maw 2.1, 2.2 en 2.3

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

2.1 Groepsvorming 

• Je kunt het kernconcept groepsvorming toepassen in een vreemde context 
• Je kent de verschillende typen bindingen
  
• Je kunt uitleggen wat formele en informele sociale controle en groepen inhouden
• Je kunt omschrijven wat er met in en uitsluiting wordt bedoelt

www.npostart.nl

Groepsvorming 

Bindingen tussen meer dan twee mensen die tot stand komen doordat ze elkaar beïnvloeden en gemeenschappelijke waarden en normen ontwikkelen.

Groepsvorming

Leg uit dat er bij pestgedrag sprake is van groepsvorming. Gebruik in je antwoord het kernconcept. 

Ik weet... Ik lees... Dat betekent... 

Tussen wie ontstaan er bindingen?

Hoe beïnvloeden zij elkaar? (welke norm delen ze)

VERSCHILLENDE SOORTEN BINDINGEN

GEVOEL

affectief

GELD

economisch

KENNIS

cognitief

POLITIEK

politiek 

Van welke soort binding is er in de volgende voorbeelden sprake?

(politiek, affectief, cognitief, economisch)

• Een kind krijgt te horen hoeveel zijn vader van hem houdt.
• Een moeder geeft haar kind zak- en kleedgeld.
• Een werknemer krijgt een salarisverhoging van zijn werkgever.
• Een stagiair loopt stage, maar krijgt geen stagevergoeding.
• Uit een onderzoek blijkt dat veel mensen liever een compliment van hun leidinggevende krijgen dan een salarisverhoging.

Ingroup

De groep mensen die bij de groep horen

Outgroup

De groep mensen die niet bij de groep horen

(kunnen/willen/mogen)

Formele groepen

Informele groepen

• Er is sprake van een hiërarchie
• Alle leden van de groep hebben een rol
• Regels zijn vastgelegd op papier
• Er zijn doelen en normen voor de groep
• Bijvoorbeeld: bedrijfsafdeling

• Mensen kennen elkaar goed en  voelen zich emotioneel met elkaar verbonden
• Geen officiële of vastliggende afspraken
• Rollenstructuur is flexibel
• Bijvoorbeeld: vriendengroep

Sociale controle: 

Wanneer mensen anderen ertoe dwingen om zich te houden aan de normen van de groep.

informeel: Wanneer groepsleden elkaar wijzen op de waarden en normen van de groep.

formeel: Wanneer mensen vanuit hun beroep of functie anderen op de regels wijzen.

Is er in de volgende voorbeelden sprake van formele of informele sociale controle?

• Leerlingen op een feest buiten schooltijd die een medeleerling aanspreken op gedrag.
• Een trainer die een speler op de reservebank laat zitten bij een wedstrijd omdat deze speler veel trainingen heeft gemist.
• Collega's die elkaar bij de postvakjes de laatste roddels vertellen.
• De gemeenteraadsleden van jouw lokale gemeente die de burgemeester en wethouders controleren.
• Je familieleden die tijdens een feestje altijd naar jouw cijfers vragen.

Stereotypen en vooroordelen

Stereotypen geven een overdreven of ongenuanceerd beeld van een groep mensen.

Dat kan leiden tot een vooroordeel:

een vooringenomen oordeel over

iemand of iets zonder dat je 

de persoon kent

Weektaak 

• Lees paragraaf 2.1
• Maak opdrachten 1 en 2 uit het werkboek (blz. 28 en 29).

• Klaar? Lees dan paragraaf 2.2 en maak opdracht 10 (blz. 37). 

2.2 Sociale cohesie 

• Je kunt drie factoren benoemen die de sociale cohesie beïnvloeden. 
• Je kunt uitleggen wat het kernconcept sociale cohesie inhoudt.
• Je kunt het kernconcept sociale cohesie toepassen in een vreemde context.

Herhalen!

