herhalingsles 2.3 2.4 en 2.5

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

welkom

ga rustig zitten en pak je spullen er bij

leerdoel

je kan een aantal begrippen van dit hoofdstuk en kan deze uitleggen.

wat gaan we doen?

stukje herhalen (2.3 t/m 2.5)

30 secondsspel maken

30 secondsspelen

afsluiten

leerdoelen 2.3

vanaf blz 111

je kunt de functies en kenmerken van de delen van het verteringsstelsel noemen.

je kunt de verteringssappen benoemen met hun functies.

speeksel

bestaat uit water, enzymen en slijm.

speeksel helpt bij het slikken en de enzymen in je speeksel zorgen voor de afbraak van zetmeel.

maagsap

wordt gemaakt door maagsapklieren. dood bacteriën door zuur en bevat enzymen die eiwitten afbreken. de maagportier bepaald wanneer voedsel door mag

reflux

maag klep sluit niet goed en een baby ligt veel.

wat gebeurt er dan?

hoe kan je dit oplossen?

 twaalfvingerige darm

hier gebeurt veel!

de lever maakt gal en slaat dit op in de galblaas. doormiddel van de galbuis komt het gal in de alvleesklier. daar wordt het alvleessap en gal via de afvoerbuis naar de twaalfvingerige darm gebracht 

wat doet gal?

wat doet alvleessap

verschillende enzymen die zorgen voor de vertering van eiwitten, koolhydraten en vetten.

darmsap

wordt gemaakt in de darmsapklieren

Darmsap bevat enzymen die de vertering van eiwitten enkoolhydraten afmaken.

leerdoelen 2.4

vanaf blz 124

Je kunt de functie van vertering, verteringssappen en enzymen beschrijven.

Je kunt de delen van een gebit noemen met hun functie.

Je kunt de werking en functie van de darmperistaltiek beschrijven.

de schijf van vijf

wie heeft er wel eens van gehoord?

wat is het precies?

kijk mee op blz 122

Schijf van 5

de 5 vakken

1 Veel groente en fruit (groen)

2 Zachte en vloeibare vetten (geel)

3 Meer plantaardig, minder vlees (roze)

4 Vooral volkoren (oranje)

5 Dorstlessers zonder suiker (blauw)

Niet te veel en niet te vaak

slapen: 5 kJ                  lopen: 18 kJ               rennen: 30 kJ              traplopen: 46 kJ        wedstrijdroeien: 54 kJ

per minuut

BMI

body mass index

Leeftijd	BMI	BMI
	Meisjes	Jongens
12	15,6–21,7	15,8–21,9
13	16,3–22,6	16,4–22,6
14	16,9–23,3	17,0–23,3

eetstoornissen

anorexia nervosa

6% overlijd

boulimia nervosa

4% overlijd

eetbuistoorenis

leerdoelen 2.5

vanaf blz 137

Je kunt manieren beschrijven om voedselbederf tegen te gaan.

conserveringsmiddelen

suiker, zout, zuur, stikstof of sulfiet zijn conserveringsmiddelen.

Deze middelen remmen bacteriën en schimmels.

suiker en zout werkt alleen in hoge concentraties. 

In Jam wordt suiker toegevoegd als

conserveringsmiddel en bij vlees vaak zout.

additieven worden soms ook toegevoegd

invriezen/koelen

Wanneer je iets bevriest gebeurt er niets meer mee. Bacteriën en schimmels blijven wel in leven maar kunnen zich niet meer bewegen of vermeerderen.

Bij koelen vertraag je de groei en deling

van bacteriën en schimmels. 

pasteuriseren

Hierbij verhit je het product kort tot 72 graden. De meeste bacteriën en schimmels gaan dood maar niet alle! Dit is een snelle methode om een product langer houdbaar te houden. dit gebeurd veel bij melk.

drogen

Wanneer wij geen water (vocht) meer binnen krijgen zullen we uiteindelijk uitdrogen en sterven. dit geld ook voor bacteriën en schimmels. Door alle vocht uit een product te halen kan er geen bacterie of schimmel in groeien.

verpakken

Gas verpakken of vacuüm verpakken zorgt er voor dat er geen zuurstof meer aanwezig is. Er is dan geen zuurstof om in te groeien. Een gas dat toegevoegd kan worden is bijvoorbeeld stikstof of koolstofdioxide.

doorstralen

Door middel van radioactieve straling kan je bacteriën en schimmels in een voedingsmiddel doden. Soms remt het alleen de groei. Deze methode mag alleen

gebruikt worden bij producten

waarbij de kans op aanwezigheid 

van ziekteverwekkers groot is.

30 seconds spel maken

zoek alle begrippen op en schrijf deze op de kaartjes

30 seconds spelen

pak een kaartje, en omschrijf het begrip zonder het woord zelf te noemen. De andere speler moet dit begrip raden, probeer zo veel mogelijk te raden binnen 30 seconden.

Waar zitten meer voedingsvezels in?

1. dierlijke voedingsmiddelen
2. plantaardige voedingsmiddelen

Koolhydraten zijn:

1. Voedingsmiddelen
2. Voedingsstoffen

Vitamines zijn

1. Voedingsmiddelen
2. Voedingsstoffen

Voedingsmiddelen bevatten:

1. Zand
2. Voedingstoffen
3. Vitaminen
4. Water

Zijn dierlijke voedingsmiddelen alleen vlees en vis?

1. ja
2. nee

Enzymen zijn voor de

1. Mechanische vertering
2. Chemische vertering

Vertering met behulp van gal is

1. mechanische vertering
2. chemische vertering
3. geen van beiden

In de mond begint de vertering?

1. Waar
2. Niet waar