4V-Evolutie BS7

• Biologie / Verzorging
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

BS7: Soortvorming door allopatrische soortvorming

Allopatrische soortvorming

• geografische isolatie
  
• verschil in selectiedruk in beide nieuwe omgevingen
  
• selectie op verschillende eigenschappen
  
• na verloop van tijd: populaties kunnen niet meer onderling voortplanten
  

Eilandtheorie

Beschrijft de biodiversiteit in relatie tot de grootte van een eiland (of een ander geïsoleerd ecosysteem) en de afstand tot het vaste land (of tot andere ecosystemen).

Eilandtheorie

Grootte van het eiland beïnvloedt de snelheid van uitsterven.

Klein eiland: veel concurrentie -> soorten sterven sneller uit.

Groot eiland: minder concurrentie -> soorten sterven minder snel uit.

Groene lijnen in de grafiek.

Eilandtheorie

Afstand van het eiland tot het vaste land (bron van migratie)

Dichtbij: veel migratie 

Ver weg: weinig migratie 

Meer bij groot eiland dan bij klein eiland door meer beschikbare niches.

Rode lijnen in de grafiek.

Eilandtheorie

Dynamisch evenwicht: het punt waarop de immigratie gelijk is aan de snelheid van uitsterven.

De biodiversiteit blijft gelijk.

Er verdwijnen wel soorten en die worden vervangen door nieuwe.

BS7: Eiland theorie

De eiland theorie voorspelt de grootte van de biodiversiteit van geïsoleerde gebieden zoals eilanden, bergtoppen, meren en bossen.

BS7: Soortvorming door sympatrische soortvorming

Sympatrische soortvorming

• geen geografische isolatie: beide populaties blijven in zelfde habitat
  
• andere wijze van isolatie
  
• gevolg van isolatie: het niet meer herkennen van soortgenoten
  
• na verloop van tijd: populaties kunnen niet meer onderling voortplanten
  

BS7: isolatie bij sympatrische soortvorming
Bij sympatrische soortvorming isoleren populaties zich niet door een geografische barriere? Hoe kan er binnen hetzelfde ecosysteem toch sprake zijn van isolatie zodat er soortvorming kan plaatsvinden?
LET OP : meerdere antwoorden kunnen goed zijn

1. chronologische isolatie populaties planten zich voort in andere perioden van het jaar
2. ethologische isolatie vrouwtjes herkennen de balts van de mannetjes van de andere populatie niet meer
3. moleculaire isolatie door fouten tijdens de meiose is een individu niet meer in staat om voort te planten met soortgenoten behalve diegene die dezelfde afwijking hebben

BS7: Eiland-theorie
Welke conclusie kan je trekken uit de afbeelding?

1. Hoe meer soorten er al op een eiland aanwezig zijn, hoe groter de immigratie
2. Hoe meer extinctie er is op een eiland, hoe meer soorten er zullen zijn
3. De immigratie van nieuwe soorten en de extinctie van al aanwezige soorten zijn afhankelijk van de hoeveelheid soorten die er op het eiland zijn
4. Meer immigratie betekent meer extinctie

Groot/ver

Groot/dichtbij

Klein/dichtbij

Klein/ver

Wat is niet belangrijk bij de eilandtheorie?

1. het klimaat op het eiland
2. de afstand van het eiland tot het vasteland
3. de grootte van het eiland
4. het aantal soorten dat leeft op het eiland

Tips ter voorbereiding op de toets

• Leer alle begrippen eerst uit je hoofd
• Spendeer meer tijd aan oefenen dan aan leren
• Oefen vooral veel met de vaardigheden 
• Bekijk bronnen altijd kritisch

Waar vind je meer oefenmateriaal?

• Examentrainer in je boek (achterin het hoofdstuk)
• biologiepagina.nl (kies 4V > Evolutie in kolom biologie voor jou)
• bioplek.org (vooral animaties)

Succes!!!