelichting 

Kernzin= zin met de belangrijkste informatie van de alinea

Andere zinnen uit de alinea zijn dan uitleg of voorbeeld

Waar staat de kernzin + uitleg of voorbeeld ?

Voedselvergiftiging

(1) Wanneer er in de keuken niet hygiënisch gewerkt wordt, kunnen er bacteriën in het eten komen. (2) Denk bijvoorbeeld aan vieze vaatdoekjes op het aanrecht of het niet goed wassen van de handen voor je gaat koken.'

Wat is de kernzin + toelichting?

1. Zin 1 kernzin + zin 2 voorbeeld
2. Zin 1 kernzin + zin 2 uitleg
3. Zin 2 kernzin + zin 1 uitleg
4. Zin 2 kernzin + zin 1 voorbeeld

Waar staat de kernzin + uitleg of voorbeeld ?

Voedselvergiftiging

(1) Wanneer er in de keuken niet hygiënisch gewerkt wordt, kunnen er bacteriën in het eten komen. (2) Denk bijvoorbeeld aan vieze vaatdoekjes op het aanrecht of het niet goed wassen van de handen voor je gaat koken.'

Waar staat de kernzin?

Het alternatief gaat uit van invoering van rekeningrijden en het beperkt uitbreiden van capaciteit. In dit alternatief wordt het autoverkeer flink beprijsd. Er komt een kilometerheffing op locaties waar files vaak optreden. Daarnaast worden de ernstigste knelpunten opgelost. Dit houdt in dat de capaciteit van de A6, de A1 en de A10-oost worden uitgebreid.

De kernzin staat...?

1. eerste zin
2. tweede zin
3. in het midden
4. laatste zin

Waar staat de kernzin? En de rest is toelichting (uitleg)

Het alternatief gaat uit van invoering van rekeningrijden en het beperkt uitbreiden van capaciteit. In dit alternatief wordt het autoverkeer flink beprijsd. Er komt een kilometerheffing op locaties waar files vaak optreden. Daarnaast worden de ernstigste knelpunten opgelost. Dit houdt in dat de capaciteit van de A6, de A1 en de A10-oost worden uitgebreid.

Herhaling tekstverbanden

De zinnen staan niet zomaar in een tekst. Ze sluiten op een bepaalde manier op elkaar aan. Signaalwoorden zorgen dat je de tekststructuur begrijpt. 

We noemen dat tekstverbanden. 

Welke tekstverbanden weet
je nog?

 tekstverbanden + signaalwoorden

• opsomming: Ten eerste, maar ook..., en, bovendien, ook 
• tegenstelling: Maar, daarentegen..., daarentegen, toch,  

       echter

• chronologie: vroeger, later, eerst, daarna, vervolgens, terwijl 


• toelichting: zo, bijvoorbeeld, als, zoals , dank aan 

Uitspraak - opsomming

Lachen en tanden laten zien

Wanneer een dier zijn bek openspert en zijn tanden laat zien, hangt er nogal eens een dreiging in de lucht. Bij mensen die hun tanden bloot lachen, is er niets aan de hand. Hoe kan dat? Ten eerste laten primaten niet altijd hun tanden zien, omdat ze boos zijn. Een aap die zijn tanden op elkaar zet en zijn mondhoeken optrekt, stelt zich zelfs onderdanig op.

Waarschijnlijk is onze brede lach daarvan afgeleid. Daarnaast is aan onze mimiek, zoals de pretlichtjes in onze ogen, duidelijk te zien dat we niet dreigen, maar ook de grootste lol hebben.

(Uit: Q&A Vraag het Know How! Waarom laten we onze tanden zien als we lachen? In: Know How.)

Wat is het tekstverband met signaalwoord en hoe schrijf je dat op?

Kleine kriebelbeestjes komen al eeuwen op de aarde voor. Zo houdt de kakkerlak het al meer dan tweehonderd miljoen jaar vol. 

Toelichting 

Signaalwoord: Zo

Toelichting: Zo houdt ... miljoen jaar vol. 

Tekstverband: toelichtend tekstverband 

Wat is het verband tussen deze twee alinea's?

Verder kunnen dolfijnen mooie gebeurtenissen onthouden, hebben ze zelfinzicht en voelen ze emotionele pijn. En hun hersenomvang is relatief groter dan die van de mens. Ook kunnen ze zo’n honderd woorden leren begrijpen. Daarbij gebruiken ze net als de chimpansee gereedschap, zoals schelpen om vissen mee te vangen.
Maar het allergrootste verschil met de apen: dolfijnen denken na over de toekomst. Dat hebben de wetenschappers onlangs ontdekt.

1. opsomming
2. toelichting
3. tegenstelling
4. chronologie

Wat vind je nog lastig?