3.6 gezond leven

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

3.6 Gezond leven

Wat is gezond leven?

Welke aandoeningen kan je krijgen als je niet gezond leeft?

Bloeddruk

De bloeddruk is de druk die het bloed uitoefent op de wanden van de slagaders als het wordt rondgepompt. 

Hoge bloeddruk kan schadelijk zijn. Oorzaken hoge bloeddruk:

• Stress, roken, overgewicht en te veel zout eten.
  

Een te hoge bloeddruk beschadigd de wanden van de slagaders. 

Slagaderverkalking

Vettige stoffen plakken aan de wand --> ontstaan slagaderverkalking.

Cholesterol is de vettige stof die het meest zorgt voor slagaderverkalking.

De wanden van de slagaders worden minder elastisch.

Hartinfarct

• Als er slagaderverkalking optreedt bij een bepaalde slagader (kransslagader bijv.) ontstaat er een hartinfarct
• Deze kan worden gedotterd:
  

Hersenaandoeningen

Beroerte:
Herseninfarct
Hersenbloeding

Gezonde leefstijl

Hart- en vaatziekten: verzamelnaam voor ziekten aan hart en bloedvaten.

Hart- en vaatziekten

Erfelijke factoren

Andere oorzaken

Niks aan te doen....

Gezonde leefstijl

• Niet roken
• Drink geen alcohol (niet meer dan één glas per dag
• Eet gezond en gevarieerd
• Beweeg regelmatig
• Voorkom stress en zorg voor voldoende ontspanning

Alcohol

Alcohol is een stof met een verdovende werking.

 

Alcohol komt via het bloed op vrijwel alle plekken van het lichaam. 

Jongeren zijn extra gevoelig voor alcohol: hersenschade en verslaving.

Kater: hoofdpijn/dorstig/misselijk door vochtverlies en giftige afvalstoffen. 

Alcoholvergiftiging: bewusteloos raken van teveel drinken
Na meer dan 15 glazen zelfs kans op coma en overlijden.

Bingedrinking: in korte tijd veel alcohol drinken

Gevolgen alcohol

Korte termijn	Lange termijn
Opwekkend	Verstoort ontwikkeling van de hersenen
Verminderde remming	Verstoorde hormoonbalans
Verminderde controle	Beschadiging van lever, hersenen, maag en hart
Verdoving	Geheugenverlies en verminderde school-, studie- en werkprestaties

Tips voor minder stress

1. Schrijf op wat je graag doet en maak daar tijd voor
2. Grote opruiming/ schoonmaak van je slaapkamer ruimt ook op in je hoofd. 
3. Doe één ding tegelijk en neem daar echt de tijd voor
4. Routine in je dag- en nachtritme
5. Prop niet je hele dag vol met activiteiten

Opdrachten maken

3.6: 1, 2, 4, 5, 8

Zelfstandig werken

• 3.5: Maak opdracht 6, 7, 8, 9, 10

• Klaar? Nakijken 3.5    
• 
  
• Lezen 3.6
• Maken 3.6: 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10  Dit is huiswerk!

Praktische opdracht §3.6 Gezond leven

In deze opdracht stap je in de rol van verpleegkundige.

Je werkt als verpleegkundige  bij de afdeling
cardiologie van ziekenhuis Bernhoven. 

Infectie

Stap 1: Opeten                                             Stap 2: antistoffen maken.
(langzame bestrijding).                          (snelle bestrijding)
               

Antigenen

• Infectie: binnendringen van ziekteverwekkers (bacteriën, virussen, schimmels)
  
• Lichaamsvreemde stoffen: antigenen
  
• Immuunsysteem gaat aan de slag
  
• Witte bloedcellen maken ziekteverwekkers onschadelijk door insluiten 
  

Antistoffen

• Antistoffen: stoffen die gemaakt worden door witte bloedcellen
  
• Antistoffen zitten opgelost in het bloed
  
• Antistoffen reageren op de antigenen van ziekteverwekkers 
• Antistoffen werken specifiek: ze werken maar op één antigeen
  
• Ziekteverwekkers worden in-actief gemaakt

Immuniteit

Immuun:

• Na een infectie blijft de antistof in bloed aanwezig
  
• Je wordt niet ziek van de ziekteverwekker

Hoe kun je immuniteit opbouwen?

• Natuurlijke immuniteit
  
• Kunstmatige immuniteit

Natuurlijke immuniteit

• Op een natuurlijke manier
  
• Wanneer iemand ziek is geweest
  
• Lichaam maakt zelf antistoffen aan
  
• Levenslange immuniteit
  

- Bij eerste infectie: een beetje antistoffen
- Ziekteverwekkers zitten nu in geheugen van witte             bloedcellen
- Bij tweede infectie: sneller antistoffen + meer antistoffen

   Kunstmatige immuniteit

• Op een kunstmatige manier
  
• Door inenting / vaccinatie
  
• injectie met dode of verzwakte ziekteverwekkers (dit heet een vaccin)
  
• Witte bloedcellen gaan nu antistoffen maken
  
• Wanneer later de echte ziekteverwekkers binnendringen, heeft iemand al voldoende antistoffen of onthouden welke te maken 

Voorbeelden: 

• BMR, DKTP, Hib, HPV, MenC
• Griepspuit (voor mensen met zwak immuunsysteem zoals ouderen en jonge kinderen)
  
• Coronavaccinatie (delen van ziekteverwekker, spike rna)

Welke letter geeft een antigeen aan?

1. P
2. Q
3. R

Jessy is 2 jaar en heeft de 5e ziekte. Dit is een kinderziekte.
Hoe heet de immuniteit die ontstaat na het doormaken van deze ziekte?

1. Kinderimmuniteit
2. Tijdelijke immuniteit
3. Natuurlijke immuniteit
4. Kunstmatige immuniteit

Wat zit er in een griep vaccinatie ?

1. Antistoffen
2. Antigenen
3. Vreetcellen
4. Een beetje van het virus

Kunstmatige immuniteit ontstaat door...

1. de ziekte doorlopen
2. vaccineren/inenten