H6: 1 Opwarming van de aarde (les 1)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

 Hoofdstuk 6 Nederland: klimaat en duurzaamheid

§6.1 Nederland duurzaam?

Leerdoelen

Deze les:

- Je kunt uitleggen waardoor de aarde opwarmt.

- Je kunt uitleggen op welke twee manieren CO2-uitstoot verminderd kan worden.

- Je kunt uitleggen wat het versterkt broeikaseffect inhoudt.

- Je kunt enkele voorbeelden van hernieuwbare energiebronnen benoemen

- Je kunt uitleggen wat het begrip duurzaam betekent.

In Nederland is het aandeel duurzame energie nog klein.

Waarom gebruikt Nederland zoveel aardgas?

Gevolgen van het gebruik van fossiele brandstoffen 

• Klimaatverandering
• Een tekort dreigt: de voorraad neemt af, terwijl de vraag toeneemt.

Oplossingen: 

• Energiebesparing: Minder (fossiele) energie gebruiken.
• Energietransitie: Naar gebruik van meer duurzame energiebronnen

Energietransitie

Overgang van het gebruik van fossiele energiebronnen naar duurzame energiebronnen.

Duurzame of hernieuwbare energiebronnen

--> Raken nooit op

--> Dragen niet bij aan het broeikaseffect

• Problemen: Duur en niet zo krachtig en betrouwbaar.

Minder koolstofdioxide in de dampkring

- De meeste landen willen iets doen tegen de klimaatverandering. Ze hebben met elkaar afgesproken dat de aarde niet meer dan 2 °C mag opwarmen.

- In 2050 wil Nederland zelfs dat mensen helemaal geen invloed meer hebben op het klimaat -> klimaatneutraal

Maar hoe?

- Dit kun je  mede doen door energiebesparing. Je kunt zuiniger met energie omgaan door muren, daken, vloeren en ramen van huizen en gebouwen goed te isoleren.

- De grootste verandering is het gebruik van hernieuwbare energiebronnen. 

- Energietransitie -> overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame energiebronnen

Kun je voorbeelden noemen van duurzame energiebronnen?

Belangrijkste duurzame energiebronnen

1. Zonne-energie
2. Windenergie
3. Aardwarmte
4. Waterkracht
5. Biomassa

Hebben jullie thuis energie-besparende of duurzame maatregelen? (bijv. zonnepanelen?)

1. Ja
2. Nee
3. ik weet het niet

Basisboeknummers

B42: weer en klimaat

B143: klimaatverandering

B147: gevolgen van klimaatverandering

Via welke natuurlijke manier komt er extra CO2 in onze atmosfeer

B142 (Versterkt)broeikaseffect

• Het natuurlijke broeikaseffect = het vasthouden van de zonnewarmte door de dampkring.
  ➡ broeikasgassen als koolstofdioxide (CO₂), methaan, waterdamp
• CO2 in de lucht door verbranding van fossiele brandstoffen (aardolie, aardgas, steenkool)
• Meer CO2 in de lucht ➡ versterkt broeikaseffect

Koolstofdioxide (CO2)

• Zie B141 Koolstofkringloop
• Mensen hebben invloed op de hoeveelheid CO2 in de lucht.
  ➡ verbranden van fossiele brandstoffen
  ➡ ontbossing
  ➡ landbouw
• Planten, bomen en algen hebben CO2 nodig om te kunnen groeien ➡ Fotosynthese.

Aan de slag

werkboek blz. 119, maak opgave: 1 t/m 6

www.nu.nl

Van grijs naar groen

• Zonne-energie:
  - nadeel: betrouwbaarheid 
   lage opbrengst winter
• Lucht- en bodemwarmte:
  warmtepompen verwarmen huis en kraanwater.

Van grijs naar groen

• Biomassa: organisch materiaal.
  - houtresten, groente-, fruit-, tuinafval, oud papier, plantaardige olie, mest.
  -  in te zetten voor elektriciteit en als biobrandstof.

Van grijs naar groen

• Biomassa is een duurzame energiebron:
  - raakt nooit op.
  - CO₂-neutraal: er komt bij de verbranding alleen CO₂ vrij dat planten en bomen tijdens hun leven hebben opgenomen.
  
  - maar: + steeds nieuwe planten en bomen nodig + groei bomen kost tijd.

Belangrijkste duurzame energiebronnen

1. Zonne-energie
2. Windenergie
3. Aardwarmte
4. Waterkracht
5. Biomassa

B130 Duurzame energie

• Hernieuwbare energiebronnen /  duurzame energiebronnen:
  - raken bij het gebruik ervan niet op.
  - dragen niet bij aan het versterkt broeikaseffect.
  
  • Zonne-energie: zonlicht.
  • Windenergie: wind.
  • Hydro-elektriciteit: vallend water.
  • Biomassa: organisch materiaal, plantaardige olie, mest. 
  • Geothermische energie: aardwarmte.

Bereken je energie footprint hier