• De overheid kan beslissen of migranten wel of niet mogen blijven. Welke binding herken je?
• Socialisatie bestaat uit het ... en verwerven van een cultuur. Welk woord moet op de puntjes?
• Bij dit woord gaat het om het aanleren van een cultuur waar je zelf in geboren bent. Om welk woord gaat het? 
• Als een leerling wordt aangesproken door de conciërge dat hij zijn afval moet oppakken dan spreken we van ... sociale controle.

Wat houdt de samenleving bijeen?

• Gedeelde waarden en normen > saamhorigheidsbesef
• Wederzijdse afhankelijkheid > solidariteit (mensen zijn verbonden met elkaar en van elkaar afhankelijk)
• Dwang > opgelegde vorm van binding

Sociale cohesie 

Het aantal en de kwaliteit van de bindingen die mensen in een ruimer sociaal kader met elkaar hebben, het gevoel een groep te zijn, lid te zijn van een gemeenschap, verantwoordelijkheid voelen voor elkaars welzijn en een beroep op anderen kunnen doen.

Negatieve kanten van sociale cohesie 

• Sterke cohesie BINNEN groepen = slechte cohesie TUSSEN groepen
• Groepen tegenover elkaar

Hoe passen we dat toe? 

Omschrijf eerst wie er bindingen hebben met elkaar, je kan hier iets zeggen over het aantal en kwaliteit van de bindingen

 

Leg dan uit waaraan je kunt zien dat er wel/geen sociale cohesie is. Kies uit 1 van de 4 opties van het kernconcept en pas dat toe. 

Antwoord

Er wordt een binding aangegaan tussen de fans van Liverpool. Het zingen van "You'll never walk alone" voor een wedstrijd zorgt voor sociale cohesie omdat door het zingen van het clublied de fans zich met elkaar verbonden voelen. Ze voelen zich zo meer lid van dezelfde groep, namelijk Liverpool fans. Zo versterkt het samen zingen de sociale cohesie.

Aan de slag 

• In een twee of een drietal.
• Vul het werkblad helemaal in: oefen met het kernconcept sociale cohesie.
• Vraag 3 lever je in via de mentimeter.
• Klaar? paragraaf 2.1 opdrachten 1 en 2 uit het werkboek (blz. 28 en 29). paragraaf 2.2 opdracht 10 (blz. 37). 

Bespreken vraag 3: toepassen van het kernconcept. 

• Vul je antwoord in via Mentimeter.
• We bespreken welk antwoord we het best vinden en waarom, waar moet je op letten? 

2.3 Sociale instituties 

•  Je leert wat het kernconcept sociale institutie is 
• Je kunt voorbeelden noemen van sociale instituties 

Het huwelijk: formele regels

Wat zegt de wet? (formele regels!)

- Een huwelijk kan worden aangegaan door twee personen van verschillend of van gelijk geslacht. 

- Om een huwelijk te mogen aangaan moeten een man en een vrouw de leeftijd van achttien jaren hebben bereikt. 

- Een huwelijk mag niet worden gesloten tussen hen die elkander, hetzij van nature hetzij familierechtelijk, bestaan in de opgaande en in de nederdalende lijn of als broeders, zusters of broeder en zuster. 

- Een persoon kan tegelijkertijd slechts met één andere persoon door 

het huwelijk verbonden zijn. 

Het huwelijk: informele regels

Ook informele regels!

Open huwelijk.

Taakverdeling in huishouden

Samenwonen: eerst trouwen of niet

Kinderen: eerst trouwen of niet

Kernconcept sociale institutie

Complex van min of meer geformaliseerde regels die het gedrag van mensen en hun onderlinge relaties reguleren.

Allerlei sociale regels in een samenleving die ons verbinden of ons juist verdelen. Hoe gaan we daarmee om? 

Sociale instituties

5 kenmerken van sociale instituties

1. Buiten het individu om

2. Lange traditie

3. Vrij stabiel, maar wel veranderlijk door de samenleving

4. Niet alleen gebaseerd op dwingende of wettelijke macht, maar berusten vaak op moreel gezag;

5. Dwingend

pagina 39

Aan de slag! 

Flink aan de slag in hoofdstuk 2! 

2.1: opdrachten 1 en 2

2.2: opdracht 8

2.3 opdracht 14