Spelling, blok 4

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Spelling, blok 4

Wat gaan jullie vandaag doen? 

• Jullie krijgen instructie (spelling, blok 4). 
• Jullie gaan spelling van blok 4 maken.  
  
• Klaar? Dan ga je verder werken aan Numo. 

Leerdoelen

Na deze les: 

• kun je werkwoorden in verschillende vormen spellen;
  
• kun je het meervoud van zelfstandige naamwoorden spellen;
  
• kun je de apostrof, het weglatingsstreepje en het afbreekteken

Zelfstandig naamwoord

Woorden voor mensen

bakker - tandarts - boer - leerling - jongen - meisje

Woorden voor dieren

hond - paard - lieveheersbeestje - panda - marmot

Woorden voor planten

tulp - roos - eik - dennenboom - tulp - boterbloem

Woorden voor dingen

iPad - telefoon - kast - etui - kleed - broek - stoel

me-di-pla-di

Woorden voor namen

Kees - Sofie - Praxis - Albert Heijn - Coca Cola - Haribo - Apple - Jansen

Woorden voor gevoel

liefde - haat - angst - geluk - pijn - dorst - boosheid

Enkelvoud en meervoud

Zelfstandige naamwoorden kunnen in het

enkelvoud en in het meervoud staan

enkelvoud = één stoel en één bank

meervoud = twee stoelen en twee banken

Meervoud

Veel zelfstandige naamwoorden hebben meervoud op -en

lamp - lampen

hond - honden

weg - wegen

kaas - kazen

1. Meervoud op -en

Vaak hoef je alleen maar -en achter het woord te zetten

lamp + en = lampen

boer + en = boeren

dans + en = dansen

lot + en = loten

2. Meervoud op -en

Soms moet je tegelijk een a, e, o of u weghalen,

want je hoort een lange klank

schaar - a + en = scharen

been - e + en = benen

aap - a + en = apen

3. Meervoud op -en

Soms moet je tegelijk de laatste letter verdubbelen,

want je hoort een korte klank

klas + s + en = klassen

bak + k + en = bakken

bed + d + en = bedden

4. Meervoud op -en

Soms komt er geen medeklinker bij, als het woord eindigt op -ik, -es, -it, -et

monnik + en = monniken

dreumes + en = dreumesen

perzik + en = perziken

5. Meervoud op -en

Soms moet je tegelijk een -f veranderen in een -v

staaf+ f/v + en = staven

brief + f/v + en = brieven

golf + f/v + en = golven

6. Meervoud op -en

Soms moet je tegelijk een -s veranderen in een -z

baas + s/z + en = bazen

huis + s/z + en = huizen

glas + s/z + en = glazen

6. Meervoud op -en

Er zijn hier wel enkele uitzonderingen!!!

kaars - kaarsen

mens - mensen

fotograaf - fotografen

paragraaf - paragrafen

7. Meervoud op -ën

 Als het enkelvoud op -ee eindigt, dan schrijf je in het meervoud ALTIJD -ËN!

zee --> zeeën

fee --> feeën

ree --> reeën

orchidee --> orchideeën

7. Meervoud op -ën

Bij woorden die eindigen op -ie maak je meervoud met -ën of met -"n (let op waar de klemtoon op valt.)

epidemie = epidemieën

knie = knieën

kolonie = koloniën

bacterie = bacteriën

Samengevat

Valt de klemtoon op de -ie of eindigt het enkelvoud op -ee

-ën

Valt de klemtoon niet op de -ie 

-"n

Wat is het meervoud van
'olifant'?

1. Olifantjes
2. Olifantje
3. Olifanten
4. Olifantten

Wat is het meervoud van
'kaas'?

1. Kaazen
2. Kazen
3. Kaasen
4. Kasen

Wat is het meervoud van
'mees'?

1. Meesen
2. Mezen
3. Meezen
4. Mesen

Wat is het meervoud van
'kip'?

1. Kippen
2. Kipen
3. Kipjes
4. Kippetjes

In de (huis) aan de overkant wonen (bejaarde).

1. huisen - bejaardden
2. huizen - bejaardden
3. huizen - bejaarden
4. huisen - bejaarden

Apostrof   =  ' 

Apostrof is een komma in de lucht. 

Apostrof   =  ' 

Gebruik je bij 

• een afkorting met ER of een verkleinwoord erachter:                                       A4'tje, CDA'er

• meervoud van afkortingen:                                                                                             tv's

• meervoud van woorden die eindigen op Y:                                                            panty's

Apostrof = ' 

Gebruik je bij een bezitsvorm:

• namen die eindigen op een lange klinker als je bezit wilt           aangeven:              Ada's boek    

• namen die eindigen op een s-klank, als je bezit wilt   aangeven:             Kees' pen       Jens' boek

• Woorden en getallen waarvan je een deel weglaat:                      's morgens (des morgens), 't huis (het huis), in '87 (in 1987)

Wat is goed gespeld ?

1. s avonds
2. s'avonds
3. 's avonds
4. savonds'

Wat is goed gespeld ?

1. Lara's pen
2. Laras' pen
3. Lara-s pen

 Weglatingsstreepje

Je kunt een weglatingsstreepje gebruiken in plaats van een woorddeel dat je weglaat.

Voorbeeld

kerstballen en -bomen (kerstballen en kerstbomen)

geur- en kleurloos (geurloos en kleurloos)

Weglatingsstreepje

Je mag een deel van het woord alleen weglaten, als dit twee keer hetzelfde betekent.

Voorbeeld

vervoer en koeienvoer (niet: ver- en koeienvoer, want voer betekent hier twee verschillende dingen)

Waar is het weglatingsstreepje correct gebruikt?

1. voor- en nadelen
2. voor en na-delen
3. voor en -nadelen
4. voor en nadelen

 Afbreekteken

1 Je mag afbreken tussen de delen van een samenstelling:

Voorbeeld

kenteken-plaat, was-machine, huis-deur, appel-schil, bloem-kool, boeken-kast, zomer-feesten, tafel-tennissen.

Afbreekteken

2 Gebruik geen afbreekteken voor of na één letter:

Voorbeeld

over-weg (en niet: o-verweg), ali-nea (en niet: a-linea of aline-a), maf-fia (en niet: maffi-a).

Afbreekteken

3 Schrijf geen apostrof voor een afbreekteken:

Voorbeeld

pony-tje (en niet: pony'-tje);

baby-tje (en niet: baby'-tje).

Afbreekteken

Let op: schrijf geen extra klinker in verkleinwoorden:

Voorbeeld

vla-tje (en niet: vlaa-tje);

stro-tje (en niet: stroo-tje);

menu-tje (en niet: menuu-tje);

ski-tje (en niet: skie-tje).

Staat het afbreekteken op de juiste plaats?

ogen - blik

1. goed
2. fout

Aan de slag!

• Je gaat spelling van blok 4 maken. 
• Ben je klaar? Dan ga je aan Numo werken.