Par. 1.2 De Grote Oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Huiswerk

Werkboekje blz. 10 en 11, opdrachten 1, 2 en 3a.

Leerdoelen antwoorden:

1. Wat zijn de oorzaken van de WOI?

2. Wie bestreed elkaar in de WOI?

3. Hoe is de oorlog begonnen? (Wat is de aanleiding?)

Leerdoelen opschrijven

7. Hoe verliep de oorlog in het westen?

8. Wat was de Armeense genocide?

Vorige les...

1. Wat zijn de oorzaken van de WOI?

2. Wie bestreed elkaar in de WOI?

3. Hoe is de oorlog begonnen? (Wat is de aanleiding?)

4. Hoe probeerde Duitsland een tweefrontenoorlog te voorkomen?

5. Wat zijn loopgraven en wat zijn de nadelen ervan?

6. Hoe verliep de oorlog in het oostfront?

WOI

WOII

Interbellum

Oorzaak en gevolg

Oorzaak: de reden waarom iets gebeurd. 

- Directe oorzaak:  heeft een gebeurtenis rechtstreeks beïnvloed. Ook wel "aanleiding" genoemd. 

- Indirecte oorzaak: geen rechtstreeks verband met die gebeurtenis, maar heeft er wel invloed op gehad (omstandigheid). 

Gevolg: iets dat door en na een gebeurtenis plaatsvindt.

De Grote Oorlog: "De oorlog die alle 

oorlogen zou beëindigen"

De Eerste Wereldoorlog (1914-1918)

Geallieerden vs centralen

• De geallieerden: Groot-Brittannië, Frankrijk, Rusland en hun bondgenoten. 
• Centralen: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Ottomaanse Rijk en hun bondgenoten. 
• Een wereldoorlog, omdat veel volken in een groot deel van de wereld meededen. 

Waardoor is de oorlog ontstaan?

3 oorzaken:

1.Nationalisme

2. Militarisme

3. Wapenwedloop

Nationalisme

Wanneer je extreem trots bent op je eigen land, geschiedenis en cultuur. 

Landen kregen een hekel aan andere volken...

Ontwikkelingen...

• Frans-Duitse oorlog van 1870-1871. Frankrijk wilde wraak op Duitsland.
• Rusland en Duitsland wilden meer macht ten kosten van andere landen. 
• Frankrijk en Rusland beloven elkaar te helpen als een van hen door Duitsland werd aangevallen (bondgenootschap). 

De Balkan 

• Bulgarijen en Servië wilden zich uitbreiden ten kosten van het Ottomaanse Rijk.
• Servië wil ook de Oostenrijkse provincie Bosnië hebben, waar veel Serviërs woonden. 
• Veel mensen geloofden dat oorlog was goed om de eigen natie te versterken.

Militarisme

Verheerlijking van het leger. Het leger en oorlog zijn dingen om trots op te zijn!

Militaire waarden zoals moed, discipline en strijdlust stonden hoog in aanzien!

Nationalisme + militarisme = Wapenwedloop

Landen wilden zo veel mogelijk de modernste wapens hebben. 

Een wedloop tussen landen die elkaar proberen te overtreffen met wapens.

Landen bouwden enorme wapenwoorraden op. 

Het kruidvat

Alle oorzaken zorgen voor een explosieve situatie in Europa.

Het wachten is op de aanleiding, het aansteken van de lont...

Oorzaak 1: Nationalisme

Oorzaak 2: Militarisme

Oorzaak 3: Wapenwedloop

Oorzaak 4: Bondgenootschappen

De aanleiding: Moord op de kroonprins van Oostenrijk-Hongarije, Franz Ferdinand

Oorzaken en aanleiding

• Nationalisme
• Wapenwedloop
• Bondgenootschappen
• Moord op Frans Ferdinand

De Oostenrijkse kroonprins Frans Ferdinand werd doodgeschoten door een Servische nationalist, bij een bezoek aan de Bosnische hoofdstad Saravejo. 

Oostenrijk besloot Servië te straffen. Duitsland was bondgenoot van Oostenrijk en zal in geval van nood helpen...

Servië kreeg steun van Rusland, bondgenoot van Frankrijk...

28 juli 1914 verklaarde Oostenrijk Servië de oorlog.

Rusland begon zich klaar te maken voor de oorlog.

Als reactie daarvan verklaarde Duitsland Rusland de oorlog.

Als reactie daarvan begon Frankrijk zich te mobiliseren (mobilisatie gevechtsklaar maken van het leger voor de oorlog).

Oorlog verspreid zich snel:

+ Oktober 1914: 

- Ottomanen (Turken) vallen het Midden-Oosten binnen. 

 

- Sluiten aan bij Centralen(Dui. & O-H)

_________________________________________________

+ Augustus 1914: 

- Oorlog tussen koloniën van Geallieerden en Centralen in Afrika.  

- Soldaten uit Afrika vechten ook aan 

front in Frankrijk/België

 

+ Zo werd WOI een Wereldoorlog.

Neutraal Nederland (en België)

Nederland blijft neutraal, we deden niet mee in de oorlog. We kozen geen 'kanten'', zodat wij konden blijven handelden.

Afgelopen les...

