Formuleren - Incongruentie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Vandaag: formuleren

1. Herhaling § 1 en 2

2. Uitleg § 3: incongruentie

3. Planning

4. Zelfstandig werk

Quizvragen 

A = een vinger in de lucht
B = twee vingers in de lucht
C = drie vingers in de lucht

D = vier vingers in de lucht
E = vijf vingers in de lucht 

Welke Dubbelop zie je hier?

Vermoedelijk heb je misschien op de verkeerde knop gedrukt.

A. Tautologie
B. Pleonasme
C. Contaminatie
D. Dubbele ontkenning

Welke Dubbelop zie je hier?

Uit het niets daalde de engel Gabriël naar beneden. 

A. Tautologie
B. Pleonasme
C. Contaminatie
D. Dubbele ontkenning

Welke Dubbelop zie je hier?

Met een vreedzaam protest probeerden de betogers te verhinderen dat er geen nieuwe maatregelen zullen komen.

A. Tautologie
B. Pleonasme
C. Contaminatie
D. Dubbele ontkenning

§ 1: Dubbelop

1 - Onjuiste herhaling (bijv. 2x op, aan, voor, ...)

2 - Tautologie (overbodig synoniem; 'maar ... echter')

3 - Pleonasme (overbodige toevoeging; 'witte sneeuw')

4 - Contaminatie (woorden/uitdrukkingen verwarren)

5 - Dubbele ontkenning (bijv. 'nooit geen')

Welk verwijswoord gebruik je?

Hij verheugde zich op de komst van zijn/hun/haar vrienden.

A. Zijn
B. Hun
C. Haar

Welk verwijswoord gebruik je?

Het beste wat/dat me is overkomen, is mijn favoriete huisdier.

A. Dat
B. Wat 

Welk verwijswoord gebruik je?

De directieleden hebben zijn/haar/hun personeel beloond.

A. Zijn
B. Haar
C. Hun 

§2: Onjuist of onduidelijk verwijzen

Onjuist:

- Hij / zij / het, hem / haar, zijn / haar (woordgeslacht bepaalt)

- Die / dat en deze / dit (de = die, deze - het = dat, dit)

- Hen / hun (hen = LV + na VZ, hun = MV zonder VZ)

- Dat / wat (wat = overtreffende trap + onbep. vnw. + zin of deel van zin, dat = het-woord + zin of deel van zin)

- Wie / waar (personen = VZ wie, dingen = waar/daar + VZ)

Onduidelijk:

- Geen antecedent in zin

- Meerdere antecedenten mogelijk

§3: Incongruentie

Congruent = overeenstemmend, gelijk.

Incongruent = niet overeenstemmend, ongelijk.

1. Een meervoudig onderwerp wordt voor enkelvoudig aangezien

Onjuist: De overheid wil dat de laptops onder de armeren verspreid wordt.
Juist: De overheid wil dat de laptops onder de armeren verspreid worden. 

Media = meervoud, geen enkelvoud.
Dus onjuist: De media verspreidt heel vaak onjuiste informatie.
Juist: De media verspreiden heel vaak onjuiste informatie. 

2. Een onderwerp met een enkelvoudige kern wordt gevolgd door een meervoudige bijvoeglijke bepaling

Onjuist: Zo'n 20 procent (kern) van de leerlingen (bepaling) hebben een onvoldoende gehaald. 
Juist: Zo'n twintig procent van de leerlingen heeft een onvoldoende gehaald. 

3. Een meewerkend voorwerp wordt ten onrechte voor het onderwerp aangezien. 

Onjuist: De getuigen worden gevraagd hun verklaringen aan de politie te vertellen.
Juist: (Aan) de getuigen wordt gevraagd hun verklaringen aan de politie te vertellen. 

Goed of fout?

De kudde schapen stak de weg over.

A. Goed
B. Fout

Goed of fout? 

De jeugd in de grote steden hebben een probleem.

A. Goed
B. Fout 

Goed of fout? 

Softdrugs zijn gevaarlijker dan de meeste jongeren denken.

A. Goed
B. Fout 

Goed of fout?

Dertig procent van de spaarders haalden hun geld van de rekening.
A. Goed
B. Fout