1.1 Op zoek naar voedsel

• gs
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vooraf

Voor het einde van de timer, zorg je dat je klaar bent voor de les (dus niet pas als de timer voorbij is....)

Lessonup

• Gebruik je eigen naam (smiley/emoji mag)

• Gebruik elke keer dezelfde naam!

Afspraken

• De telefoon blijft in de telefoontas!
• Je zit volgens de plattegrond
  
• We respecteren elkaar en elkaars spullen; we laten elkaar uitspreken en behandelen elkaar met respect.
• Je komt goed voorbereid naar de les; materiaal goed voor elkaar, ingelezen, huiswerk gemaakt.
• Eten, drinken of naar het toilet doen we na de les of in de pauze
• We gebruiken de laptop uitsluitend voor schooldoeleinden
  

Lessonup:

• Bij het einde van de timer start de les.
• Login met je eigen naam.

Op de afbeelding zie je het dagboek van Anne Frank. Wat voor type bron is?

1. Ongeschreven, primaire bron
2. Geschreven, primaire bron
3. Ongeschreven, secundaire bron
4. Geschreven, secundaire bron

Op de afbeelding zie je het dagboek van Anne Frank. Wat voor type bron is?

1. Ongeschreven, primaire bron
2. Geschreven, primaire bron
3. Ongeschreven, secundaire bron
4. Geschreven, secundaire bron

1. Ongeschreven, primaire bron
2. Geschreven, primaire bron
3. Ongeschreven, secundaire bron
4. Geschreven, secundaire bron

1. Ongeschreven, primaire bron
2. Geschreven, primaire bron
3. Ongeschreven, secundaire bron
4. Geschreven, secundaire bron

Hoe lang geleden denk je dat de eerste (intelligente) mensen woonden in jouw woonplaats?

1. ~50.000 jaar geleden
2. ~ 25.000 geleden
3. ~ 15.000 jaar geleden
4. Ik ben de eerste intelligente mens van mijn woonplaats

Ijstijd

•  Tot 14.000 jaar geleden lag Nederland voor een groot deel onder het ijs (ijstijd)

• Wel leefden er al groepen jagers en verzamelaars in dit gebied

• Hun wapens/werktuigen waren van steen (steentijd)
  

Jagers en verzamelaars

• Tot 15.000 v.chr vond je groepen jagers en verzamelaars in onze streken.

• Door de ijstijd waren er weinig dieren te vinden waardoor:

1. Er niet genoeg voedsel was.

2. Hierdoor bleven de groepen jagers en verzamelaars klein.

3. Moesten zij vaak rondtrekken opzoek naar voedsel.

• (Sociale) verschillen:

1. Mannen gingen vaak op jacht

2. Vrouwen verzamelden voedsel en verzorgden de kinderen.

• Omdat deze groepen niet op één plek bleven wonen, noemen wij deze mensen nomaden.

Mannen gingen op jacht

Vrouwen en kinderen zorgden voor het kamp en het voedsel

De hutten waren simpel en tijdelijk, zodat de groep makkelijk verder kon reizen

Werktuigen/wapens van steen

Waarom konden deze jagers en verzamelaars niet op één plek blijven wonen?

1. Omdat er niet genoeg voedsel in het gebied was
2. Omdat het te gevaarlijk was om te lang op één plek te blijven
3. Omdat ze van reizen hielden, het was een keuze om rond te trekken
4. Omdat hun God hier de opdracht voor had gegeven

Mannen gingen vaak op jacht, vrouwen verzamelden voedsel en verzorgden het kamp.

Wie zou waarschijnlijk de baas zijn in het kamp?

1. Mannen
2. Vrouwen

Bedenk een reden waarom wij eigenlijk maar heel weinig weten over de Jagers en Verzamelaars

Wat zijn dingen die we nog wel vinden van onze vroegste voorouders?

Bronnen

Historische bronnen

• Skeletten van mensen (vaak in ijs)
  
• Schedels van dieren
• Werktuigen (pijlpunten, speren, etc.)
  
• Hunebedden (4.000 v.chr)

• Vanaf 3.000 v.chr ontstond het schrift in het midden-Oosten.

Vondst van Ötzi de ijsmummie

Soms zit de geschiedenis er ook naast...

Na de ijstijd

• 10.000 v.chr einde ijstijd, waardoor de zeespiegel stijgt:

gevolgen

1. Het wordt warmer
2. Er ontstaan moerasgebieden / bossen
   
3. Er zijn meer dieren te vinden
4. De rivieren ontdooien en er zijn weer vissen
   

Wat is het 'gevolg' voor de nomaden in deze gebieden?

1. Dat zij langer op één plek konden gaan wonen
2. Dat er meer groepen nomaden bij kwamen
3. Dat de groepen groter werden
4. Dat de wapens/werktuigen beter werden

Oorzaak - gevolg

Oorzaak: waarom iets gebeurt.

De ijstijd is voorbij.

Gevolg: wat er gebeurt

Er komen meer dieren.

Tijdens ijstijd

Na ijstijd

06:18

Tot welke conclusies zijn de onderzoekers gekomen en hoe zijn ze tot deze conclusie gekomen
(aan de hand van welk voorwerp)

09:32

De onderzoekers doen uitspraken over de dood van Otzï

Hoe geloofwaardig vind jij deze uitspraken? Kortom hoe betrouwbaar zijn deze uitspraken? En waarom vind je dat

Huiswerk

Lezen bladzijde: 11-13

Maken: 2, 7abc, 8abc