• De direct en indirecten oorzaken van de WOI.
• Geallieerden vs centralen
• Situatie op de Balkan
• Oorlog in Afrika en het Midden-Oosten
• Nederland neutraal

Het von schlieffenplan

Het Duitse leger viel het neutrale België binnen op weg naar de Frankrijk. 

Het plan was om Frankrijk binnen 7 weken te veroveren om vervolgens met Rusland af te rekenen. Op dit manier zou Duitsland een tweefrontenoorlog voorkomen. 

Groot-Brittannië verklaarde Duitsland de oorlog.

Tweefrontenoorlog

Wij gaan winnen!

Overal in Europa is er veel enthousiasme om

te gaan vechten én vertrouwen om te winnen: 

met Kerst zijn we weer thuis zijn!

Soldaten worden opgeroepen om te vechten.

De Grote Oorlog...

werd gruwelijker dan verwacht.

Door granaten, machinegeweren en andere industrieel wapens, vielen de eerste weken al honderdduizende doden en gewonden.

De legers in Vlaanderen en Noord- en Oost-Frankrijk groeven zich in in loopgraven, diep uitgegraven gangen die ze aan de bovenkant versterkten met zandzakken en prikkeldraad. 

Britse Loopgraaf

Vier jaar lang lag het front op dezelfde plaats. 

Nat, ongezond en ziek.

700km front tegenover elkaar

Loopgraaf 

1917

Duitse sluipschutters in hun loopgraaf.

0

Strijd aan het oostfront

Rusland mobiliseerde erg snel. 

Duitsland veroverde Esland, Letland, Litouwen, een deel van Polen en verdreven de Russen uit Oostenrijk. De Russen vochten terug, maar het was snel afgelopen met de militaire kracht van Rusland. 

In 1917 begon de Russische Revolutie.

Rusland verloor door de oorlog enorme delen van Zuid-Rusland en Oekraïne aan Duitsland. 

 

Afgelopen les...

• Het von schlieffenplan
• Tweefrontenoorlog 
• De loopgraven
• De strijd aan het oostfront: In 1917 begon de Russische Revolutie.
• Rusland verloor door de oorlog enorme delen van Zuid-Rusland en Oekraïne aan Duitsland.

Strijd aan het westfront

• Het front was nauwelijks in beweging gekomen, maar toch was het helemaal verwoest. 
• Vanaf maart 1918 rukten de Duitsers voor het eerst in bijna 4 jaar wat kilometers op. 

1917: De VS doet mee aan de Eerste Wereldoorlog

Amerikaanse schepen worden door Duitse duikboten geraakt => Amerika verklaart Duitsland de oorlog.

De VS in de WOI

• 1917
• Verse soldaten
• Nieuwe wapens
• Vliegtuigen slaagste voor het eerst in de vijandelijke troepen vanuit de lucht te bombarderen
• Kanonnen konden precies op vijandelijke troepen schieten. 
• Vanaf augustus drongen een geallieerde tegenoffensief de uitgeputte Duitsers terug. 

Einde WOI

11-11-1918 om 11uur: Duitsland gaf de strijd op. 

Wapenstilstand.

Resultaten...

• De strijd was ook erg bloedig op de Balkan, in het Midden-Oosten en de Alpen. 
• Bij elkaar 10 miljoen militaire gesneuveld.  

Senegalese tirailleurs marcheren naar Verdun in juli 1916.

Gevolgen voor de bevolking

• Miljoenen mannen verminkt.
• Steden en dorpen werden verwoest en burgers werden vermoord of weggevoerd.
• Bloedbaden door Duitsland in België en door Oostenrijkers in Servië, omdat ze de bevolking niet vertrouwden. 
• In Rusland sloegen miljoenen mensen op de vlucht: de bevolking van steden zoals Warschau en Vilnius moesten vertrekken, omdat ze pro-Duits zouden zijn. 

Armeense genocide

• Christelijke Armeniërs in het Ottomaanse rijk werden het zwaarst getroffen. 

• Het Ottomaanse rijk verdacht de Armeniërs van samenwerking met Rusland, waar veel Armerniërs woonden die vochten in het Russische leger.

• De Russen rukten op in Oost-Turkije. Als reactie executeerd de Ottomaanen vijf Armeense leiders in Oost-Turkije.

Armeense genocide

• Er brak een Armeense opstand uit.
• De Ottomaanse regering besloot de complete Armeense bevolking weg te voeren naar Syrië en Irak: dodenmarsen in de woestijn. 
• Honderdduizende mensen stierven van honger, dorst en uitputting. 
• Moordcommando's vielen Armeense burgers aan. 
• Naar schatting kwamen meer dan 1 miljoen Armeniërs om het leven. 

Opdrachten maken en bespreken

Werkboekje, blz. 12, opdrachten 6, 7 en 8

15 minuten, daarna bespreken

Eerder klaar? Antwoord de leerdoelen

Zelfstandig, zachtjes overleggen is toegestaan. 

Opdrachten maken en bespreken

Werkboekje blz. 11 opdracht 5

Max. 10 minuten

Zachtjes overleggen is toegestaan.

Eerder klaar? Antwoord de leerdoelen en leest "Strijd aan het westfront" op blz. 13

Leerdoelen antwoorden 

7. Hoe verliep de oorlog in het westen?

8. Wat was de Armeense genocide?