Domein D1

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Domein D1

14.1 Typen bindingen tussen mensen

BINDINGEN

Mensen zijn van elkaar afhankelijk!

Type bindingen:

1. Affectieve bindingen
2. Cognitieve bindingen
3. Economische bindingen
4. Politieke bindingen

SOORTEN BINDINGEN

Affectieve bindingen

• Afhankelijkheden die te maken hebben met positieve en negatieve gevoelens van mensen voor elkaar
• Bijv. Familie, vriend/vriendin, gezin, voetbalclub, land

Cognitieve bindingen

• Afhankelijkheden die te maken hebben met het feit dat mensen van en aan elkaar leren
• Bijv. Docenten, vrienden, werk, ouders

SOORTEN BINDINGEN

Economische bindingen

• Afhankelijkheden die te maken hebben met de productie en distributie van schaarse goederen
• Bijv. Kleding, voedsel, onderdak, handel

Politieke bindingen

• Afhankelijkheden die te maken hebben met de macht die mensen hebben
• Bijv. Politie, rechters, politici

Domein D1

14.2 Groepsvorming

GROEPSVORMING

Bindingen die tot stand komen tussen meer dan twee mensen, doordat ze elkaar beïnvloeden en gemeenschappelijke waarden en normen ontwikkelen.

Groepsvorming bepaalt wie er wel en niet

bij de groep mag horen (insluiting en

uitsluiting)

SOORTEN GROEPEN

Formele groep (werk / vakbond)

Hebben vast omschreven doelen, vastgelegde regels en procedures, bepaalde rolstructuur en hiërarchie

Informele groep (vriendengroep)

Stilzwijgende binding zonder vastgelegde doelen, regels, procedures , normen, rollenstructuur en hiërarchie

DROPPING OUT

Er niet meer bij willen horen

Bijvoorbeeld:

- Lidmaatschap opzeggen

- Uit het team stappen

(Eigen keuze)

UITSLUITING

Er niet meer bij mogen horen

Bijvoorbeeld:

- Royeren van een lid

- Discriminatie

(Niet eigen keuze)

AFHAKEN

Er niet meer bij kunnen horen

Bijvoorbeeld:

- Armoede

- Werkloosheid

(Niet per se eigen keuze)

Domein D1

14.3 Sociale cohesie als bindmiddel voor de samenleving

SOCIALE COHESIE

Het aantal en de kwaliteit van de bindingen die mensen in een ruimer sociaal kader met elkaar hebben,

Het gevoel een groep te zijn,

Lid te zijn van een gemeenschap,

De mate van verantwoordelijkheid voor elkaars welzijn en de mate waarin anderen daar ook een beroep op kunnen doen.

BEVORDEREN SOCIALE COHESIE

Factoren die sociale cohesie bevorderen:

1. Wederzijdse afhankelijkheid
2. Dwang
3. Gedeelde waarden en normen (saamhorigheidsbesef)

INTER OF INTRA

Sterke cohesie in een groep kan leiden tot conflicten tussen groepen. Hierdoor wordt de cohesie in groter verband verzwakt.

Een zwakke sociale cohesie in groepen leiden tot een sterkere sociale cohesie tussen groepen. Hierdoor wordt de cohesie in het grotere verband versterkt.

Domein D1

14.4 De functie van sociale controle

SOCIALE CONTROLE

Sociale controle : mensen halen andere mensen over zich op een bepaalde manier te gedragen.

Formele sociale controle : op grond van formele wetten of besluiten de taak hebben gekregen om ervoor te zorgen dat mensen zich aan de regels houden. Deze regels zijn formeel vastgelegd.

Informele sociale controle : activiteiten van mensen in het dagelijkse leven, die anderen ertoe brengen of dwingen om zich aan regels te houden.

Domein D1

14.5 Sociale institutie

SOCIALE INSTITUTIE

Een complex van min of meer geformaliseerde regels die het gedrag van mensen en hun onderlinge relaties bepalen.

KENMERKEN SOC. INSTITUTIES

Kenmerken sociale instituties:

• Vaak een lange traditie;
• Zijn vrij stabiel, maar ook relatief veranderlijk omdat het gedragspatronen van mensen betreft;
• Hebben een ‘eigen realiteit’. Dit houdt dat een individu ze niet op eigen kracht zomaar kan veranderen.
• Zijn niet alleen gebaseerd op dwingende macht, maar berusten vaak ook op gezag. 

Wat is geen institutie?

1. Leerplicht
2. Koningshuis
3. Fantasie
4. Familie

Een sociale institutie is eerder een...

1. Gedragsregel
2. Waarde
3. Formele regel
4. Grondwet