§10.1 - Opgroeien 2D

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 10 - Je verandert

8.1 Opgroeien

Hoofdstuk 10 - Je verandert

10.1 - Opgroeien

10.2 - Puberteit

10.3 - Relaties

10.4 - Ziek van de liefde

10.5 - Samenhang - De schoolarts

§10.1 - Opgroeien

Doelen van de paragraaf

Je weet wat levensfases zijn en kan deze noemen

Je kent het verschil tussen lichamelijke en geestelijke ontwikkeling

Je weet wat de rol van hormonen is

Je kan uitleggen hoe je groeit

Wat viel je op in de video?

Levensfasen

Baby 0-1,5

Peuter 1,5-4

Kleuter 4-6

(school)kind 6-12

Puber 12-17

Adolescent 17-21

Volwassene 21-60

Oudere 60+

Verandering

Lichamelijke ontwikkeling - langer worden, leren lopen, etc.

Geestelijke ontwikkeling - Gezichten herkennen, praten, zelfstandig worden

Hormonen

Veel processen in ons lichaam worden geregeld door hormonen.

Bijvoorbeeld: groei, voortplanting, emoties, en herstel.

Hormonen worden gemaakt in hormoonklieren en worden vervoerd door het bloed.

Hormonen

• Hormonen bij doelwitorganen --> op het celmembraan receptoren 
• Hormoon past alleen op de receptor van het doelwitorgaan. 
• Na binding aan receptor vindt er een actie plaats. 

Groeien

Hormoonklier: hypofyse

Maakt groeihormoon

Cellen in botten beginnen te delen -> botten worden langer (groei aan uiteinden; groeischijven)

Extra veel groeihormoon tijdens puberteit - groeispurt

Groei stopt als groeischijven verkalken (kraakbeen -> been, Hoofdstuk 2)

Wat is geen levensfase

1. Baby
2. (School)kind
3. Tiener
4. Adolescent

De levensfase van een puber is van...

1. 0-1,5 jaar
2. 12-17 jaar
3. 6-12 jaar
4. 17-21 jaar

geen groei, zorg voor kinderen

groei, leren rennen, leren praten

geslachtsorganen worden werkzaam

afronding van de hersenontwikkeling

gezichten herkennen

Baby

Peuter

Puber

Adolescent

Volwassene

lichamelijke ontwikkeling

geestelijke ontwikkeling

kruipen

gezichten herkennen

bouwen met blokken

leren wat niet mag

lezen

wiskunde

seksuele gevoelens

groeispurt

zelfstandig worden

vergeetachtig worden

rimpels

Een jongen krijgt een baard, is dit geestelijke ontwikkeling?

1. ja
2. nee

Wat is een groeispurt?

1. Periode van snelle groei
2. Altijd snel groeien
3. Een verandering in je bouw
4. Periode van langzame groei

Waar zitten de groeischijven?

Je botten groeien. Wat is de goede volgorde?

1. botcellen reageren op groeihormoon - celgroei - celdeling
2. botcellen reageren op groeihormoon - celdeling - celgroei
3. celgroei - celdeling - botcellen reageren op groeihormoon
4. celdeling - celgroei - botcellen reageren op groeihormoon

Welke cellen delen zich waardoor je botten groeien?

1. harde beencellen
2. kraakbeencellen
3. beenmergcellen
4. vetcellen

hoe heten de schijven waar deze kraakbeencellen liggen?

1. groeischijven
2. deelschijven
3. puberteitschijven
4. bamischijven

Er zijn verschillen tussen jongens en meisjes als het gaat om welke botten doorgroeien. Jongens krijgen (een) bredere ...(1)... en meisjes krijgen (een) bredere ...(2)....

1. 1. heupen 2. borstkas
2. 1. borstkas 2. heupen
3. 1. dijbenen 2 enkels
4. 1. enkels 2. dijbenen

Wat is een hypofyse ?

1. Een geslachtsorgaan
2. Een spier
3. Een hormoonklier

Hormonen zijn:

1. Regelstoffen
2. Voedingsbestanddelen
3. Geslachtskenmerken

Waardoor werkt niet elk hormoon op elke lichaamscel?

Aan het werk

Maken (en nakijken): opdracht 3 tot en met 17 (Blz. 190-197)

Klaar?: Nakijken
Woensdag 21 februari einde vd les is dit af